Του Γιώργου Λεκάκη
Το «χαράκτης του βασιλείου
των δύο Σικελιών» / “Engraver to the King of the Two Sicilies” ήταν το «επίθετο»
του συντάκτη, χαράκτη, και τυπογράφου Filippo Morghen (*), του 18ουαιώνα.
Μεγάλο μέρος του έργου του επικεντρώθηκε στα αρχαία λείψανα γύρω από την Νεάπολη
/ Νάπολι, και σε αρχαιολογικά ευρήματα, όπως εκείνα στο Ηράκλειο / Herculaneum,
αλλά η φαντασία του έτρεχε πολύ πιο μακριά…
Τόσο, που το 1776 παρήγαγε
αυτή την φανταστική εικόνα…
Πρόκειται για μια συλλογή από 10 χαρακτικά, στα ιταλικά: Μια ακολουθία των «πιο αξιοσημείωτων» πραγμάτων που βλέπει ο cavaliere Wild Scull και ο signore de la Hire στο ταξείδι τους από την Γη στη Σελήνη! Έχει την μορφή ρεπορτάζ ταξιδιού...
Οι Scull and Hire, εξηγεί το
κείμενο, σχεδίασαν και περιέγραψαν το ταξίδι τους, ενώ ο Morghen είναι απλά ο
χαράκτης! Στην ιστορία είναι γνωστός ο Philippe de La Hire, ένας Γάλλος
αστρονόμος (1640 – 1718). Για τον Scull, τίποτε δεν είναι γνωστό! Στην β΄
έκδοση (τον επόμενο χρόνο) «αντικαταστάθηκε» από τον επίσκοπο John Wilkins,
έναν διακεκριμένο φυσικό φιλόσοφο.
.........................
ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:
Ο πρώτος που έφτιαξε ιπτάμενη μηχανή ήταν ο αρχαίας Έλλην Αρχύτας από τον Τάραντα και ο πρώτος που έγραψε για παρόμοιο ταξείδι είναι ο Έλλην Λουκιανός (1ος μ.Χ. αιώνας).
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης "Παγκόσμια Ιστορία των Πτήσεων".
...................................
Ο Morghen επηρεάστηκε από την
εποχή του: Η Viktoria Tkaczyk περιγράφει την εξέλιξη των ιπτάμενων μηχανών (cabinet)
κατά την διάρκεια του 17ου αιώνα: Ο επίσκοπος Φράνσις Γκόντγουιν / Francis
Godwin έβαλε τον άνθρωπό του στο Moone (…ο Man στο Moone), το
1638 να μεταφέρεται εκεί από… χήνες. Την ίδια χρονιά εκδόθηκε το The Discovery of the World in the Moon, εκδ. Wilco.
(Σημειώστε ότι το πιο γνωστό
από αυτού του περιεχομένου έργα, το «Από τη Γη στη Σελήνη» / «De la Terre à la
Lune», του Γάλλου, Ιουλίου Βερν, εδημοσιεύθη το… 1865 – σχεδόν 100 χρόνια
μετά!)
Οι εξερευνητές του Morghen συνδυάζουν την τεχνολογική καινοτομία, την αποικιακή φαντασία και μια αίσθηση ροκοκό. Τους βλέπουμε να αναδιπλώνουν την οροφή του πτερωτού, ξύλινου υποστέγου τους, και να αναδύονται σε ένα σεληνιακό τοπίο, που όμως ομοιάζει εξαιρετικά με σύγχρονες απεικονίσεις και φαντασιώσεις του Νέου Κόσμου, κλπ. Πάνω από 9 επί πλέον χαρακτικά εξερευνούν ένα τοπίο με μη ρεαλιστικά άγρια ζώα και φυτά, που κατοικούνται από ανθρώπους που μοιάζουν με ιθαγενείς Αμερικανούς. Οι «Σεληνιακοί» / ”lunarians” / λουνάριοι είναι εξαιρετικά μικροί ή ο φυσικός κόσμος γύρω τους εξαιρετικά μεγάλος. Εικονίζονται σαλιγκάρια σε μέγεθος σκύλων, που τρέφονται με ένα τεράστιο πουλί (εικ. 8)… κολοκύθες για κατοικίες, κοπάδι χηνών (εικ. 9) κανονικού μεγέθους, παπαγάλος κανονικού μεγέθους (εικ. 2) τρωκτικό μεγέθους αγελάδας, κλπ.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για ΕΞΩΓΗΙΝΗ ΖΩΗ, ΕΔΩ.
Τα έργα φαίνεται να έγιναν αρκετά δημοφιλή, αφού έκαναν (τουλάχιστον) τρεις εκδόσεις και εμφανίσθηκαν και κατά την διάρκεια του 20ού αιώνα: 4 από τις εικόνες συμπεριελήφθησαν στην έκθεση «Fantastic Art, Dada, Surrealism», της MoMA, 1936, και το 1990 ο βρετανικός Τύπος δημοσίευσε μια έκδοση αυτών, με εισαγωγή από τον μαιτρ της επιστημονικής φαντασίας Brian Aldiss.
(*) Ο Filippo Morghen (1730-1807) ήταν χαράκτης και ζωγράφος, στην Φλωρεντία, με καταγωγη εκ πατρός από το Μονπελιέ. Στην Νάπολι το 1760, νυμφεύτηκε την κόρη του ζωγράφου Φραντσέσκου Λιανού / Francesco Liano.
ΔΕΙΤΕ το ΒΙΒΛΙΟ, ΕΔΩ.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.2.2021.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook