Ιωάννης Καποδίστριας:
Ούτε δικτάτωρ, ούτε golden boy…
Της ιστορικού Νικολέττας Ζυγούρη
Την Εποχή που ζούσε ο Καποδίστριας
δεν υπήρχαν δικτατορίες με τη σύγχρονη έννοια.
Δεν πρέπει προσπαθώντας να προσαρμόσουμε την
ιστορία στα δικά μας μέτρα και σταθμά να χρησιμοποιούμε όρους νοηματοδοτώντας
τους αναχρονιστικά. Βλάπτουμε σοβαρά την υγεία της επιστήμης και της κοινωνίας.
Δεν είναι η ιστορία προσαρμόσιμη στην πολιτική αντιπαράθεση κάθε φορά με
σοφιστικές αντιπαραθέσεις. Δεν είναι η ιστορία σοφιστεία. Η ιστορία είναι
βιωμένο παρελθόν καταγεγραμμένο μέσα από πηγές. Για να μάθουμε ιστορία και για
να την αφήσουμε να μας διδάξει πρέπει να σεβόμαστε και να κατανοούμε τους
ανθρώπους, την εποχή τους και τα πολιτικά πλαίσια στα οποία έζησαν. Ο
Καποδίστριας ασπαζόταν τις φιλελεύθερες ιδέες της εποχής του. Φιλελεύθερη ιδέα
τότε ήταν η δημιουργία ενός ανεξάρτητου εθνικού κράτους που θα ευτυχούσε
πολιτικά, βγαίνοντας μετά από σκληρό πολυετή αγώνα ενάντια στην τυραννία και
τον σουλτανικό δεσποτισμό. Οι εγγυήτριες δυνάμεις δεν είχαν εγγυηθεί εξαρχής
καμμία ελληνική δημοκρατία ούτε την ολοκληρωμένη εδαφική ανεξαρτησία μας, είχαν
εγγυηθεί εξαρχής. Βασίλειο θα γινόταν η Ελλάδα και φρόντισαν να είναι για πολλά
χρόνια υπό την επιρροή τους. Όταν ο Καποδίστριας ήρθε στην Ελλάδα δεν υπήρχε
ούτε ελεύθερη εδαφική επικράτεια, ούτε οικονομική ανεξαρτησία. Υπήρχε
επαναστατική κυβέρνηση και ο αγώνας ενάντια στον Ιμπραήμ που είχε σαρώσει την
Πελοπόννησο και τον Κιουταχή στην Στερεά συνεχιζόταν. Μέχρι ποιο βαθμό
μπορούσαν άραγε να εφαρμοστούν και να ισχύσουν στα χρόνια του Αγώνα τα δημοκρατικά
συντάγματα της Επιδαύρου και της Τροιζήνας που αντικατόπτριζαν όλες τις
φιλελεύθερες ιδέες της εποχής τους; Είναι άξιο θαυμασμού το γεγονός ότι οι Έλληνες οργανώνουν την πολιτική ζωή τους σύμφωνα με τα σύγχρονα πολιτειακά
ιδεώδη και τις δημοκρατικές αρχές που διατυπώνουν στα συντάγματά τους, ωστόσο
αναρωτιέμαι στην ουσία, εκείνη την κρίσιμη ώρα, ποια Δημοκρατία κατέλυσε ο
δικτάτορας; Τον κάλεσαν να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία
ανεξάρτητου κράτους μέσα από Εθνοσυνέλευση. Αυτή ήταν η αποστολή του. Αυτός ήρθε
να δημιουργήσει κράτος ανεξάρτητο που θα είχε στη συνέχεια τη δυνατότητα να
διαμορφώσει την πολιτική του ταυτότητα στα πλαίσια που οι συσχετισμοί θα του το
επέτρεπαν. Ήθελε ο Αγώνας των Ελλήνων να ευοδωθεί. Ήθελε να δημιουργηθεί ανεξάρτητο ελληνικό κράτος
με δομές και προϋποθέσεις που θα του επέτρεπαν να σταθεί στα πόδια του, ώστε οι
πολίτες του να έχουν την πολυτέλεια να αγωνιστούν για τα δικαιώματα τους, αφού
μέσα από την εκπαίδευση τους πρώτα τα γνωρίσουν, ώστε να διεκδικήσουν ένα
καλύτερο μέλλον. Έδωσε τον αγώνα σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα, το
διπλωματικό, το στρατιωτικό και το κοινωνικό και τον
κέρδισε. Όχι μόνος του και όχι για τον εαυτό του.
Ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν ο
Έλληνας που, ως κυβερνήτης, συνέβαλε στην υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Ελληνικής Ανεξαρτησίας (Φεβρ. 1830)
που είχαν κερδίσει οι Έλληνες με το αίμα τους.
Σήμερα φυσικά που μέσα από τον πλούτο των πηγών έχουμε την ευχέρεια να ερευνήσουμε τις διαφορετικές πτυχές του Ελληνικού Αγώνα και να επανασυστήσουμε τη συλλογική μας μνήμη βαθαίνοντας την αυτογνωσία μας το ερώτημα που πρέπει να θέτουμε ο καθένας ξεχωριστά οι ενήλικες, είναι αν εμείς που ζούμε στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος έχουμε τη συνείδηση μας καθαρή για το δημοκρατικό μέλλον που έχουμε προσφέρει στα παιδιά μας. Ο πρώτος κυβερνήτης μας έφτιαξε μέσα σε 3,5 χρόνια τα θεμέλια ενός νεοσύστατου κράτους, μιας ελληνικής πολιτείας.
Σήμερα φυσικά που μέσα από τον πλούτο των πηγών έχουμε την ευχέρεια να ερευνήσουμε τις διαφορετικές πτυχές του Ελληνικού Αγώνα και να επανασυστήσουμε τη συλλογική μας μνήμη βαθαίνοντας την αυτογνωσία μας το ερώτημα που πρέπει να θέτουμε ο καθένας ξεχωριστά οι ενήλικες, είναι αν εμείς που ζούμε στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος έχουμε τη συνείδηση μας καθαρή για το δημοκρατικό μέλλον που έχουμε προσφέρει στα παιδιά μας. Ο πρώτος κυβερνήτης μας έφτιαξε μέσα σε 3,5 χρόνια τα θεμέλια ενός νεοσύστατου κράτους, μιας ελληνικής πολιτείας.
Εμείς διακόσια χρόνια μετά τι; Ποιο
είναι το δικό μας λιθαράκι και πως διασφαλίζουμε μια ειρηνική, δημοκρατική και
ευημερούσα πνευματικά κυρίως κοινωνία για τα παιδιά μας;
Ο
μισθός του Κυβερνήτη.
Έπαιρνε
ο κυβερνήτης μισθό;
Σύμφωνα
με το ψήφισμα Θ΄ της Δ’ Εθνικής Συνελεύσεως του Άργους, ο Κυβερνήτης ο οποίος
μέχρι και τότε δηλαδή τον Αύγουστο του 1829 είχε αρνηθεί ετήσιο μισθό και εξυπηρετούσε δια της ιδίας
καταστάσεως του τις προσωπικές του και συνέδραμε στις δημόσιες ανάγκες έπρεπε τώρα ενόψει των διαπραγματεύσεων που
ξεκινούσαν με τις μεγάλες δυνάμεις για την επικύρωση της ανεξαρτησίας των
Ελλήνων να μπορεί αξιοπρεπώς όπως ορίζει το αξίωμα του να καλύπτει τα εξοδά του. Για αυτό και ψηφίστηκε
να του δοθεί κατ’αποκοπή και όχι με τη μορφή ετησίου εισοδήματος το ποσό των
180.000 φοινίκων, του εθνικού δηλαδή νομίσματος που η ίδια εθνοσυνέλευση μόλις
είχε ψηφίσει την κοπή του. Είχε λαμβάνειν δηλαδή ένα ποσό όχι μισθό, για να καλύψει τις
πλείστες ανάγκες που ως κυβερνήτης είχε.
Πρέπει
να σας πω ότι με ψηφίσματα της ίδιας Εθνοσυνελεύσεως ορίζονταν η μισθοδοσία
αρκετών κρατικών υπαλλήλων και στρατιωτικών όπως και η πρόβλεψη
χρήσης των εθνικών γαιών για την αποπληρωμή των εσωτερικών δανείων που είχαν
συναφθεί δια των εθνικών ομολογιών.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 8.5.2020.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, ΕΔΩ.
ΛΕΞΕΙΣ: Καποδιστριας, Πελοποννησος, Κιουταχης, Στερεα Ελλας, Αγωνας 1821, δημοκρατικο συνταγμα, Επιδαυρος, Τροιζηνα
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook