Χιώτισσα κουρεύει ή Δαναΐδα αποκεφαλίζει;

Χιώτισσα κουρεύει

ή Δαναΐδα αποκεφαλίζει; 

Του Γιώργου Λεκάκη

Έντονη αμφισβήτηση και διοχογνωμία υπάρχει για την ερμηνεία του θραύσματος που σας παρουσιάζω…

Πρόκειται για κεραμικό χιώτικης τεχνοτροπίας, διεθνώς γνωστή ως Chian Grand Style, του 6^ου π.Χ. αι. (580 π.Χ. – 570 π.Χ.) - η Χίος είχε και έχει μεγάλη παράδοση στα κεραμικά - ΔΙΑΒΑΣΤΕ το και ΕΔΩ.

Εικονίζει πιθανώς αναπαράσταση μιας από τις Δαναΐδες Αργίτισσες, που φέρει το αποκεφαλισμένο κεφάλι του συζύγου της… (Γνωστός ο μύθος μεταξύ δυο Ελλήνων βασιλέων, του Δαναού και του Αιγύπτου). Η γυναίκα φορά κόκκινο χιτώνα, διακοσμημένο με μαύρες ρίγες και άσπρες κουκκίδες, και φορά επίσης διπλά βραχιόλια… Άρα είναι μια αρχόντισσα ή ιέρεια…

Η ερμηνεία της σκηνής αμφισβητείται πολύ. Δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι το κεφάλι είναι αποκεφαλισμένου! Άλλοι λένε πως απλώς εικονίζει μια γυναίκα (Χιώτισσα;) να κουρεύει (= φροντίζει) ή κτενίζει έναν γενειοφόρο μακρυμάλλη νέο άνδρα, πιθανόν τον άνδρα της…

Το θραύσμα (ύψους: 4,20 - πάχους: 0,40 - πλάτους: 4,30 εκατ.) ευρέθη στο ιερόν της θεάς Αφροδίτης στην Ναύκρατι της Κάτω Αιγύπτου. Κάτι που ίσως σημαίνει μια φροντίδα που προσέφεραν οι ιέρειες στους ερχόμενους στο ιερό. Ή κουρά / φροντίδα, που προσέφεραν κάποιες γυναίκες, προς ευπρεπισμό, πριν εισέλθουν κάποιοι στο ιερό…

(Να θυμίσω, ότι στην αρχαιότητα ήταν τιμή και χαρά στην Ελληνίδα να περιποιείται τον άνδρα – πριν φυσικά έρθει ο… φεμινισμός…).

Αλλά αυτά κάνει η αρχαιοκαπηλία… Σπάει κομμάτια την ιστορία, και δεν μπορούν να δοθούν βέβαιες απαντήσεις… Το θραύσμα αυτό βρήκε πρόθυμο… υποδοχέα το Βρετανικό Μουσείο (αρ. 1888.0601.510), κατόπιν… «δωρεάς» του Egypt Exploration Fund, το 1888..

Όπως και νάχει, το θραύσμα αυτό πρέπει να επαναπατρισθεί στην Χίο, ή το πολύ στην Αίγυπτο...

Κατά τον Λαιμό[1] ανήκει στον «ζωγράφο της Ναυκρατίδος» / Naukratis Painter. Ο ζωγράφος και η ομάδα του επήραν το όνομά τους, από ένα αγγείο / ποτήρι που βρέθηκε στην αρχαία ελληνική[2] Ναύκρατι, πόλη της Αιγύπτου. Όλα τα αγγεία από αυτήν την ομάδα είναι ανοικτό μπεζ έως σχεδόν κρεμώδες λευκό. Τα μοτίβα είναι πολύ απλά και δεν υπάρχουν στολίδια. Η απεικόνιση των ανθρώπων, ωστόσο, είναι πολύ περίπλοκη. Τα ρούχα έχουν υψηλή διακόσμηση και το γυμνό δέρμα είναι εξειδικευμένο!

Τέλος, σώζονται ακόμη πιθανώς μέρη λουλουδιού λωτού, ροζέττας σε λευκό, μοτίβο ζιγκ-ζαγκ, κόκκινη ζώνη, κλπ.

ΠΗΓΕΣ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.8.2020.

Gardner «Naukratis» II (σελ. 39, pl. V, αρ. 4), 1888.

Johnston «Pottery from Naukratis: An Exhibition on the Occasion of the 11th International Congress of Classical Archaeology» (αρ. 76), 1978.

Λεκάκης Γ. «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις».

Lemos «Archaic Pottery of Chios. The Decorated Styles» (σελ. 106, εικ. 59, σελ. 108, 111, 275, αρ. 733, 96), 1991.

Price  «Pottery of Naukratis (πλ. V, αρ. 21), 1924.

Villing et al «Naukratis: Greeks in Egypt» (GD.0773), 2013-2015.

Walter-Karydi «Samische Gefässe des 6. Jahrhunderts vor Christi: Landschaftsstile ostgriechischer Gefässe» / για την Σάμο του 6^ου π.Χ. αι, (σελ. 140, πλ. 96, αρ. 787), 1973.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] βλ. Lemos «Archaic Pottery of Chios. The Decorated Styles», 1991.

[2] βλ. Villing et al «Naukratis: Greeks in Egypt» (GD.0773), 2013-2015.

Χιωτισσα κουρεμα, Δαναις, θραυσμα, κεραμικο χιωτικη τεχνοτροπια, Chian Grand Style, 6ος πΧ αιωνας, 580 πΧ, 570 πΧ, Δαναιδες, Δαναοι, Δαναος, αποκεφαλισμος, κεφαλι, συζυγος, γυναικα, χιτωνας, διακοσμηση, μαυρη ριγα, ασπρη κουκκιδα, βραχιολι, αρχοντισσα, ιερεια, αποκεφαλισμενος, Χιος, φροντιδα, κτενισμα, ιερο Αφροδιτης, Αφροδισιο ιερο, θεα Αφροδιτη, Ναυκρατις, Κατω Αιγυπτος, κουρα, ευπρεπισμος, περιποιηση, φεμινισμος, αρχαιοκαπηλια, ιστορια, Βρετανικο Μουσειο, 1888, Λαιμος, ζωγραφος της Ναυκρατιδος, αγγειο, Αιγυπτος, αγγεια, μπεζ, κρεμωδες λευκο, ρουχα, γυμνο δερμα, Αργος, Αργιτισσα, λωτος, ροζεττα, ροζετα, ζιγκ ζαγκ, κοκκινη ζωνη, Σαμος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ