Η
άγνωστη μεγαλιθική πύλη
και ομηρική πόλη Ίσμαρος
στην Θράκη!
Με το
πιο γλυκό κρασί του κόσμου!
Σχέση
με Χίο και Στάγειρα…
Των Γιώργου Λεκάκη - Απόστολου
Τσακρίδη
Η Ίσμαρος ή Ισμάρα, είναι
αρχαία παραθαλάσσια θρακική πόλη των Κικόνων, με μεγαλιθικές κατασκευές. Αναφέρεται
από τον Όμηρο στην Οδύσσεια. Εδώ ήταν ο πρώτος σταθμός του ταξιδιού του Οδυσσέα,
μετά την καταστροφή της Τροίας.
Το κρασί που πρόσφερε ο
Οδυσσέας στον Πολύφημο, του είχε δοθεί στην Ίσμαρο ως δώρο από τον Μάρωνα
(μαρωνίτης οίνος), ιερέα του πολιούχου Φοίβου Απόλλωνος.
Από την ακρόπολη της Ισμάρας σώζονται
τμήματα του ιερού περιβόλου και τείχη, πιθανώς ανακτόρου στο εσωτερικό του,
διάφορα κτίσματα καθώς και τείχη κυκλώπειας τειχοδομίας. Το πιο εντυπωσιακό
σημείο για να θαυμάσει κάποιος, είναι αυτό, όπου βρίσκεται η μεγαλιθική πύλη
της εισόδου της αρχαίας πόλης των Κικόνων.
Βάσει των κεραμικών
ευρημάτων, των εμπίεστων και εγχάρακτων σχεδίων, η ακρόπολη χρονολογείται περί
τον 9ο - 8ο π.Χ.
αιώνα - αλλά είναι προφανώς πολύ αρχαιότερη - και ταυτίζεται με την Ισμάρα που ανέφερε ο Όμηρος.
Το σημείο σήμερα είναι ατόφιο
και ανέγγιχτο εκατοντάδες χρόνια.
Αυθεντικό κομμάτι της εντόπιας
ελληνικής γης.
 |
| Το τοπωνύμιο θυμιέται την Ιστορία... |
Ο Ίσμαρος ήταν υιός του Ευμόλπου (υιού
του Ποσειδώνος και της Χιόνης - της Χίου). Κατέφυγε μετά του πατρός του προς τον Τεγύριο, βασιλέα
της Θράκης, διότι ο πατέρας του, γενόμενος γαμβρός της Βενθεσικύμης (θυγατρός του
Ποσειδώνος και της Αμφιτρίτης, η οποία τον ανέθρεψε) επιχείρησε να βιάσει την
Ο
Ίσμαρος είναι όρος που ονομαζόταν και Στάγειρα[2]
(ύψους 660 μ.).
Υπήρχε και ομώνυμος πόλις της μεσημβρινής Θράκης, στην χώρα των Κικόνων,
παρά
την
λίμνη Ισμαρίδα, δυτικώς της Μαρωνείας, γνωστή από τα ομηρικά ήδη χρόνια, για τον
περίφημο οίνο της και τις περιπέτειες του Οδυσσέως στα κικονικά παράλια.[3]
Κατά τον 1ο αι. π.Χ.,
επί Στράβωνος, εκαλείτο Ισμάρα.
Ο
Οδυσσεύς επιστρέφοντας στην πατρίδα του, μετά την καταστροφή της Τροίας, προσέγγισε
στην Ίσμαρο, την οποία και εκυρίευσε – αν και έφυγε ενωρίς χάνοντας έξι
συντρόφους, που τον παράκουσαν και μέθυσαν... Εκεί εφιλοξενήθη υπό του Μάρωνος,
ιερέως του Απόλλωνος[4],
παρά του οποίου αναχωρώντας έλαβε πλείστα όσα δώρα, μεταξύ των οποίων και 12 αμφορείς
πλήρεις κικονικού οίνου, επί πλέον δε και ασκό παλαιού μαύρου οίνου, με τον οποίο,
ως γνωστόν, εμέθυσε αργότερα τον Κύκλωπα Πολύφημο. Ήταν δε τόσον γλυκύς, ώστε, όπως
λέγει ό Όμηρος[5],
και με εικοσαπλάσιο ύδωρ εάν ανεμιγνύετο, διατηρούσε ακόμη την γλυκύτητά του!
Φανταστείτε,
λοιπόν, πως την νυν Ίσμαρο σώζεται λαξευτός ληνός, στον οποίο δεν έχουν γίνει οι
επιστημονικές χημικές αναλύσεις, να μάθουμε περί του οίνου αυτού!
Περίπου 30 χλμ. Ν.
της Κομοτηνής, ανάμεσα στον οικισμό Προσκυνητές και την Μαρώνεια, στο όρος
Ίσμαρος, στην περιοχή που είναι γνωστή ως «Κουφού το Πλάι», βρίσκεται το Σπήλαιο
της Μαρώνειας. Η πρώτη κατοίκηση του σπηλαίου ανάγεται (τουλάχιστον) στην Νεολιθική
περίοδο. Η αναφορά στους Κίκονες και τον Μάρωνα, στην Οδύσσεια, οδήγησαν στην
σύνδεση του σπηλαίου με το επεισόδιο της τύφλωσης του Κύκλωπα Πολυφήμου από τον
Οδυσσέα[6]
και στην ονομασία του ως Σπήλαιο του «Κύκλωπα» ή του «Πολυφήμου».[7]
Κατά
τον Όμηρο, Ίσμαρος εκαλείτο και η Μαρώνεια, από του Ισμάρου
ποταμού, ο οποίος εκαλείτο και Σχοίνος.
Η
Ίσμαρος αναγεννήθηκε αργότερα, τον 7ο αιώνα π.Χ., από κατοίκους της
Χίου [12] με την ονομασία Μαρώνεια (η γνωστή σήμερα πόλις του νομού Ροδόπης).
Στον Άγιο
Γεώργιο της Μαρωνείας ευρέθη μια μυκηναϊκή οχυρωμένη ακρόπολη (17 χλμ. από την
Ξυλαγανή, στην θέση Κρεμαστός)[8],
που αναγνωρίστηκε ως Ισμάρα[9],
η οποία ωστόσο δεν βρίσκεται στην θάλασσα. Το χωριό Ίσμαρος είναι σήμερα ένα
μικρό λιμάνι στο Θρακικό Πέλαγος, που βρίσκεται στον παραλιακό δρόμο μεταξύ
Μαρώνειας και Ξυλαγανής.
Η
δε Ισμαρίς[10]
λίμνη της Θράκης, κείμενη επί της μεσημβρινής παραλίας αυτής, στην χώρα των
Κικόνων, μεταξύ Μαρωνείας και Στρύμης[11].
Φανταστείτε
πως Ίσμαρος και Στρύμη δεν έχουν δει την ευεργεσία της αρχαιολογικής σκαπάνης…
ΠΗΓΗ:
Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις» / ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 12.9.2019.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1]
Υπήρχε και άλλος με το ίδιο όνομα: Ο υιός του Αστάκου, εκ Θηβών της Βοιωτίας, που
εφόνευσε κατά τον πόλεμον των Επτά επί Θήβας τον Ιππομέδοντα, υιό του Αριστομάχου
(Απολλοδ. III,6,8).
[2]
Βλ. Χωνιάτη και Ακροπολίτη. Προφανώς τα Στάγειρα της Χαλκιδικής – πατρίς του
Αριστοτέλους - είναι αποικία των Κικόνων Θρακών.
[3]
Βλ. Οδυσσ. ι,40, 198, Απολλοδ. Επιτ. 7,2.
[8] "Thrace,
the Land of Orpheus". A 17 km dalla vicina città di Xylagani si trova
anche un'altra acropoli fortificata della medesima epoca (sito di Kremastos).
[9] Benjamin H.
Isaac «The Greek Settlements in Thrace Until the Macedonian Conquest» (Studies
of the Dutch Archaeological and Historical Society 10), Brill Academic
Publishers, 1997 (ISBN 9004069216), σελ.113
[11] Βλ. Ηρόδοτος, VII,109.
[12] Οι Χιώτες έχουν αρίστη σχέση με το κρασί. Θυμηθείτε τον περίφημο αριούσιο οίνο τους. Αλλά και πρώτοι οι Χιώτες έφτιαξανα άσπρο κρασί, ενώ μέχρι τότε το κρασί ήταν μόνο κόκκινο.
[12] Οι Χιώτες έχουν αρίστη σχέση με το κρασί. Θυμηθείτε τον περίφημο αριούσιο οίνο τους. Αλλά και πρώτοι οι Χιώτες έφτιαξανα άσπρο κρασί, ενώ μέχρι τότε το κρασί ήταν μόνο κόκκινο.
ΛΕΞΕΙΣ: Ισμαρος, Ισμαρα, Ροδοπη, νομος Ροδοπης, Μαρωνεια, Χιος, θρακη, Κικονες, μεγαλιθικα, Ομηρος. Οδυσσεια, Οδυσσεας, Τροια, Πολυφημος, Μαρων, μαρωνιτης οινος, ιερεας, Φοιβος Απολλωνας, Ακροπολη, ιερο περιβολος, τειχη, ανακτορο, κυκλωπεια τειχη, τειχοδομια, μεγαλιθικη πυλη, εμπιεστα, εγχαρακτα σχεδια, Ευμολπος, Ποσειδωνας, Χιονη, Τεγυριος, Βενθεσικυμη, Ποσειδων, Αμφιτριτη, Σταγειρα, λιμνη Ισμαριδα, Ισμαρα, μεθυσι, Μαρων, Απολλων, αμφορεας, κικονικος οινος, ασκος, μαυρος οινος, Κυκλωπας Πολυφημος, ληνος, Κομοτηνη, Προσκυνητες, Κουφου το Πλαι, Σπηλαιο Μαρωνειας, Νεολιθικη εποχη, σπηλια, τυφλωση, Σπηλαιο Κυκλωπα, Σπηλαιο Πολυφημου, Σχοινος, Αγιος Γεωργιος, μυκηναικη, Ξυλαγανη, Κρεμαστος, Θρακικο Πελαγος, Ισμαρις, Στρυμη, Αστακος, Θηβα, Βοιωτια, Επτα επι Θηβας, Ιππομεδοντας, Αριστομαχος, Χαλκιδικη, Αριστοτελης, Αναγκιολου, αραιουσιος οινος
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook