Παραδοσιακά μελομακάρονα

Παραδοσιακά μελομακάρονα

Γλύκισμα της περιόδου των Χριστουγέννων.

Κάθε τόπος της Ελλάδος φτιάχνει και μια παραλλαγή των μελομακάρονων.

Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς την ετυμολογία και των παραδοσιακών γλυκισμάτων των Χριστουγέννων, των μελομακάρονων, από τις λέξεις μέλι +  μακαρόνι, που συνεπάγεται πως τα γλυκίσματα αυτά θα πρέπει να ήταν – τουλάχιστον στην αρχική τους μορφή - λεπτά σαν μακαρόνια (σαν την σημερινή ποικιλία «πένες»).

Τα παραδοσιακά μελομακάρονα γίνονται με αλεύρι, ζάχαρη, ελαιόλαδο, και χυμό πορτοκαλιού. Σιροπιάζονται με μέλι και πασπαλίζονται με καρύδι και κανελλογαρύφαλλο. Από εκεί και πέρα, το παρασκεύασμα παίρνει πλήθος παραλλαγών (γεμιστά, τυλιχτά σε σοκολάτα, κλπ.) κατά την φαντασία της νοικοκυράς.

Ως τροφή, είναι πλούσια σε μονο-ακόρεστα και πολύ-ακόρεστα λιπίδια, αλλά και φυτικές ίνες. Ως εκ τούτου είναι κρίμα που έχουν ταυτισθεί μόνο με τις γιορτές των Χριστουγέννων.

Μελομακάρονα με σουσάμι,

από τα χωριά των Σφακίων Κρήτης

Σφακιανά μελομακάρονα.
Φωτ. Γ. Λεκάκης.

Για να τα φτιάξουν προμηθεύονται:

Δυο ποτήρια κρητικό - φυσικά – ελαιόλαδο, ένα ποτήρι (αραιωμένο) μέλι, 3/4 του ποτηριού χυμό πορτοκαλιού, τον χυμό και το ξύσμα από ένα λεμόνι, 3-4 κουταλάκια σόδα, 2 φλυτζανάκια καλό κονιάκ, ένα κουταλάκι κοφτό κανέλλα, κι άλλο ένα γαρύφαλλο, 1,5 νεροπότηρο σουσάμι, και περίπου 1.300 γραμμ. αλεύρι ολικής (ή «όσο σηκώσει»).

Τοποθετούν όλα τα υλικά – εκτός από το αλεύρι και το σουσάμι – με την σόδα, διαλελυμένη στον χυμό λεμονιού. Τα «δουλεύουν» μαζί. Ρίχνουν μετά το αλεύρι και το σουσάμι «για να γίνει πιο μαλακή η ζύμη». Πλάθουν τα μελομακάρονα. Τα ψήνουν σε μέτριο φούρνο, για περίπου μισή ώρα.

Για το σιρόπι:

Παίρνουν 5 ποτήρια (αραιωμένο) μέλι, και δυο ποτήρια νερό. Βράζουν το νερό για περίπου 10΄. Έπειτα ρίχνουν το μέλι. Βάζουν τα κρύα μελομακάρονα στο σιρόπι για περίπου 1΄. Τα βγάζουν με τρυπητή κουτάλα. Τέλος, τα πασπαλίζουν με καβουρδισμένο και τριμμένο σουσάμι.

ΑΛΛΗ ΣΥΝΤΑΓΗ για ΚΡΗΤΙΚΑ ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ, ΕΔΩ.

Μελομακάρονα Κυνουρίας

Για να τα φτιάξουν προμηθεύονται:

1 ½ φλ. τσαγιού ελαιόλαδο

½ φλ. τσαγιού φρέσκο βούτυρο γάλακτος

½ φλ. τσαγιού ζάχαρη

2 κουτ. σούπας κονιάκ

1 φλ. τσαγιού αλισίβα

τον χυμό μισού πορτοκαλιού

1 κουτ. τσαγιού κοφτό κανέλλα

2 κουτ. τσαγιού κοφτά μπέικιν πάουντερ

1 κουτ. κοφτό σόδα

8 φλ. τσαγιού περίπου αλεύρι, σταρένιο ή άσπρο.

Δουλεύουν μαζί το λάδι, το βούτυρο, την ζάχαρη, το κονιάκ, την αλισίβα, και τον χυμό του πορτοκαλιού. Ή βάζουν τα υλικά στην γυάλα του μίξερ (μπλέντερ) και τα αφήνουν να κτυπηθούν μερικά δευτερόλεπτα. Κοσκινίζουν μαζί το μισό αλεύρι με το μπέικιν πάουντερ, με την κανέλλα και την σόδα. Το ρίχνουν στο μείγμα του λαδιού και το ζυμώνουν μερικά λεπτά. Πλάθουν την ζύμη σε μελομακάρονα και τα ψήνουν σε μέτριο φούρνο (175^οC) για μισή ώρα. Τα μελώνουν με σιρόπι από 1,5 φλ. τσαγιού μέλι, 2 φλ. τσαγιού ζάχαρη και 1,5 φλ. τσαγιού νερό.

Τα μελομακάρονα στο Πλωμάρι Λέσβου λέγονται (τα) φνοίτσα (< φοινίκια).

Στην Σμύρνη και την Μικρασία έφτιαχναν είδος μελομακάρονου γεμιστού, που τα έλεγαν ισλί.

Ισλί.
Φωτ. Γ. Λεκάκης.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ, ΕΔΩ.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Τάματα και Αναθήματα». Απόσπασμα από το υπό έκδοσιν έργο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΕΚΑΚΗ «ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.12.2017.

ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: ΜΕΛΟΜΑΚΑΡΟΝΑ, ΚΥΝΟΥΡΙΑ, ΑΡΚΑΔΙΑ, ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ, ΤΣΑΚΩΝΙΑ, ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, ΣΦΑΚΙΑ, ΝΟΜΟΣ ΧΑΝΙΩΝ, ΚΡΗΤΗ, ΓΛΥΚΑ, ΓΛΥΚΙΣΜΑΤΑ, ΠΛΩΜΑΡΙ, ΛΕΣΒΟΣ, ΛΕΣΒΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ, ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ, ΣΜΥΡΝΗ, ΙΣΛΙ, φνοιτσα, φοινικια

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ