Η ΙΔΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
του Πλάτωνος
και η "αποδοχή" ΔΟΥΛΩΝ
σε αυτήν
Η ΙΔΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ και Η
ΔΟΥΛΕΙΑ στην κυρίαρχη - κατεστημένη- άποψη (στην Ελλάδα και το Εξωτερικό) ότι ο
Πλάτων αποδέχεται την ύπαρξη δούλων στην ΙΔΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ του (χωρίο 433 cd).
Εδώ, μερικές προσωπικές
σκέψεις, βασιζόμενες στο βιβλίο του Κ. Ι. Δεσποτόπουλου «Πολιτική φιλοσοφία του
Πλάτωνος» (εκδόσεις Παπαζήση):
ΙΔΑΝΙΚΗ / ΑΓΑΘΗ ΠΟΛΙΣ (δηλ. Η ηθική
Αξία της Πλατωνικής Πολιτείας)
Η ύπαρξή / λειτουργία ΙΔΑΝΙΚΗΣ
ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ απαιτεί - κατά την τριαδική πλατωνική επιχειρηματολογία (που
ακολουθεί ΠΑΝΤΑ την "λογική" του τριμερούς της Ψυχής):
1ον) ΟΜΟΔΟΞΙΑ αρχόντων και
αρχομένων (ΔΟΞΑ = αυτό που θεωρούμε "σωστό") για την λειτουργία &
την πρόοδο της κοινωνίας.
2ον) ΦΡΟΝΗΣΙΣ ΕΝΝΟΜΗΣ ΤΑΞΗΣ
δηλ. ΓΝΩΜΗ (ΓΝΏΜΗ = άποψη διαμορφωμένη μετά από "κρίση") ότι μόνον ο
ΝΟΜΟΣ διέπει τους πολίτες (άρχοντες και αρχόμενους) κατά τη δράση τους στην
ΠΟΛΗ (στην κοινωνία).
3ον) ΦΡΟΝΗΣΙΣ των αρχόντων
και των αρχομένων ότι η ΠΟΛΙΣ γίνεται ΑΓΑΘΗ όταν:
α) Η ΓΥΝΑΙΚΑ και το ΠΑΙΔΙ
β) Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ και ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ, και
γ) ΟΙ ΑΡΧΟΝΤΕΣ και οι ΑΡΧΟΜΕΝΟΙ πράττουν το
καθήκον τους και ΔΕΝ ΠΟΛΥΠΡΑΓΜΩΝΟΥΝ (δηλ. οι τρείς κατηγορίες που απαρτίζουν
την κοινωνία).
Εδώ ακριβώς, καταγράφεται στο
χωρίο 433cd του σωζόμενου κειμένου (όπως είναι στο Parismus του 1642), μία
"ύποπτη" διατύπωση:
« ...ή τούτο μάλιστα αγαθήν
αυτήν ποιείν ενόν και εν γυναικί και εν παιδί και ΔΟΥΛΩ και ελευθέρω και δημιουργώ
και άρχοντι και αρχομένω...», οπότε εμφανίζεται ο Πλάτων να αποδέχεται την
ύπαρξη ΔΟΥΛΩΝ στην ΙΔΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ του (στην ΑΓΑΘΗ ΠΟΛΗ).
Λέμε "ύποπτη" γιατί
αφ’ ενός παραβιάζει την τριαδικότητα των ζευγών της πλατωνικής
επιχειρηματολογίας (που απαρέγκλιτα ακολουθεί) και αφ’ ετέρου στους αιώνες του
Πλάτωνος ως ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ προσδιοριζόταν ο παραγωγός / ο χειρώναξ / ο εργαζόμενος
σωματικά, ενώ ως ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ο πολίτης που ΔΕΝ ασχολείτο με χειρωνακτικές
εργασίες.
Επομένως το ζευγάρι
"δημιουργός - ελεύθερος" είναι "άρτιο", ενώ η παρεμβολή του
"δούλου" ως ζεύγος με τον "ελεύθερο" παραβιάζει και τις
έννοιες που απέδιδαν τότε στις λέξεις αυτές, αλλά και την περίφημη "τριαδικότητα"
στο πλατωνικό έργο.
Βέβαια ο Κ. Δεσποτόπουλος
επιχειρηματολογεί πολύ αναλυτικότερα επί του θέματος στο βιβλίο του, που
προανέφερα.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: ΠΛΑΤΩΝ, ΙΔΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ, ΔΟΥΛΟΙ, ΔΟΥΛΕΙΑ, ΔΕΣΠΟΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: ΠΛΑΤΩΝ, ΙΔΑΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ, ΔΟΥΛΟΙ, ΔΟΥΛΕΙΑ, ΔΕΣΠΟΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook