Η πάπισσα Ιωάννα και ο αφορισμός της

Η πάπισσα Ιωάννα
και ο αφορισμός της

Του Εμμανουήλ Ροΐδη


Ένα βιβλίο σταθμός στην ελληνική λογοτεχνία, ένα κλασικό μυθιστόρημα που εξακολουθεί να γοητεύει και να «σκανδαλίζει». Ο συγγραφέας του, Εμμανουήλ Ροΐδης, γνωστός για την υφολογική του δεξιοτεχνία και τη σατιρική του ευθυβολία, εκμεταλλεύεται μια μεσαιωνική ιστορία (για το σκάνδαλο ενός θηλυκού Πάπα που γέννησε στη μέση του δρόμου), με σκοπό να στηλιτεύσει τον σκοταδισμό της εκκλησιαστικής εξουσίας και να παρωδήσει την κοινωνική υποκρισία. Το απολαυστικό αυτό επίτευγμα, που αφορίστηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία, έχει επανεκδοθεί πολλές φορές στο παρελθόν και έχει μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες. Στην παρούσα έκδοση περιλαμβάνεται το αυθεντικό κείμενο του 1866 σε πιστή αναπαραγωγή, το κείμενο του αφορισμού του βιβλίου από την Ιερά Σύνοδο, η σχετική απάντηση του συγγραφέα του καθώς και εισαγωγή του πανεπιστημιακού Γιάννη Παπαθεοδώρου.

Ταῦτα, Ἅγιοί μου Πατέρες, ἔκρινα καλὸν νὰ παρατηρήσω εἰς ὑμᾶς, ὡς εὐπειθὲς τέκνον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας· ἤδη δὲ συγχωρήσατέ μοι καὶ ὡς ἁπλοῦς τίμιος ἄνθρωπος νὰ παρατηρήσω ὅτι τὰ ἐπίθετα «βλάσφημος», «ἀσεβής», «ὄργανον τοῦ Σατανά» κτλ. οὐ μόνον ἀπηγορευμένα εἶναι ὑπὸ τῶν θείων κανόνων καὶ ἀνάρμοστα εἰς χείλη προωρισμένα νὰ δοξολογῶσι τὸν Πλάστην, ἀλλὰ καὶ ἔχουσιν εἰς τὰ στόματα ὑμῶν σημασίαν ὅλως διάφορον τῆς συνήθους· διότι ὁ κόσμος συνείθισε πρὸ πολλοῦ, ὅταν ἀκούῃ αὐτὰ προφερόμενα ὑπὸ ἱερέων, νὰ τὰ μεταφράζῃ ἀμέσως διὰ τοῦ «φιλαλήθης», «εἰλικρινής», «προοδευτικὸς» καὶ ἄλλων τοιαύτων ἐνθυμούμενος ὅτι «βλάσφημοι» καὶ «ἀσεβεῖς» ὠνομάσθησαν ὁ Γαλιλαῖος, ὁ Οὕσσιος, ὁ Πασχάλ, ὁ Κοραής, ὁ Βάμβας καὶ ὁ Φαρμακίδης. Τοιοῦτον εἶναι τὸ πνεῦμα τοῦ αἰῶνος, κωφεύοντος εἰς πᾶσαν ἀναπόδεικτον κατηγορίαν καὶ ἀντὶ ὕβρεων καὶ ἀπαγορεύσεων ζητοῦντος φῶς, συζήτησιν καὶ διδασκαλίαν.

Εμμανουήλ Ροΐδης


O Eμμανουήλ Pοΐδης εγεννήθη στην Σύρο των Κυκλάδων το 1836.
Το 1860 μεταφράζει το Oδοιπορικό του Σατωμπριάν. Tα επόμενα χρόνια αρθρογραφεί για πολιτικά και λογοτεχνικά ζητήματα, σε εφημερίδες και περιοδικά. Mοναδική στιγμή στο έργο του είναι η έκδοση το 1866 της Πάπισσας Iωάννας. Το 1873, με τα Λαυρεωτικά, o Pοΐδης χάνει όλη την περιουσία του. Το 1875 παρεμβαίνει δραστικά στον δημόσιο βίο με την έκδοση της σατιρικής εφημερίδας Aσμοδαίος. Το 1877 προκαλεί σκάνδαλο όταν, στη διαμάχη του με τον Άγγελο Bλάχο, εκφράζεται αρνητικά για το σύνολο σχεδόν της ελληνικής ποίησης. Το 1893 εκδίδονται τα Eίδωλα που αποτελούν τη δική του συνεισφορά στην αντιμετώπιση του γλωσσικού ζητήματος. Tην ίδια εποχή δημοσιεύει τα Συριανά διηγήματά του, καθώς και πλήθος χρονογραφημάτων, επιφυλλίδων και σκαλαθυρμάτων. Eγκατέλειψε τα εγκόσμια το 1904.


ISBN: 978-618-03-1212-6, σελ.: 496.
Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, Ιπποκράτους 118, 11472 – Αθήνα, Τ.Θ. 21001, 114 10 Αθήνα, τηλ. 211 300 3500, τηλ/πο. 211 300 3562, www.metaixmio.gr.

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ