Φθιώτιδα: 5.700 χρόνια πολιτισμός!

Φθιώτιδα:

5.700 χρόνια πολιτισμός!

ΠΡΩΤΟΕΛΛΑΔΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

3.700 - 2.000 π.Χ. (σύγχρονη χρονολογία)

2.800 - 1.900 π.Χ. (παραδοσιακή χρονολογία)

Η Πρωτοελλαδική περίοδος στην Φθιώτιδα έχει βεβαιωθεί σε πολλές θέσεις από επιφανειακές έρευνες και από ανασκαφές (Ν. Μοναστήρι, Δομοκός, Φούρνοι Ραχών, Λιανοκλάδι).

Κατά τις πρώιμες φάσεις της περιόδου ο άνθρωπος εξακολουθεί να ζει οπό πλαίσιο του νεολιθικού σταδίου και η επιβίωσή του και η οικονομία του βασίζονται στην γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή.

Οι παλαιές νεολιθικές θέσεις κατοικούνται και τώρα, αλλά ιδρύονται και νέοι οικισμοί.

Στις ώριμες φάσεις μερικοί συνοικισμοί παύουν να κατοικούνται, ενώ άλλοι οργανώνονται για πρώτη φορά.

Οι οικισμοί μεταμορφώνονται σε αστικά κέντρα με πολεοδομική οργάνωση.

Προοδευτική αποδοχή μιας εμποροναυτικής και ανταλλακτικής οικονομίας παράλληλα με την αγροτική οικονομία έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία νέων κοινωνικών ομάδων ειδικευμένων τεχνιτών, εμπόρων και ναυτικών και την επαφή με το Αιγαίο.

ΜΕΣΟΕΛΛΑΔΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

(1.900 - 1.600 π.Χ.)

Στην Φθιώτιδα έχουν βεβαιωθεί κατάλοιπα της μεσοελλαδικής εποχής σε αρκετές θέσεις, μερικές από τις οποίες έχουν τεκμηριωθεί και από ανασκαφές (Νέο Μοναστήρι, Φούρνοι Ραχών, Λαμία, Μεγάλη Βρύση, Λιανοκλάδι, Περιβόλι Σπερχειάδας, Λιβανάτες, Ελάτεια, Έξαρχος, Αγία Μαρίνα).

Στην αρχή της περιόδου παρατηρείται οπισθοδρόμηση, καταστροφές οικισμών, πολιτιστική απομόνωση, επάνοδος στην κλειστή αγροτική οικονομία και στασιμότητα.

Αυτή την εποχή πιστεύεται ότι εισέρχονται στο νοτιότερο ελλαδικό χώρο νέα φυλετικά στοιχεία, ίσως ελληνόγλωσσα αγροτικά φύλα από την Θεσσαλία, υπό την πίεση βορειότερων ομάδων.

Οι οικισμοί χτίζονται είτε στην θέση των πρωτοελλαδικών, είτε σε νέες θέσεις, συνήθως σε χαμηλούς λόφους, αλλά η έκτασή τους είναι πάντα περιορισμένη, δείγμα συρρίκνωσης του πληθυσμού.

Το εμπόριο και η επικοινωνία με τον έξω κόσμο - νησιά Αιγαίου και Κρήτη - περιορίζεται σημαντικά.

Στο τέλος της περιόδου διαπιστώνεται πάλι μια προοδευτική κίνηση και δυναμισμός, άνοδος του βιοτικού επιπέδου, αύξηση του πληθυσμού και επέκταση των οικισμών, άνθηση του εμπορίου σαν συνέπεια της επικοινωνίας με τον αιγαιακό χώρο.

ΥΣΤΕΡΟΕΛΛΑΔΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ:

ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ

(1.600 - 1.100 π.Χ. περίπου)

Στην Φθιώτιδα το πέρασμα από την μεσοελλαδική περίοδο στην υστεροελλαδική φαίνεται να ακολουθεί τα ίδια εξελικτικά στάδια που έχουν βεβαιωθεί στην νοτιότερη Ελλάδα.

Τα αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύουν ότι όλες οι φάσεις του μυκηναϊκού πολιτισμού είναι εδώ παρούσες, μέχρι το τέλος του και μαρτυρούν ότι το μεγαλύτερο μέρος του (νυν) Νομού υπήρξε τμήμα του μυκηναϊκού κόσμου.

Δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί ανακτορικά κέντρα, αν και στον φθιωτικό χώρο ανήκουν μερικά από τα εξέχοντα πρόσωπα του ομηρικού έπους (Αχιλλέας, Αίας ο Λοκρός).

Κατά την διάρκεια της τελευταίας περιόδου της Χαλκοκρατίας αναπτύσσεται στην Ηπειρωτική Ελλάδα ο υψηλότερος πολιτισμός της Ελληνικής Προϊστορίας (Μυκηναϊκός) και διαμορφώνονται οριστικά το Ελληνικό Έθνος και οι μεγάλες διαλεκτικές ενότητες της γλώσσας του.

Ήδη από το τέλος της μεσοελλαδικής εποχής αναδύονται μερικά κέντρα εξουσίας, τα οποία θα αποτελέσουν ανεξάρτητες ηγεμονίες (π.χ. Μυκήνες, Τίρυνθα, Πύλος, Θήβα, Ορχομενός, Αθήνα, Ιωλκός, κ.ά.) με κοινά έθιμα, γλώσσα και θρησκεία και κάποιας μορφής πολιτικοστρατιωτικούς δεσμούς.

Τα μεγάλα ανακτορικά συγκροτήματα, που οργανώνονται την περίοδο ακμής (14^ος και 13^ος αι. π.Χ.) επάνω σε οχυρές ακροπόλεις, αποτελούν την έδρα του ηγεμόνα, ο οποίος ελέγχει και εποπτεύει όλους τους τομείς της δημοσίας ζωής (διοίκηση, οικονομία, θρησκεία, στρατό).

Αναπτύσσεται ένα γραφειοκρατικό συγκεντρωτικό σύστημα διακυβέρνησης που υιοθέτησε και την χρήση της Γραμμικής Γραφής Β΄.

Η έντονη επίδραση της Κρήτης και των Κυκλάδων στις πρώιμες φάσεις στρέφει τους Μυκηναίους από την αγροτική οικονομία στο εμπόριο και την ναυτιλία, δραστηριότητες οι οποίες τους προσπορίζουν πρώτες ύλες (μέταλλα, πολύτιμους λίθους, ελεφαντοστούν, κλπ.) από την Εγγύς Ανατολή, την Ιταλία και την Σικελία και δημιουργούν αγορές για τα προϊόντα τους (σκεύη, όπλα, αγγεία). Το μυκηναϊκό εμπόριο ανταγωνίζεται και σταδιακά εκτοπίζει το μινωϊκό από το Αιγαίο και με την ίδρυση αποικιών και εμπορικών σταθμών κυριαρχεί στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο 14^ος και 13^ος αι. π.Χ. είναι η περίοδος της ακμής του Μυκηναϊκού κόσμου. Αυτή είναι η εποχή της ομοιογένειας σε όλες τις πολιτιστικές εκδηλώσεις και ονομάζεται “Μυκηναϊκή Κοινή”. Από το τέλος όμως του 13^ου αι. π.Χ. αρχίζει η συρρίκνωση. Το μυκηναϊκό εμπόριο πλήττεται λόγω αναταραχών στην Ανατ. Μεσόγειο. Τα περισσότερα μυκηναϊκά κέντρα καταστρέφονται, αλλά ξανακτίζονται, ενώ κάποια άλλα εγκαταλείπονται.

Η κεντρική εξουσία εξασθενεί και τελικά διασπάται σε μικρότερα κέντρα, όπου μετακινήθηκαν οι πληθυσμοί, οι οποίοι πριν κατοικούσαν σε κώμες και πόλεις γύρω από τα ανάκτορα.

Το περίπλοκο μυκηναϊκό γραφειοκρατικό σύστημα κρατικής οργάνωσης και λειτουργίας εγκαταλείπεται και λησμονείται η Γραμμική Γραφή Β΄.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΜΙΑΣ.

ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: Φθιωτιδα, ανασκαφες, Νεο Μοναστηρι, Δομοκος, Φουρνοι Ραχων, Λιανοκλαδι, νεολιθικη εποχη, γεωργια, κτηνοτροφια, αστυ, πολεοδομια, εμποριο, ναυτιλια, οικονομια, τεχνιτης, Αιγαιο, Λαμια, Μεγαλη Βρυση, Περιβολι Σπερχειαδας, Λιβανατες, Ελατεια, Εξαρχος, Αγια Μαρινα, Θεσσαλια, Κρητη, ΜΥΚΗΝΑΙΚΗ ΕΠΟΧΗ, μυκηναικος πολιτισμος, ομηρος, Αχιλλεας, Αιας ο Λοκρος, Λοκριδα, Χαλκοκρατια, διαλεκτος, Μυκηνες, Τιρυνθα, Πυλος, Θηβα, Ορχομενος, Αθηνα, Ιωλκος, εθιμα, γλωσσα, ανακτορο, οχυρο, ακροπολη, ηγεμονας, διοικηση, θρησκεια, στρατος, γραφη, Γραμμικη Γραφη Β, Κυκλαδες, μεταλλο, πολυτιμος λιθος, ελεφαντοστουν, Εγγυς Ανατολη, Ιταλια, Σικελια, σκευος, οπλο, αγγειο, μινωικος πολιτισμος, Μεσογειος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ