ΣΑΛΠΙΣΜΑ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΡΙΟΝ
Η Ελλάς προς τα τέκνα της
Προσθήκες του 1821
Του Αδαμάντιου Κοραή
Το «Σάλπισμα» Πολεμιστήριον τυπώθηκε το 1801.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ.
Στην δευτέρα έκδοσή του, το 1821, ο Κοραής επρόσθεσε τ’ ακόλουθα:
Ταύτα φίλοι Έλληνες, είναι τώρα χρόνοι είκοσι απού εφώναζε κλαίουσα και σπαράττουσα τας τρίχας της κεφαλής της προς ημάς τα τέκνα της η ταλαίπωρος Ελλάς. Εφώναζε τότε διά να σας διεγείρη εις εκδίκησίν της. τας αυτάς φωνάς διαλαλεί σήμερον, επαινούσα την φιλόστοργόν σας προθυμίαν, και κρατούσα εις τας χείρας της στεφάνους δόξης αμαράντους διά να ανταμείψη τους ιερούς αγώνας σας.
Μην υποφέροντες πλέον να την βλέπετε εις τόσην καταφρόνησιν, ωρμήσετε εκούσιοι κατά του τυράννου της, και τον ευρήκετε ακόμη αγριώτερον και ανανδρότερον θηρίον του προτέρου. Ούτε διά ξηράς ούτε διά θαλάσσης ίσχυσε ν’αντισταθή εις τους γενναίους υπερμάχους της Ελλάδος. Αλλά πού έδειξε την ανδρείαν του; Εις αυτάς τας πόλεις, σφάζων ανηλεώς ανθρώπους ειρηνικούς και αόπλους, παραδίδων εις την ασέλγειαν των στρατιωτών του τας γυναίκας, ή αιχμαλωτίζων και πωλών αυτάς ως κτήνη, δημεύων τα υπάρχοντα εκείνων, των οποίων έως τώρα εξεκένωνε τους ιδρώτας εις τας τρυφάς του, καίων, κατασκάπτων τους ναούς ημών, μολύνων τα θυσιαστήρια, αγχονίζων τους λειτουργούς των θυσιαστηρίων εις αυτόν της ιεράς θυσίας τον καιρόν, και φοβερίζων να μας εξολοθρεύση όλους από το πρόσωπον της γης.
Και η τόση αγριότης του ανόμου τυράννου, ομογενείς, και αι κατ’ αυτού λαμπραί σας νίκαι μας διδάσκουν δύο ταύτα μαθήματα. Το πρώτον είναι, ότι ημείς μ’ αυτόν να συζήσωμεν εις το εξής είναι των αδυνάτων. Αν ο ζυγός του έως τώρα μας έθλιβεν ανυποφόρως, εις το εξής (μην αμφιβάλλωμεν) μέλλει να κατασταθή τοιούτος, ώστε ν’ αφανίση και αυτό των Ελλήνων τόνομα από την Ελλάδα, εάν απατηθέντες αφήσετε από τας χείρας τα όπλα. Όχι! φίλοι αδελφοί. όχι, μα τους εν Μαραθώνι! γενναίοι των Μαραθωνίων ηρώων απόγονοι, κανείς δεν θέλει ταφήσειν, έως να εξολοθρεύσωμεν τον τύραννον, ή να πέσωμεν ευγενή της ελευθερίας σφάγια, και να ενώσωμεν τας ψυχάς μας με τας αοιδίμους ψυχάς των πεσόντων εις τον Μαραθώνα, εις τας Θερμοπύλας, εις τας Πλαταιάς ιερών προγόνων μας. Θάνατος ή ελευθερία! έξω των δύο τούτων άλλη πλέον εκλογή δεν μας έμεινεν, αν η μακρά δουλεία δεν ηφάνισεν ολότελα από τας ψυχάς μας και αυτήν την αίσθησιν ότι είμεθα άνθρωποι. Παρά να μας σφάζη ο άγριος τύραννος ως κτήνη, ανάγκη είναι, καθενός εξ ημών σφαγή να εξαγοράζεται με σφαγήν πολλών φονέων βαρβάρων, έως να φθάση η ελληνική μάχαιρα και εις αυτήν του θηρίου την φωλεάν, να σύρη τον από γυναίκας και ευνούχους περικυκλωμένον άνανδρον Σαρδανάπαλον, και να τον...να τον σφάξη; Άπαγε! δεν είναι τόσης ευτυχίας άξιος ο και τόνομα και το πράγμα αιμοβόρος τύραννος αλλά να τον φυλάσση δέσμιον, έως να χωρίση την μιαράν ψυχήν από το θηλυκόν του σώμα ο φυσικός θάνατος.
Το δεύτερον μάθημα, φίλοι ομογενείς, το οποίον μας διδάσκουν αι παρούσαι περιστάσεις είναι τούτο. Τίς από ημάς δεν εκατάλαβεν, ότι, όσα κακά υποφέραμεν και υποφέρομεν ακόμη από τους άγριους και αχρείους Τούρκους, έρρευσαν ως από πηγήν άφθονον την απαιδευσίαν των Τούρκων; Η πρόοδος των φώτων έφερε τέλος πάντων εις όλα σχεδόν της Ευρώπης τα έθνη τους δικαίους νόμους, με τους οποίους σήμερον ευτύχησαν να κυβερνώνται πατρικώς από φωτισμένους ηγεμόνας. Εις μόνον το βάρβαρον έθνος των Τούρκων δεν ίσχυσαν να προχωρήσωσι τα φώτα. Μόνων των Τούρκων ευρήκε και τους οφθαλμούς τυφλούς των επιστημών ο λύχνος, και τα ώτα κωφά η φιλάνθρωπος φωνή της ιερωτάτης φιλοσοφίας. Οι Τούρκοι μόνοι έμειναν εις της βαρβαρότητος το σκότος, σκότος αληθώς εξώτερον της κολάσεως. όθεν και μόνοι αυτοί δεν εγνώρισαν τί πράγμα είναι και τί δύναται η ευνομία, αλλ’ εφύλαξαν μέχρι της σήμερον την αυτήν εκείνην άνομον αγριότητα με την οποίαν κατεπάτησαν ως λησταί την Ελλάδα, όχι όμως και την αυτήν ανδρείαν. Τίς δεν βλέπει, ότι εξεναντίας ημείς, δουλωθέντες τότε εις τους Τούρκους, διά την τότε καταφρόνησιν της παιδείας, αφού προ ολίγων χρόνων ηρχίσαμεν να αισθανώμεθα την ανάγκην να φωτισθώμεν, τα φώτα των επιστημών εθάρρυναν τας ψυχάς και ενίσχυσαν τους Ελληνικούς βραχίονας; Ουδεμία λοιπόν αμφιβολία μένει, ότι πλέον φωτισμένοι και ανδρειότεροι παρά τούς Τούρκους (ως το έδειξαν τα μαραθώνιά σας ανδραγαθήματα) μέλλετε να ελευθερώσετε από τον ζυγόν της τυραννίας την αγαπητήν μας πατρίδα.
Αλλά, φίλοι ομογενείς, αν όσα απεκτήσαμεν ολίγα φώτα είναι αρκετά να μας χαρίσωσι την πολύτιμον ελευθερίαν, αρκούν άρα και να την φυλάξωσι; Μόνη του θανάτου η καταφρόνησις αρκεί εις απόκτησίν της· αλλ’ η φυλακή της χρειάζεται άλλα μέσα. Η ελευθερία είναι πτερωτή· εύκολα αναπετά και φεύγει από τα έθνη, όταν τα έθνη δεν φροντίσουν να την δέσωσι με τας αλύσεις της ιεράς ευνομίας. Τούτο πρέπει να σκεφθούμεν, τούτο νά φροντίσωμεν, αν δεν θέλωμεν να ματαιώσωμεν όσους ηγωνίσθημεν αγώνας έως τώρα υπέρ της ελευθερίας, αν δεν θέλωμεν να φανώμεν με απαρηγόρητον καταισχύνην της Ελλάδος όλης εις όλα τα ελεύθερα έθνη, ότι είμεθα ανάξιοι της ελευθερίας, ότι δεν ερρίξαμεν του βαρβάρου τυράννου τον ζυγόν, παρά διά να ζευχθώμεν εις την τυραννίαν των ιδίων μας παθών, ότι δεν ελευθερώθημεν από τας ανομίας των αλλογενών, παρά διά να ανομώμεν ελευθέρως ημείς ομογενείς καθ’ομογενών, αδελφοί κατ’ αδελφών.
Οι οφθαλμοί όλων των φωτισμένων εθνών της Ευρώπης μας βλέπουν με χαράν, επαίνεσαν, επαινούν και με τους λόγους και με τας ευχάς των ενισχύουν τους Ελληνικούς αγώνας μας. Αλλ’ έως τώρα δεν είδαν παρά στρατιώτας ανδρείους, προσμένουν να ίδωσι καί πολίτας φρονίμους, διά να μας βοηθήσωσι και με τα έργα.
Πολίτης, αδελφοί και φίλοι, δεν είναι άξιος να ονομάζεται, πλην ο ελεύθερος· και αληθώς ελεύθερος μόνος εκείνος είναι και λογίζεται, όστις δύναται να φυλάξη την ελευθερίαν του και κανείς να την φυλάξη μόνος δεν είναι ικανός, αν δεν προσλάβη συμφύλακας τους συμπολίτας του, αν δεν μοιρασθή μ’ αυτούς ισονόμως την φροντίδα της φυλακής της. Μόνη η ισονομία είναι η ασφαλεστάτη φυλακή της ελευθερίας. αυτή μόνη γέννα την ευνομίαν και την αχώριστον αυτής ευδαιμονίαν, επειδή αυτή μόνη παύει τας κακίας, και αυξάνει καθημέραν τας αρετάς των πολιτών, και τούς καταστένει ειρηνικούς εις τας πόλεις των, φοβερούς εις τούς εχθρούς, και σεβαστούς εις τούς φίλους των. Διά τούτο και ο Αρχηγός της ιεράς ημών θρησκείας έβαλε βάσιν καί θεμέλιον της διδαχής του, και μόνον γνώρισμα των αληθώς πιστευόντων εις αυτόν την ισονομίαν, ονομάσας αυτήν Αγάπην του πλησίον. Όθεν συμπεραίνεται, ότι όστις δεν υποβάλλει τον αυχένα του εις τον ιερόν ζυγόν της ισονομίας, είναι ενταυτώ και κακός πολίτης και κακός χριστιανός.
Οποίον πρέπει να είναι το είδος της μελλούσης ημών πολιτικής κοινωνίας, η περί τούτου σκέψις δεν είναι του παρόντος καιρού, και το όνομα αυτής είναι αδιάφορον. αρκεί μόνον να έχη την βάσιν της εις την Ισονομίαν, ήγουν να συγκροτηθή εις τρόπον, ώστε μόνοι οι νόμοι να βασιλεύωσι και να κυβερνώσιν όλους χωρίς εξαίρεσιν τους πολίτας, και τόνομα προνόμιον να αποβάλλεται με βδελυγμόν ως πολιτική βλασφημία, ή μάλλον ως εις αυτόν τον Χριστόν ασέβεια, όστις κατήργησεν όλα τα προνόμια.
Ό,τι ζητεί αναγκαίως η παρούσα ώρα, είναι να συστήσετε πολίτευμα προσωρινόν, εκλεγμένον με κοινήν ψήφον όλων εκείνων, όσοι έως τώρα εβοήθησαν την κοινήν ημών πατρίδα με ανδραγαθίας, με χρηματικάς συνεισφοράς, ή με φρονίμους συμβουλάς των. πολίτευμα τοιούτον, εις το οποίον να κατευθύνωνται, ως εις κέντρον, όλαι αι βουλαί και πράξεις των Ελλήνων, και να δίδωσι πάσαν πίστιν και αυτοί οι αλλογενείς, όσοι ετοιμάζονται να μας βοηθήσωσι. πολίτευμα τοιούτον, οποίον και να δεχθή με τας αγκάλας ανοικτάς τους γενναίους τούτους και φιλέλληνας συμμάχους των Ελλήνων, και άλλους να προσκαλέση, και να ανταμείψη με αμοιβάς αξίας των αγώνων των. Διά να εμπνεύσωμεν τοιαύτην πίστιν εις τούς φωτισμένους ελευθέρους λαούς της Ευρώπης, το προσωρινόν μας τούτο πολίτευμα πρέπει να κηρύξη την κοινήν και αμετάθετον απόφασιν του γένους, πρώτον, να εξολοθρεύση την τυραννίαν, έπειτα να μη δεχθή άλλο είδος κυβερνήσεως παρά την Αυτονομίαν θεμελιωμένην εις την Ισονομίαν.
Και τί άλλο, φίλοι ομογενείς, είναι ικανόν να στερεώση την μέλλουσαν ημών πολιτείαν παρά μόνην την Ισονομίαν; Η ιστορία όλη μας διδάσκει, ότι διά την καταφρόνησιν της Ισονομίας ηφανίσθησαν τόσαι βασιλείαι, αριστοκρατίαι καί δημοκρατίαι. Απ’ αυτά μας τα παθήματα, διδασκόμεθα το μέγα τούτο μάθημα, ότι από τότε ήρχισεν η δυστυχία μας, αφότε έπαυσαν οι νόμοι να είναι ίσοι δι’ όλους. Αυτός μας ο τύραννος καταστρέφεται την σήμερον, όχι δι’ άλλην αιτίαν, πλην ότι αντί μιας ίσης και κοινής εις όλους τους υπηκόους νομοθεσίας, είχε δύο νομοθεσίας, ή μάλλον δύο ανομίας. με την μίαν ετυράννει τους μωρούς του ομοθρήσκους, με την άλλην κατεσπάραττε τους ταλαιπώρους Γραικούς, τους οποίους ούδ’ η μακρά τυραννία ίσχυσε να καταβυθίση εις την κτηνώδη μωρίαν των Μουσουλμάνων.
Όσων θυσιών εκάμετε έως τώρα, φίλοι ομογενείς, όσων εσχάτως επάθετε αδίκων σφαγών εις τους ευρεθέντας κατά πόλεις άοπλους φίλους και συγγενείς σας από τούς φονικούς Μουσουλμάνους, όσης εδείξετε σεις οι ωπλισμένοι αληθώς Σαλαμινίου και Μαραθωνίου κατ' αυτών ανδρείας, ποία άλλη πληρωμή είναι ικανή να σας ευχαριστήση δικαίως παρά την Ισονομίαν; Την Ισονομίαν ζητούντες, ζητείτε όχι μόνον ό,τι διδάσκει η φιλοσοφία, αλλά και ό,τι ρητώς παραγέλλει η ιερωτάτη μας θρησκεία. Όστις αποστρέφεται την Ισονομίαν, πλεονεκτεί τούς ομοίους του και σπουδάζων να τους έχη δούλους αντ’ αδελφών, εκείνος αποστρέφεται την διδαχήν του Χριστού, κατά την οποίαν, η φιλία της ανισότητος είναι αληθής ακαθαρσία.
Σπουδάσατε, φίλοι ομογενείς, με αδελφικήν ομόνοιαν και ψυχήν καθαράν από πάθη πλεονεξίας και ανισότητος να καταπολεμήσετε τον πλεονέκτην τύραννον, και μην αμφιβάλλετε ότι ο θεός των δυνάμεων θέλει ευλογήσειν τους υπέρ της πατρίδος αγώνας σας.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.1.2020.
ΛΕΞΕΙΣ: ΣΑΛΠΙΣΜΑ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΡΙΟΝ
Η Ελλας προς τα τεκνα της, ΣΑΛΠΙΣΜΑ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΡΙΟ, Κοραης, 1801, Μαραθωνας, Θερμοπυλες, Πλαταιες, ιεροι προγονοι, Θανατος η ελευθερια, Σαλαμινα, Μαραθων, Θερμοπυλαι, Πλαταιαι, ισονομια, διχονοια, μουσουλμανοι, αγαρηνοι, επανασταση 1821, ΚΟΡΑΗΣ
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook