Του Γιώργου Λεκάκη
Οι επιτυχίες των Ελλήνων κατά των Τούρκων ήταν θέματα που τυπώνονταν και ανατυπώνονταν συνεχώς, με διάφορες, λιθογραφίες (και όχι μόνο), διαφημίζοντας τις κατατοτροπώσεις των Τούρκων από τους Έλληνες – και διαφημίζοντάς τες παντού.
Κι αυτό συνέβαινε για πολλά χρόνια, μετά την απελευθέρωση του 1821!
Και σε τόπους πολύ μακριά από την
απελευθερωθείσα Ελλάδα, όπου όμως το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδος – και της Μεγάλης
Ένωσης, του Ρήγα και του Καποδίστρια, δεν είχε σβήσει…
Έτσι, τέτοιες επιχρωματισμένες
λιθογραφίες τυπώθηκαν και κυκλοφορούσαν
και στην Βράιλα[1]
της Ρουμανίας - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τη ΡΟΥΜΑΝΙΑ, ΕΔΩ. Σημαντικό λιμάνι του Δουνάβεως, κύριο λιμάνι της Βλαχίας, με
εμπόριο που διεξήγαγαν «ποταμιάνοι» από την Κεφαλονιά[2]
(και την Ιθάκη)…
Η πόλις έπεσε στα χέρια
των Μογγόλων το 1241 ενώ το 1462 ο στόλος του Μωάμεθ Β΄ του Πορθητή με 175 πλοία
κατέκαψε την πόλη! Άρα, οι κάτοικοί της είχαν πολλούς λόγους να «διαφημίζουν»
κάθε ήττα και εξολόθρευση των Τούρκων…
Οι Έλληνες εκδότες αισθάνονταν πολύ υπερήφανοι για τις νίκες κατά των οθωμανών, ακόμη και… 70 χρόνια μετά!!! Επί τη ευκαιρία να πω, πως δεν εξέδιδαν τέτοια θέματα μόνον Έλληνες εκδότες...
Σε μια απ’ αυτές,
διαβάζουμε:
«Ο ΑΝΔΡ. ΛΟΝΤΟΣ ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΕΙ
ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΒΟΣΤΙΤΣΑΝ ΔΙΑ ΛΟΙΜΟΥ 3000 ΕΧΘΡΩΝ. Ο αποκλεισθείς τουρκικός στρατός,
3500 σχεδόν άνδρες, αφού κατέφαγε τα άλογά τε όλα και τους αποθανόντας συστρατιώτας
του, παραδίδεται περί τα μέσα Μαρτίου 1823 εν Βοστίτζα εις τον Λόντον, Ανδρέαν Ζαΐμην
και Οδυσσέα».
Τυπωθείσα στην Βράιλα / Braila,
το 1890! Διαστάσεις 29,5 x 40 εκατ.
Σε άλλη:
«ΓΕΩΡΓ. ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝ ΑΥΤΩ ΕΝ ΣΕΚΚΩ ΤΗΣ ΜΟΛΔΑΥΙΑΣ ΤΙΝΑΣΣΟΝΤΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΕΡΑ. Γεωργάκις ο Ολύμπιος[3]».
Επίσης εν Βράιλα / Braila
1890.
Διαστάσεις 32,5 x 40 εκατ.
Σε άλλη:
«Γ. ΣΑΧΤΟΥΡΗ Νίκη κατά θάλασσαν
περί την Σάμον. Ο Σαχτούρης επιτίθεται τη 16 Αυγούστου 1824 επί του μεταξύ
Σάμου και Σκαλανόβας στενού κατά του υπό Καπουτάν Πασσάν Τουρκικού στόλου, καίει
3 αυτού πλοία και αφανίζει 100 τηλεβόλα». Από τον γνωστό πίνακα του Peter Hess. Λιθογραφία με τίντα σέπιας. Το εν λόγω είναι έκδοση
Pestemalgioglou,
στην Βράιλα, 1890. Διαστάσεις 22 x 29,5 εκατ.
Ίσως και τα προηγούμενα
να είναι εκδόσεις Pestemalgioglou.
Το τυπογραφείο του Περικλή
Πεστεμαλγκιόγκλου είχε και τις εκδόσεις Anteia Tipografia P. M. Pestemalgioglu ήταν από τα πλέον διάσημα όλης της περιοχής του ρουμανικού Εύξεινου
Πόντου.
Δεν εξέδωσε μόνο
λιθογραφίες αλλά και πολλά ελληνικού ενδιαφέροντος βιβλία.
Όπως την ποιητική συλλογή
του Ηρακλή Ράλλη «Απόηχοι της λύρας μου», του Thoma M. Dragulinescu «Marsul:
eroilor de la Creta: dedicat natiunei Elene si Majestatei sale regelui Greciei George Iiu / Οι ήρωες της Κρήτης:
αφιερωμένοι στο έθνος της Ελλάδας και ο Μεγαλειότατος Βασιλιάς Γιώργος Α΄ της
Ελλάδας» - ΔΕΙΤΕ το ΕΔΩ - (μέγ. 21 εκατ.), στα ρουμανικά, του 1897, κ.ά.
Πολλοί Έλληνες
εγκαταστάθηκαν στην Βραΐλα (κυρίως από Μικρά Ασία και Πόντιοι Έλληνες από την
Ταυρίδα). Το 1836 ιδρύθηκε ελληνικό προξενείο (λειτουργούσε έως το 1879). Υπήρχαν
επίσης ο ναός του Ευαγγελισμού, Buna Vestire, κτισμένος με πέτρες φερμένες από
την πατρίδα (1863-1872)!!! Ακόμη και σήμερα είναι από τα σημαντικότερα μνημεία της
πόλεως – έχει κριθεί διατηρητέο κτήριο. Αλλά και ελληνικό Δημοτικό Σχολείο (ιδρύθηκε
το 1840) και ιδιωτικά ελληνικά σχολεία. Ακμαιοτάτη η ελληνική παρουσία και
παροικία στην Βράιλα, έχει δώσει πολύ σημαντικούς Έλληνες, όπως ο Ανδρέας
Εμπειρίκος, η συγγραφέας Αντιγόνη Κεφαλά, ο ηθοποιός Χρήστος Τσαγανέας, ο
μουσικοσυνθέτης και αρχιτέκτων Ιάννης Ξενάκης, κ.ά.
Ο πληθυσμός της ελληνικής κοινότητας
ξεπερνούσε τους 5.000 ανθρώπους[4].
Το 1930 εκ των 68.000
κατοίκων της πόλεως, οι 4.500 ήσαν Έλληνες.
Κατά την απογραφή του
2002, υπήρχαν 216.292 κάτοικοι εκ των οποίων 300 Έλληνες. Το 2011 ο αριθμός του
πληθυσμού μειώθηκε σε 180.302. εκ των οποίων 174 Έλληνες, το 0,1% του πληθυσμού! - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ...
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Κωνσταντινούπολη
και Αγία Πετρούπολη». Γ. Λεκάκης «Ελληνική Βιβλιογραφία». ΦΡΑΤΤΗΣ, 8.5.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 6.4.2021.
[1] Αναφέρεται και με τα ονόματα Δρίναγος / Δρύναγος, Proilabum, Proilava, Brailov / Προϊλάμπουμ, Προϊλάβα, Μπραΐλοφ, Ueberey, κλπ.
[2] Γι’ αυτό η Βράιλα είναι αδελφοποιημένη με το
Αργοστόλι Κεφαλονιάς.
[3] Για χάρι του η Βράιλα είναι αδελφοποιημένη με την
Κατερίνη Πιερίας.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook