Η όμορφη Παριανή,
που αποχαιρετά
τα περιστεράκια της,
λείπει 234 χρόνια
από την αγαπημένη της Πάρο…
Θα την φέρει κανείς πίσω στον τόπο της;;;
Οι κλοπές και οι
συλλογές του Richard Worsley,
ο οποίος έκανε την πιο μεγάλη συλλογή
αρχαίας
ελληνικής γλυπτικής
στην Βρετανία, προ… Έλγιν!
Του Γιώργου Λεκάκη
Πολλοί από τους πιο εξειδικευμένους «καλλιτέχνες της πέτρας» προέρχονταν – και εξακολουθούν να προέρχονται - από τα κυκλαδίτικα νησιά, όπου και υπήρχε άφθονο και καλό μάρμαρο. Πολλοί Κυκλαδίτες γλύπτες και καλλιτέχνες, συγκεντρώθηκαν εν Αθήναις, κατά το τέλος του 5ου αιώνα π.Χ. για να διακοσμήσουν τον Παρθενώνα!
Αυτό το όμορφο νεαρό κορίτσι που αποχαιρετά
τα πετεινά του, το ένα μάλιστα το φιλά με τρυφερότητα στο στόμα, είναι μια ευαίσθητη
Παριανή... Τα πέπλα της πέφτουν ανοιχτά στο πλάι, ενώ οι πτυχές του ρούχου της αποκαλύπτουν
σαφώς την σεμνή στάση της. Είναι καλοκτενισμένη…
Το μαρμάρινο αυτό έργο τέχνης του
450-440 π.Χ. είναι μια στήλη φιλοτεχνημένη από το περίφημο παριανό μάρμαρο,
προφανώς έργο Κυκλαδίτη καλλιτέχνη…
Έχει διαστάσεις 80,6 εκατ. ύψος και 37 εκατ.
πλάτος.
Και βάση 39,4 × 10,2 εκατ. Ζυγίζει δε, 59,4
κιλά.
Βρέθηκε στην Πάρο. Ως γνωστόν, ελληνικό
νησί των Κυκλάδων! Ευρέθη το 1785. Και… αμέσως (από την ίδια κιόλας χρονιά,
1785) πήραν την κόρη για δούλα, σε σκλαβοπάζαρο, στην Αγγλία... Έτσι κλέβοντας
τον πολιτισμό του κόσμου, η Βρετανία αυτό-αποκαλέστηκε «Μεγάλη»… Την Παριανή
κόρη την φυλάκισε, παρά την θέλησή της, στην συλλογή του ο… sir (!) Richard Worsley[1], στο Appuldurcombe House, στο νησί Wight, της Αγγλίας.
Και δεν την ματάδε κανείς Πάριος
συγχωριανός της πια…
Έμεινε εκεί, δέσμια κι εγκλωβισμένη στο
νησάκι, έως το 1787… Μετά χάνονται τα ίχνη της… Ποιος ξέρει σε τι εμπόρους…
λευκής πέτρας έπεσε… Και την ξαναβρίσκουμε στις αρχές του 19ου αιώνα,
στην συλλογή των Earls του Yarborough, (συγγενείς του Worsley), στο πάρκο
Brockelsby, στο Lincolnshire, πάντα στην… «μεγάλη» Αγγλία! Αποκτήθηκε από το «επιφανές»
σόι, το 1927. Το Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης την «αγόρασε» από τον 4ο
κόμη του Yarborough, μέσω του Fletcher Fund, το 1927 κι έτσι περιήλθε στο εν
λόγω Μουσείο Met (αρ. 27.45), όπου εξακολουθεί να ευρίσκεται…
Την πράξη κάνει ακόμη πιο ανήθικη, το
γεγονός ότι η στήλη αυτή κοσμούσε το σήμα (δηλ. τον τάφο) αυτής της γλυκειάς
μικρής Παριανής! Δηλαδή αυτοί οι αρχαιοκάπηλοι διεστραμμένοι αρχαιολαθρέμποροι,
έκλεψαν κάτι, που ανήκει σε τάφο νεκρού!!!
Έχει κάποιος Πάριος την διάθεση να την
επαναπατρίσει στο νησί της;
234 χρόνια εξορίας στα σκλαβοπάζαρα δεν
είναι αρκετά;
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις",
(*)
Ευχαριστώ τον φίλο μου, Κυρ. Βλασιάδη για την συνεργασία αυτής αναζήτησης
επαναπατρισμού της Πάριας κόρης…
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1]
Ο sir Richard
Worsley, 7ος βαρώνος, PC, FRS, FSA (1751-1805) ήταν Βρετανός πολιτικός, στην
Βουλή των Κοινοτήτων (1774-1801) και… «συλλέκτης» αρχαιοτήτων! Το 1778 εξελέγη
μέλος της Society of Antiquaries του Λονδίνου και της Βασιλικής Εταιρείας!
Ο Worsley απέτυχε να εκλεγεί
το 1779, ενώ σκάνδαλα που αφορούσαν την σύζυγό του έβλαψαν περαιτέρω την
πολιτική του καριέρα. Κατηγορήθηκε μάλιστα για διάφορες ανωμαλίες, ενώ
γελοιογραφίες τον έδειχναν ως… «ματάκια», να παίρνει μάτι ακόμη και την συζυγό
του, όταν έπαιρνε γυμνή το λουτρό της! Έτσι, έφυγε από την Βρετανία…
 |
| "Sir Richard Worse than sly exposing his wife's bottom"... Γελοιογραφία της εποχής εκείνης, του Gillray. |
Τον Φεβρουάριο του 1785
έφυγε από την Ρώμη για την Ανατολή, με σύμβουλό του τον Willey Reveley.
Επισκέφθηκε στοχευμένα την Αθήνα, την Ρόδο, το Κάιρο, την Κωνσταντινούπολη, το
Σίγειον (1786), την Τροία (1786), την Ταυρίδα/Κριμαία, κ.ά. Κατά την διάρκεια αυτών
των ταξειδιών του αγόραζε αρχαία και εδημιούργησε μια συλλογή από αρχαία έργα
τέχνης με πολύτιμους λίθους, πίνακες, αρχαία γλυπτά και αρχαία ανάγλυφα. Στην
Ρώμη αγόρασε πολλά αρχαία από τους Thomas Jenkins και Giovanni Battista
Piranesi, και έγινε φίλος του Ισπανού πρέσβυ Jose Nicolas de Azara και του
αρχαιολόγου Ennio Quirino Visconti (ο οποίος αργότερα θα γράψει για την συλλογή
του Worsley, 1794-1805). Αλλά έχασε αρκετά έργα της συλλογής αυτής, όταν η
συλλογή… δεσμεύτηκε στην… Πορτογαλία, κατά την επιστροφή του στην Βρετανία (1787-1788).
Όταν εν τέλει ξανα-επέστρεψε
στην Αγγλία, εξέθεσε την συλλογή του στο σπίτι του, στο Appuldurcombe, σε χώρο τον
οποίο είχε διαμορφώσει ο διάσημος αρχιτέκτονας κήπων Lancelot / Capability
Brown (1715/1716-1783) . Ήταν η πιο μεγάλη συλλογή αρχαίας ελληνικής γλυπτικής
στην Βρετανία, προ Έλγιν!..
Ο Worsley έζησε στην
απομόνωση, κυρίως στο Sea Cottage (αργότερα γνωστό ως Marine Villa), το οποίο
εκτίσθη στις αρχές της δεκαετίας του 1790, κοντά στο St Lawrence, στο
Undercliff του νησιού Wight. Προσέθεσε μικρούς αρχαίους κλασσικούς ναούς στον χώρο
του… Προσπάθησε να βάλει και αμπελώνα, αλλά ο… Διόνυσος αρνήθηκε να χαρίσει
επιτυχία στην ύβρι του. Το 1801 έμαθε από έναν Βρετανό κυβερνητικό πράκτορα
ότι ένας Γάλλος πλοίαρχος-πειρατής είχε φέρει ένα πλοίο με τους αρχαίους θησαυρούς
που είχε αγοράσει από την Ανατολή, στην Μάλαγα και ότι κάποιοι από αυτούς είχαν
αγοραστεί φτηνά από τον Lucien Bonaparte. Τις αρχαιότητες που απέμειναν, τις
ξανα-αγόρασε καταβάλλοντας στον Γάλλο κουρσάρο ξανά αρκετά χρήματα…
Η συνέχεια για τον Worsley
δεν ήταν καλή… Απέκτησε κακή υγεία, αλλά συνέχισε να… συλλέγει αμετανόητος μέχρι
τον θάνατό του. Πέθανε από αποπληξία! Οι περισσότερες συλλογές του Worsley κατέληξαν στο Brocklesby Park.
ΛΕΞΕΙΣ: Παριανη, περιστερι, Παρος, Γορσλει, συλλογη, αρχαια ελληνικη γλυπτικη, Βρετανια, Ελγιν, καλλιτεχνης, πετρα, Κυκλαδες, μαρμαρο, Κυκλαδιτης, γλυπτης, Αθηνα, Παρθενωνας, κοριτσι, πετεινο, φιλι, Παρια, πεπλο, ρουχο, κομμωση, στηλη, παριανο μαρμαρο, κορη, δουλα, σκλαβοπαζαρο, Αγγλια, φυλακη, Γουαιτ, Παριος, νησακι, νησι, Εαρλς, Γιαρμπορο, Μπροκελσμπυ, Λινκολνσαιρ, Μητροπολιτικο Μουσειο Νεας Υορκης, Φλετσερ Φαουντ, σημα, ταφος, εξορια, Βρετανοι, πολιτικος, Βουλη των Κοινοτητων, συλλεκτης, Λονδινο, Βασιλικη Εταιρεια, σκανδαλο, πολιτικη, καριερα, ανωμαλια, γελοιογραφια, ματακιας, ματι, μπανιστηρι, μπανιστιρτζης, μπανιστιρι, μπανιστηρτζης, γυμνη, λουτρο, Ρωμη, Ανατολη, Ρεβελι, Ροδος, Καιρο, Κωνσταντινουπολη, Σιγειον, Σιγειο, Τροια, Ταυριδα, Κριμαια, πολυτιμοι λιθοι, γλυπτο, αναγλυφο, Τζενκινς, Μπατιστα Πιρανεζι, Αζαρα, Βισκοντι, Πορτογαλια, αρχιτεκτονας κηπων, Μπραουν, Μπρους, Σι Κοταζ, Μαρινε Βιλλα, Σαιντ Λωρενς, Αντερκλιφ, ναος, αμπελωνας, Διονυσος, Γαλλος, πλοιαρχος, πειρατης, θησαυρος, Μαλαγα, Βοναπαρτης, κουρσαρος, αποπληξια, αρχαιοκαπηλια
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook