ΟΙ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΥ ΘΕΣΕΙΣ
ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ
ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΠΕΡΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
Της Μαρίας Βέργου,
υπ.
Διδάκτωρ Νομικής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (*)
 |
| Ανδριάντας του Αριστοτέλους, στην γενέτειρά του, στα Στάγειρα της Χαλκιδικής. Φωτ.: Γ. Λεκάκης. |
Περίληψη:
Στην σύγχρονη περί δικαίου
αντίληψη τα ιδιωτικά δικαιώματα επαναπροσδιορίζονται επί τη βάσει του
κοινωνικού συστήματος του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους. Κατά τον Πλάτωνα, το
ατομικό συμφέρον υποχωρεί έναντι του συμφέροντος της ολότητος, «οὐ τὸ ἴδιον ἀλλὰ
τὸ κοινὸν ἀνάγκη μέλειν»), ενώ το δίκαιο είναι («τό τοῡ ἀρχομένου συμφέρον», με
το οποίο δηλώνεται το συμφέρον της ολότητος. Κατά δε τον Αριστοτέλη το δίκαιο
ορίζεται ως το «τό κοινῇ συμφέρον», με απώτερο σκοπό όχι απλώς το ζῆν αλλά το εὖ
ζῆν, την ευδαιμονία.
Το δόγμα της αρχής της ελευθερίας των συμβάσεων, που
διέπνεε το ιδιωτικό δίκαιο μέχρι και το 19ο αι., βασιζόμενο στην αντίληψη, ότι
η σύμβαση αποτελεί προσωπική υπόθεση των μερών, εγκαταλείφθηκε σταδιακά κατά
τον 20ό αι., δίνοντας τη θέση του σε μια κοινωνικότερη αντίληψη των συμβάσεων,
που συμβαδίζει με την εισαχθείσα κατά την περίοδο αυτή αρχή του κοινωνικού
κράτους. Η συμβατική ελευθερία περιορίζεται, οριοθετείται τόσο κατά την σύναψη
των συμβάσεων όσο και κατά την διαμόρφωση του περιεχομένου τους, προκειμένου το
δίκαιο να επιτελέσει την κοινωνική λειτουργία του. Με τον τρόπο αυτό οι
σύγχρονες περί κοινωνικού προσανατολισμού των ιδιωτικών δικαιωμάτων αντιλήψεις
συγκλίνουν προς τις περί Δικαίου θέσεις του Αριστοτέλους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ την συνέχεια ΕΔΩ.
(*) Μεταπτυχιακοί Τίτλοι
Σπουδών Νομικής ΕΚΠΑ – Κατευθύνσεις Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου (2018) και
Αστικού Δικαίου (1998), Πτυχίο Νομικής (1996) και Φιλοσοφικής Σχολής ΕΚΠΑ –
Σχολή ΦΠΨ-Ειδίκευσις Φιλοσοφίας (2015), Δικαστική Πληρεξουσία Α’ Νομικού
Συμβουλίου του Κράτους.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: δικαιο, Πλατων, Αριστοτελης, Πλατωνας, ατομικο συμφερον, συμφερον, ολοτητα, δικαιον, κοινο συμφερον, ζην, ευ ζην, ευδαιμονια, δογμα, αρχη ελευθεριας συμβασεων, ιδιωτικο δικαιο, συμβαση, κοινωνικο κρατος, ελευθερια, Βεργου, Aristoteles, Σταγειρα, Σταγιρα, Χαλκιδικη
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook