Μήπως η εκπεφρασμένη με τον πιο επίσημο τρόπο βούληση της Ελληνικής Πολιτείας να εκπατρίσει για 50 χρόνια τμήματα της ελληνικής ιστορικής μνήμης εκπέμπει το λάθος μήνυμα, αντί να υποστηρίζει την αδήριτη ανάγκη μας να δούμε επί τέλους τον Παρθενώνα ενωμένο και την Καρυάτιδα δίπλα στις αδελφές της; ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ - της Ιω. Μάστορα

Μήπως η εκπεφρασμένη
με τον πιο επίσημο τρόπο
βούληση της Ελληνικής Πολιτείας
να εκπατρίσει για 50 χρόνια
τμήματα της ελληνικής ιστορικής μνήμης
εκπέμπει το λάθος μήνυμα,
αντί να υποστηρίζει την αδήριτη ανάγκη μας
να δούμε επί τέλους τον Παρθενώνα ενωμένο
και την Καρυάτιδα δίπλα στις αδελφές της;

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ 

Της δρ. Ιωάννας Μάστορα,
συγγραφέως, αρθρογράφου, ερευνήτριας
τακτικού μέλος της Επιτροπής για την επιστροφή των γλυπτών της Ακρόπολης

 

Η αισθητική πραγματώθηκε ως τρόπος ζωής στον αρχαίο Ελληνικό κόσμο σε όλες τις εκφάνσεις του βίου και τα ίχνη της απασχολούν σήμερα την παγκόσμια κοινότητα, όπως για παράδειγμα τα ευρήματα του τάφου της Αμφιπόλεως, η επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα και όλων των εκθεμάτων και έργων τέχνης μας στα μουσεία του κόσμου.

Ο πολιτισμός είναι πολυπαραγοντική συνιστώσα. Είναι αναγωγή στο παρελθόν, αλλά και τρόπος ζωής. Η πολιτιστική διπλωματία έχει ιδιαίτερη ισχύ γιατί είναι η μόνη που παρακινεί και συνεπαίρνει καθολικά, ηρεμεί τις διχαστικές απόψεις, διαμορφώνει παγκόσμιο κλίμα πνευματικής αφύπνισης. Προορίζεται να ασκεί εξωτερική πολιτική ιδιαίτερα για την διαφύλαξη και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.


Σύμφωνα με το Ψήφισμα Ηνωμένων Εθνών a61 / 15, Νοέμβριος 2006:


Σε αυτήν την εποχή της παγκοσμιοποίησης, είναι σημαντικό για τα έθνη να διατηρούν την ιστορική και πολιτιστική τους ταυτότητα, ενώ αλληλεπιδρούν και συνεργάζονται για να ξεπεράσουν τους παρελθόντες περιορισμούς. Είναι αυτονόητο ότι αυτή η συνεργασία και η πολιτιστική ανταλλαγή, θα πρέπει να βασίζεται /σε ηθικές αρχές και ηθικούς κώδικες δεοντολογίας.

Η Ελλάδα σε συνεργασία με άλλα έθνη και θεσμούς, μέχρι στιγμής φέτος κατάφερε να ανακτήσει μια σειρά από αρχαιότητες που εξορίστηκαν στο εξωτερικό. Δύο σημαντικές αρχαιότητες από το Μουσείο J.P. Getty στο Λος Άντζελες, επαναπατρίστηκαν, ενώ η διαπραγμάτευση για την επιστροφή δύο ακόμη αντικειμένων από το ίδιο μουσείο σημειώνει πρόοδο. Επίσης, έχουν επιστραφεί δύο σημαντικά θραύσματα από την Ακρόπολη, το ένα από τη ζωφόρο του Παρθενώνα. Ένα κομμάτι προήλθε από το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Το άλλο παρουσιάστηκε ως ιδιωτική δωρεά από μια συλλογή στη Σουηδία. Αυτά τα επιτεύγματα επιβεβαιώνουν την ανάγκη διατήρησης αυτού του μνημείου, το οποίο αν και βρίσκεται στην Ελλάδα ανήκει σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ωστόσο, τα Γλυπτά του Παρθενώνα παραμένουν αποσπασμένα και διχασμένα. Η μοναδικότητα του Παρθενώνα, ως μνημειακό σύμβολο του Δυτικού Πολιτισμού, είναι το κρίσιμο επιχείρημα και η απαίτηση για την επιστροφή τους είναι οικουμενική.......Είναι η φιλοδοξία μας ότι το νέο μουσείο θα φιλοξενήσει όλα τα υπάρχοντα μέρη του Παρθενώνα και αναμένεται να περιλαμβάνει τα αμφισβητούμενα γλυπτά που ισχυριζόμαστε ότι πρέπει να επιστραφούν από το Βρετανικό Μουσείο. Η επανένωση και αποκατάσταση των αρχαιοτήτων χρησιμεύει για την ολοκλήρωση ενός πολιτιστικού μωσαϊκού, το οποίο έχει διαταραχθεί και βρίσκεται σήμερα σε διαφωνία.

Παρουσιάζει μια διαταραγμένη εικόνα, η οποία ακριβώς λόγω της λεηλασίας ορισμένων αναπόσπαστων τμημάτων γίνεται παραμορφωμένη, παραπλανητική και τραυματική. Όταν είμαστε σε θέση να εντοπίσουμε το πολιτιστικό περίγραμμα κάθε έθνους, μέσω του επαναπατρισμού των αρχαιοτήτων που αφαιρέθηκαν παράνομα, παρέχουμε σταθερά θεμέλια όχι μόνο για το παρόν, αλλά για τις παρούσες γενιές και τις μελλοντικές γενιές. Η πολιτιστική κληρονομιά κάθε έθνους είναι η πολιτιστική κληρονομιά του συνόλου της ανθρωπότητας. Όλη η ανθρωπότητα πρέπει να ανταποκριθεί στην ευθύνη της να προστατεύσει αυτήν την κληρονομιά!

Αυτά το τόσο ενθαρρυντικό ψήφισμα χρονολογείται το 2006, πριν από την ολοκλήρωση του Μουσείου της Ακρόπολης. Ως κεραυνός εν αιθρία η πρόσφατη διάταξη για τη μακρόχρονη εξαγωγή μνημείων. Πιο συγκεκριμένα:

Σύμφωνα με το προϊσχύσαν νομοθετικό πλαίσιο του ν. 3028/2002 επιτρεπόταν ο δανεισμός μόνο δημοσιευμένων κινητών μνημείων για διάστημα έως και μία πενταετία, με δυνατότητα ανανέωσης, και με τον όρο της αμοιβαιότητας (25 παρ. 1 ν. 3028/2002), η οποία εξασφαλίζει την επιστροφή τους. Η προσωρινή εξαγωγή μνημείων επιτρεπόταν υπό τις αυστηρές προϋποθέσεις της παρ. 11 άρθρου 34 ν.3028/2002). Στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο του ΥΠΠΟΑ περιελήφθη διάταξη, που προέβλεπε μακρόχρονη εξαγωγή και μνημείων, για διάστημα πενήντα (50) ετών, δυνάμενο να ανανεωθεί άπαξ. Η διάταξη που συζητήθηκε στη Βουλή των Ελλήνων δεν τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, αφού στο δημοσιευμένο σχέδιο νόμου προβλεπόταν μακρόχρονη εξαγωγή για διάστημα δεκαετίας με δυνατότητα ανανέωσης. Τελικά ο νόμος που ψηφίστηκε όρισε το διάστημα μακρόχρονης εξαγωγής σε είκοσι πέντε (25) έτη με δυνατότητα ανανέωσης επί 5ετία έως 25 έτη (άρθρο 48 παρ. 13β ν. 4761/2020 ΦΕΚ Α’248/13.12.2020). - ΔΙΑΒΑΣΤΕ το σχετικό κείμενο του Γ. Λεκάκη, ΕΔΩ.

 

Όπως δηλώνει το τακτικό Μέλος της Επιτροπής για την επιστροφή των γλυπτών της Ακρόπολης νομικός Μαρία Βέργου:

 

"Tα ατομικά δικαιώματα στην πολιτιστική κληρονομιά προστατεύονται από το Διεθνές Δίκαιο, το Σύνταγμα της Ελλάδος και την εθνική νομοθεσία, αφού οι Διεθνείς Συμβάσεις αναγνωρίζουν ως προστατευόμενο αγαθό το ανθρώπινο δικαίωμα στην πολιτιστική ταυτότητα, το άρθρο 24παρ.1 του Συντάγματος ορίζει την προστασία του πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος ως υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός, και ο ν. 3028/2002 καθορίζει ως αντικείμενο προστασίας την πολιτιστική κληρονομιά από τους αρχαιοτάτους χρόνους μέχρι σήμερα, με «σκοπό την διατήρηση της ιστορικής μνήμης χάριν της παρούσας και των μελλοντικών γενεών και την αναβάθμιση του πολιτιστικού περιβάλλοντος» (άρ. 1 παρ. 1).

 

Πριν μερικά χρόνια που είχε δανεισθεί ο Ιλισσός από το Βρεττανικό Μουσείο σε Μουσείο της Ρωσίας, Ο Ιδρυτής και Πρόεδρος της "Επιτροπής για την επιστροφή των γλυπτών της Ακρόπολης" Ωραιοκαστρίτης Ευάγγελος Φυλακτός είχε γράψει χαρακτηριστικά:

"Τα έργα των προγόνων μας δεν είναι όπως οι ποδοσφαιριστές που δανελίζονται από ομάδα σε ομάδα". Επίσης: " Έχοντας μεγάλη εμπειρία από τη διαδικασία που ακολουθεί για τη μεταφορά έργων τέχνης (απομάκρυνση από τη θέση τους, συσκευασία τοποθέτηση σε κιβώτια, μεταφορά και επανατοποθέτηση σε άγνωστα σημεία από ξένους εργάτες, που δεν θα έχουν την ανάλογη ευαισθησία για να τα σεβαστούν) θα μπορούσα να πω ότι η μεταφορά είναι ο μεγάλος εχθρός των έργων τέχνης".


Διερωτώμαστε όλοι οι Έλληνες πώς οι νέες γενιές θα μεγαλώσουν σε ένα περιβάλλον, που στερείται λογικών κατηγοριών, αισθητικής και ηθικής φιλοσοφίας, πολιτιστικής διπλωματίας και γενικότερης κουλτούρας. Μήπως η εκπεφρασμένη με τον πιο επίσημο τρόπο βούληση της Ελληνικής Πολιτείας να εκπατρίσει για 50 χρόνια τμήματα της ελληνικής ιστορικής μνήμης εκπέμπει το λάθος μήνυμα, αντί να υποστηρίζει την αδήριτη ανάγκη μας να δούμε επί τέλους τον Παρθενώνα ενωμένο και την Καρυάτιδα δίπλα στις αδελφές της; Μήπως επέστη ο χρόνος να σταματήσουμε να εκχωρούμε καθημερινά ένα κομμάτι της καρδιάς και της ιστορίας μας, και να διεκδικήσουμε με όλη την ισχύ που μας δίνει το δίκαιο αίτημά μας, τον Επαναπατρισμό των Γλυπτών της Ακρόπολης;

 

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 14.12.2020.


εξαγωγη αρχαιοτητων, δανεισμος αρχαιοτητων, Παρθενωνας, Καρυατιδα, Βεργου, Φυλακτος, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΝΗΜΗ, Μαστορα, Ακροπολη, Παρθενων, Καρυατιδες, Ακροπολις
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ