 |
| Ο αρχαίος μακεδονικός τάφος των αδελφών Διοσκουρίδου και Ιππώνακτος, του Απολλοδώρου, εξ Αμφιπόλεως. |
Ο ύψους
3 μ.
αρχαίος μακεδονικός τάφος
Αμφιπολιτών
της Τερπνής Βισαλτίας!
Η
αρχαία Γραία, η χρυσοφόρος
Του Γιώργου Λεκάκη
Στην περιοχή της Τερπνής (νυν
Νιγρίτας Σερρών) υπήρχαν τα μεγαλύτερα μεταλλεία χρυσού στην Μακεδονία, μετά το
Παγγαίον όρος!
Ήταν τμήμα του αρχαίου βασιλείου της Βισαλτίας, των Βισαλτών Θρακών,
το οποίο ήταν ένα από τα πιο πλούσια και ισχυρά σε Μακεδονία-Θράκη. Ήταν
πατρίδα του βασιλέως Βισάλτη και του βασιλέως της Θράκης, Ρήσου.
Αρχαίες αναφορές[1] κάνουν
λόγο για την παραγωγή προσχωσιγενούς χρυσού στα νότια της Τερπνής, από τον ποταμό…
«Χρυσορρόη». «Στο Παλιόκαστρο, ανακαλύφθηκε επιγραφή που μνημονεύει αγορανομικό
έλεγχο του προσχωματικού χρυσού, που συλλεγόταν από το γειτονικό ποτάμι»![2]
Επιγραφή (αυτοκρατορικών
χρόνων) μαρτυρεί την ύπαρξη πόλεως, η οποία ονομαζόταν, ίσως, Γραία / Graero. Είχε
μνημεία αρχιτεκτονικής: Βουλευτήριο, γυμνάσιο, επιστάσιο, βασιλική με εξέδρα
και τρεις οίκους![3] Ίσως όμως
το «Γραία» να σημαίνει και την πιο αρχαία (γριά - γραία - γαία) γη, που όντως διεκδικεί η
Μακεδονία και η Θράκη μας. Ίσως και την πιο αρχαία χρυσοφόρο γη, που όντως
διεκδικεί το Παγγαίο.
Αρχαιολογικές ανασκαφές έγιναν
4 χλμ. έξω από την Τερπνή, στην τοποθεσία «Παλαιόκαστρο». Στο σημείο σώζεται (δυστυχώς)
συλημένος ο αρχαίος μακεδονικός τάφος των αδελφών Ιππώνακτος και Διοσκουρίδου, του
Απολλοδώρου, ο οποίος ήταν Αμφιπολίτης, και εταίρος του Αλεξάνδρου!
Ανασκάφηκε
το 1965[4], στην θέση
που οι παλιοί έλεγαν «τ’ γκατζή ντούμπα» (= του πολεμιστή η τούμπα / τύμβος /
τάφος).
ΠΗΓΗ: Απόσπασμα από το έργο του Γ. Λεκάκη «Σύγχρονης
Ελλάδος περιήγησις».
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Αλλά και σύγχρονες - Βλ. Ν. Λ. Πασχαλούδη «Η Τερπνή»,
σελ. 218. Υπάρχουν ονομαστικές αναφορές ανθρώπων, που εργάσθηκαν στο πρώτο μισό
του 20ού αιώνα για την συλλογή του χρυσού της περιοχής – βλ. Ν. Λ. Πασχαλούδη «Παραδοσιακά
επαγγέλματα στη Νιγρίτα και την Τερπνή», σελ. 171.
Το 1976-1980 έγιναν στο
Παλιόκαστρο από το Ι.Γ.Μ.Ε. έρευνες για τον εντοπισμό αρχαίων στοών εκμετάλλευσης.
Εντοπίσθηκαν τρεις στοές αρκετά καλά διατηρημένες.
[2] Βλ. Ν. Λ. Πασχαλούδη «Η Τερπνή», σελ. 218.
[3] Βλ. Δ. Κ. Σαμσάρη «Ανέκδοτη επιγραφή των
αυτοκρατορικών χρόνων από την Τερπνή Νιγρίτας», στα «Μακεδονικά», 20, 1980, 1-8.
Και D. C. Samsaris «La vallée du Bas-Strymon á l’ époque impériale
(Contribution épigraphique á la topographie, l’ onomastique, l’ histoire et aux
cultes de la province romaine de Macédoine)», Δωδώνη 18, 1989, τ. 1, σελ. 222-223, αρ. 17, The Packard
Humanities Institute (Samsaris, Bas-Strymon 17, # PH150654).
[4] Πλην του παρακάτω αναφερομένου σημειώματος της Ευγ. Γιούρη,
(«Χρονικά», 1966), βλ. και Μ. Καραμπέρη «Ανασκαφική έρευνα στην Τερπνή Ν.
Σερρών», πρακτικά Β΄ Επιστημονικού Συμποσίου, Νιγρίτα 1996, Θεσσαλονίκη, 2000,
σελ. 311.
Ο αρχαίος μακεδονικός
τάφος
της Τερπνής Νιγρίτης Σερρών
Από την αρχαία Βισαλτία, στον
οικισμό Τερπνής, κοντά στον λόφο «Παλιόκαστρο» υπάρχει μονοθάλαμος αρχαίος
μακεδονικός τάφος.
Υλικά: εγχώριος ασβεστόλιθος
Διαστάσεις νεκρικού θαλάμου:
3,10μ. πλευρά, τετράγωνος
Συνευρήματα: τρεις λίθινες
θήκες
Χρονολόγηση: αρχές 3ου αι.
π.Χ.
Παρατηρήσεις: Στους τοίχους
πάνω από τις θήκες υπάρχουν επιγραφές με τα ονόματα των νεκρών, που πιθανόν
ήταν αδέρφια.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: Γιούρη 1966,
365, πίν. 385α-δ. Gossel 1980, 233, αρ. 13-14. Σισμανίδης 1997, 167-168, σχ. 8.
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΙ
ΤΑΦΟΙ. ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ, ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ», ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ - ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ, ΒΟΛΟΣ
2012.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ...
ΛΕΞΕΙΣ: Τερπνη, Νιγριτα, νομος Σερρων, Σερρες, Παλιοκαστρο, μακεδονικος ταφος, αρχαιοκαπηλια, Γιουρη, Διοσκουριδης, Απολλοδωρος, Ιππωναξ, 1965, μεταλλειο χρυσου, Μακεδονια, Παγγαιο ορος. Βισαλτια, Βισαλτες, Θρακες, Θρακη, Βισαλτης, Ρησος, χρυσος, Χρυσορροης, Παλαιοκαστρο, επιγραφη, αγορανομια, ποταμι, Γραια, Βουλευτηριο, γυμνασιο, επιστασιο, βασιλικη εξεδρα χρυσοφορος γη, Ιππωνακτας, Αμφιπολη, Αλεξανδρος, γκατζης, ντουμπα, πολεμιστης, τουμπα, τυμβος, ταφος, Πασχαλουδης, χρυσοθηρες, ΙΓΜΕ, στοα, Σαμσαρης, Μακεδονικα, Χρονικα, Καραμπερη, θολιτης, Παγγαιον, γαια, γρια, Χρυσοροης
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook