Πώς οι Λάκωνες κέρδισαν φοροαπαλλαγή από τον σουλτάνο του Ικονίου - Ο απόηχος της Ρωμανίας στην περιοχή - Το σουλτανάτο των Ρουμ (Μεβλανά ο Ρωμιός) - της Δ. Χίντζογλου-Αμασλίδου

Πώς οι Λάκωνες κέρδισαν 

φοροαπαλλαγή

από τον σουλτάνο του Ικονίου

Ο απόηχος της Ρωμανίας

στην περιοχή Ικονίου

Το σουλτανάτο των Ρουμ

(Μεβλανά ο Ρωμιός)

Της ιατρού - συγγραφέως Δέσποινας Χίντζογλου-Αμασλίδου

 

Η φήμη του Βυζαντίου ανά τους αιώνες ήταν τέτοιου μεγέθους, που οι κατακτητές του, Άραβες και Σταυροφόροι, υιοθέτησαν πλήθος παραδόσεων, τόσο στο πολιτικο-οικονομικό, όσο και στο κοινωνικο-θρησκευτικό επίπεδο.

Οι πρώτοι Σελτζούκοι Σουλτάνοι του Ικονίου, ονομάζονταν από τους άλλους μουσουλμάνους «Σελτζούκ-Ρουμί» ή «Γκιαούρηδες» (άπιστοι), γιατί χαρακτηρίζονταν ως εμπνεόμενοι ή επηρεαζόμενοι από τους Ρωμαίικους πληθυσμούς.

Ο Σουλτάνος του Ικονίου Ιζαλντί Καϊκάους ήταν εγγονός Ορθοδόξου Ρωμιού ιερέως και στην αυλή του η ατμόσφαιρα ήταν φιλοχριστιανική, διότι ήταν γεμάτη από συγγενείς του εν λόγω Σουλτάνου. Ήταν βαφτισμένος στην Κωνσταντινούπολη, προσκυνούσε τις Άγιες εικόνες και διατηρούσε σχέσεις με ιερωμένους Χριστιανούς. Το σεράι του ήταν γεμάτο μορφωμένους Ρωμιούς, σε όλες τις υπηρεσίες, κυρίως όμως γραφείς και μεταφραστές επισήμων εγγράφων. Εκεί λοιπόν στο Σελτζούκ-Ρουμί, λόγω της ευημερίας της πόλης του Ικονίου και του φιλοχριστιανικού της πνεύματος, συγκεντρώθηκαν θρησκευτικοί ηγέτες εξ Ανατολών, διωγμένοι από τα τουρκομογγολικά φύλα. Ο σημαντικότερος αυτών ήταν ο Μεχμέτ Μπαχαεντίν, ο πατέρας του Τζελαλεντίν Ρουμί, του θεμελιωτή του τάγματος των Μεβλεβήδων.

Ο Τζελαλεντίν ήταν η αιτία του προσηλυτισμού χιλιάδων Ορθοδόξων Ρωμιών στη θρησκεία των Δερβίσηδων. Ήταν εύποροι αριστοκράτες, αλλά και μεροκαματιάρηδες αγρότες και τεχνίτες, εγκαταλελειμμένοι από την αυτοκρατορική προστασία της Κωνσταντινούπολης και προ παντός εξοντωμένοι από τη φοβερή φορολογία του Βυζαντινού κράτους. Ακριβώς τότε, η σουλτανική φοροαπαλλαγή των προσήλυτων από τον κεφαλικό φόρο, οδήγησε σ’ αυτόν τον ομαδικό προσηλυτισμό. Οι Χριστιανικές συνήθειες έτσι παρέμειναν στην καθημερινότητα και επηρέασαν τη νέα θρησκευτική ομάδα που δημιουργήθηκε, δηλαδή τους αλεβίτες. Πολλοί βέβαια απ’ αυτούς, παρέμειναν κρυπτοχριστιανοί - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΚΡΥΠΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ, ΕΔΩ.

Η Σύλλη του Εικονίου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ: ΕΙΚΟΝΙΟ, όχι ΙΚΟΝΙΟ.

Στην κωμόπολη Σύλλη του Ικονίου - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για το ΙΚΟΝΙΟ, ΕΔΩ - υπάρχει η ημιλαξευτή μονή του Αγίου Χαρίτωνος του 9ου αιώνα. Το Καθολικό της Μονής τιμά την Παναγία Σπηλαιώτισσα. Μέρος των κελιών και του Καθολικού είναι λαξευμένα στον βράχο. Ο ναός είναι τρίκλιτος σταυροειδής με τρούλο και στηρίζεται σε λαξευμένους πεσσούς. Στην τοιχογραφία της Σταύρωσης υπάρχει και ο Άγιος Λογγίνος, ο Ρωμαίος εκατόνταρχος που πίστεψε και διέδωσε τα της Σταύρωσης και της Ανάστασης στην Καππαδοκία και θανατώθηκε από τους Ρωμαίους λίγους μήνες αργότερα (η μνήμη του εορτάζεται στις 16 Οκτωβρίου). Στην μονή αυτή του Αγίου Χαρίτωνα συνέβη ένα θαυματουργικό γεγονός στον γιο του Τζελαλεντί Ρουμί, τον 13ο αιώνα. Έπεσε από ένα βράχο προσπαθώντας να πιάσει ένα πουλί, αλλά διεσώθη γιατί ένας σεβάσμιος γέροντας, στη ρίζα του βράχου, τον κράτησε στα χέρια του. Ήταν σύμφωνα με τη μαρτυρία του παιδιού, ο ίδιος ο Άγιος Χαρίτων, καθώς τον αναγνώρισε μετά, μέσα στον ναό της Μονής.

Ο Τζελαλεντίν έκτισε τότε στην αυλή ένα μικρό τζαμί, προς ανάμνηση του γεγονότος και από τότε άρχισε η επαφή του με τον ηγούμενο και οι γνωστές ατέρμονες μεταξύ τους φιλοσοφικές συζητήσεις. Αυτός ο διαθρησκειακός διάλογος μεταξύ Ορθοδοξίας και Ισλάμ συνεχιζόταν αιώνες και αυτό αποδεικνύει ότι ο υπάρχων Ορθόδοξος πυρήνας ήταν πολύ ισχυρός και αντιστεκόταν κατά κάποιο τρόπο στην Ισλαμική προπαγάνδα. Ενώ όμως συνεχιζόταν αυτή η ανταλλαγή των φιλοσοφικών και θεολογικών απόψεων ανάμεσα στις δύο θρησκείες, η πίεση του Ισλάμ συνεχιζόταν και οι συνθήκες οδήγησαν στον μεγάλο εξισλαμισμό της περιοχής.

Η Σύλλη του Ικονίου συνδέεται με το παράλιο Σύλλαιο της Παμφυλίας (το Βυζαντινό θέμα των Κυβυρραιωτών), το οποίο κατοικείτο από τα Ρωμαϊκά και Ελληνιστικά χρόνια από Λάκωνες - Κυνουρείς, λαό ιδιαίτερα ικανό στις πολεμικές επιχειρήσεις, αλλά και από Πόντιους, Καππαδόκες, Κρήτες και Ηπειρώτες, επίσης ικανούς στην τέχνη του πολέμου. Στα χρόνια του Αλαεδίν Α’ και με την επικράτησή του, αυτοί οι λαοί προωθήθηκαν σε περιοχές της επιλογής του. Έτσι οι πληροφορίες λένε ότι τέτοιους Λάκωνες από το Σύλλαιο της Παμφυλίας έφερε στο Ικόνιο ο Σουλτάνος, για να αναστηλώσουν και να περιποιηθούν τον ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, που είχε πριν λίγο ο ίδιος γκρεμίσει για να κτίσει με το οικοδομικό υλικό ένα τζαμί στο Ικόνιο. (Πρόκειται για τον Αρχάγγελο Μιχαήλ, που κτίσθηκε από την Αγία Ελένη).

 Ήταν τότε που, οι κτίστες που ορίστηκαν γι αυτή τη δουλειά, Έλληνες τεχνίτες, μόλις πιάναν στα χέρια τους τις εκκλησσόπετρες… καίγονταν. Το θαύμα μαθεύτηκε κι ο Σουλτάνος άλλαξε γνώμη κι έφερε Λάκωνες από το Σύλλαιο για τη συστηματική «περιποίηση και λυχναψία» του ναού. Έμειναν λοιπόν στον τόπο και έγιναν οι προστάτες του ναού, ευνοημένοι από τους Σουλτάνους με φιρμάνια και φοροαπαλλαγές σ’ όλη την πορεία των αιώνων και έγιναν μάλλον ο πρώτος πυρήνας των κατοίκων της Σύλλης του Ικονίου.

Σύμφωνα με τον Άγιο Κύριλλο (Μητροπολίτης Ικονίου και εθνομάρτυς), μετά το θαύμα του Αγίου Χαρίτωνα, αλλά και το άλλο στην εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, η περιοχή της Σύλλης μετατράπηκε σε βακούφι, που διέθετε υπηρεσίες και έσοδα στο τζαμί του Ικονίου, με αντάλλαγμα όμως σημαντικές φοροαπαλλαγές.

Μάλιστα βρέθηκαν πολλά φιρμάνια που επιβεβαιώνουν, την ιδιαίτερη αυτή μεταχείριση της περιοχής.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 9.2.2021.

(*) Ευχαριστούμε την κ. Δ. Χίντζογλου-Αμασλίδου και τον κ. Κ. Αβανίδη για την προτίμησή τους στην προδημοσίευση του αποσπάσματος του υπό κυκλοφορίαν βιβλίου της στο ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.

Ρωμανια, Ικονιο, σουλτανατο, Ρουμ Μεβλανα ο Ρωμιος, Χιντζογλου Αμασλιδου, Βυζαντιο, αραβες, Σταυροφοροι, παραδοση, Σελτζουκοι Σουλτανοι, μουσουλμανοι, Σελτζουκ Ρουμι, Γκιαουρηδες, γκιαουρ, απιστοι, Ρωμαιοι, ρωμαιικοι πληθυσμοι, σουλτανος Ικονιου Ιζαλντι Καικαους, ορθοδοξος Ρωμιος ιερεας, φιλοχριστιανοι, Κωνσταντινουπολη, ιερωμενοι Χριστιανοι, σεραι, Ρωμιος, γραφεας, μεταφραστης, Τουρκομογγολικα φυλα, Μεχμετ Μπαχαεντιν, Τζελαλεντιν Ρουμι, ταγμα των Μεβλεβηδων, ταγμα Μεβλεβηδων, Μεβλεβηδες, Μεβλεβη, Μεβλεβι, προσηλυτισμος, Ορθοδοξοι Ρωμιοι, θρησκεια, Δερβισηδες, δερβισης, αριστοκρατες, φορολογια, Βυζαντινο κρατος, φοροαπαλλαγη, προσηλυτος, κεφαλικος φορος, ομαδικος προσηλυτισμος, Αλεβητες, κρυπτοχριστιανοι, Συλλη Ικονιου, ημιλαξευτη μονη, ΙΜ Αγιου Χαριτωνος, 9ος μΧ αιωνας, Καθολικο Μονης, Παναγια Σπηλαιωτισσα, κελι, λαξευμενο, βραχος, τρικλιτος σταυροειδης με τρουλο, τρουλος, λαξευμενος πεσσος, τοιχογραφια, Σταυρωση, αγιος Λογγινος ο Ρωμαιος εκατονταρχος, Ανασταση, Καππαδοκια, Ρωμαιοι, 16 Οκτωβριου, Αγιος Χαριτων, θαυμα, 13ος μΧ αιωνας, πουλι, σεβασμιος γεροντας, τζαμι, ηγουμενος, φιλοσοφια, διαθρησκειακος διαλογος, Ορθοδοξια, Ισλαμ, θεολογια, θρησκεια, Ικονιο, Συλλαιο, Παμφυλια, Βυζαντινο θεμα, Κυβυρραιωτων, Λακωνες, Κυνουρεις, Ποντιοι, Καππαδοκες, Κρητες, Ηπειρωτες, Λακωνια, Κυνουρια, Ποντος, Καππαδοκες, Κρητη, Ηπειρος, Αλαεδιν Α, ναος Αρχαγγελου Μιχαηλ, Αρχαγγελος Μιχαηλ, Αγια Ελενη, εκκλησοπετρα, λυχναψια, προστατης, φιρμανι, φοροαπαλλαγες, αγιος Κυριλλος Μητροπολιτης Ικονιου, εθνομαρτυς, βακουφι

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ