Του αθλητικογράφου Ανδρέα Γ. Λεκάκη,
Δυο χρόνια μετά την άκρως επιτυχημένη Μεσοολυμπιάδα της Αθήνας, είχε έρθει η ώρα να διοργανωθούν ξανά Ολυμπιακοί Αγώνες, οι τέταρτοι κατά σειρά της σύγχρονης ιστορίας. Τόπος διεξαγωγής ήταν το Λονδίνο, αν και αρχικά η Ρώμη είχε αναλάβει να τους φιλοξενήσει, όμως η έκρηξη του Βεζούβιου το 1906, η οποία άφησε πίσω της πολλούς θανάτους και έπληξε σε μεγάλο βαθμό και την ιταλική οικονομία, ανάγκασε τους Ιταλούς να δηλώσουν αδυναμία ως προς το να διοργανώσουν τους Αγώνες, τους οποίους ανέλαβαν τελικώς οι Άγγλοι.
 |
| Με έμβλημα την θεά Αθηνά, που οι Άγγλοι "βάφτισαν" Μπρίταννυ... ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ. |
Οι εγκαταστάσεις των Άγγλων ήταν πολύ καλές και σίγουρα ξεχώρισε το επιβλητικό στάδιο “White City”, χωρητικότητας 100.000 θεατών, στο οποίο έγιναν και τα περισσότερα αγωνίσματα. Εκτός από στίβο, διέθετε ποδηλατοδρόμιο, πισίνα και γήπεδο ποδοσφαίρου μέσα στον αγωνιστικό χώρο του, κάτι που το έκανε υπερσύγχρονο για τα τότε δεδομένα. Στους Αγώνες αυτούς πήραν μέρος πάνω από 2.000 αθλητές και αθλήτριες, ενώ το πρόγραμμα περιελάμβανε 20 αθλήματα, μεταξύ των οποίων το ποδόσφαιρο, το ράγκμπι, το χόκεϊ, το πατινάζ επί πάγου και ο ακοντισμός για πρώτη φορά, έχοντας δοκιμαστεί στους Μεσοολυμπιακούς της Αθήνας.
Μελανό σημείο της διοργάνωσης ήταν όμως η μεροληψία των Άγγλων κριτών προς τους συμπατριώτες τους αθλητές, σε τέτοιο σημείο μάλιστα που προκλήθηκαν πολλές διαμαρτυρίες και οδήγησαν στην απόφαση να έχει η ΔΟΕ την ευθύνη των αγωνισμάτων στο μέλλον και όχι οι διοργανωτές. Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι πως στο αγώνισμα των 400 μ., νικητής αναδείχθηκε ο Αμερικανός Κάρπεντερ, όμως οι κριτές τον ακύρωσαν υποστηρίζοντας ότι παρεμπόδισε τον Άγγλο Χάζγουελ. Ο αγώνας επαναλήφθηκε δυο μέρες μετά, όμως οι Αμερικανοί ως ένδειξη διαμαρτυρίας αρνήθηκαν να λάβουν μέρος και ο αγώνας διεξήχθη μόνο με τον Χάζγουελ, ο οποίος φυσικά βγήκε νικητής! Το περιστατικό αυτό έγινε η αφορμή ώστε να εφαρμοστούν από τους επόμενους κιόλας Αγώνες οι διάδρομοι (κουλουάρ) και για τους δρόμους των 400 μ.
Παρά τις “προσπάθειες” των κριτών πάντως, οι Αμερικανοί κυριάρχησαν στο στίβο. Οι Άγγλοι όμως αναδείχθηκαν πρώτοι σε μετάλλια σε όλα τα αθλήματα με 146 συνολικά και 56 χρυσά. Μιας και αναφερθήκαμε όμως στο στίβο, αξίζει να σημειώσουμε πως σε αυτή τη διοργάνωση είχαμε δύο σπουδαία ρεκόρ, στα 110 μέτρα μετ' εμποδίων από τον Αμερικανό Σμίθσον (15'') και στο άλμα επί κοντώ από τον Αμερικανό Κουκ (3.71).
Γενικά αυτοί οι Αγώνες ήταν μια μεγάλη διαμάχη μεταξύ Άγγλων και Αμερικανών, αφού πέρα από το καθαρά αθλητικό κομμάτι, δημιουργήθηκε... διπλωματικό επεισόδιο στην τελετή έναρξης, όταν ο Αμερικανός σημαιοφόρος δε χαμήλωσε τη σημαία του καθώς περνούσε μπροστά από τον βασιλιά Έντουαρντ της Αγγλίας, με αποτέλεσμα τη διακοπή των σχέσεων μεταξύ βρετανικού και αμερικανικού συνδέσμου.
Ο μαραθώνιος για μια ακόμη διοργάνωση τράβηξε πάνω του τα φώτα. Κατ’ αρχάς σε αυτούς τους Αγώνες αποφασίστηκε η επιμήκυνση της απόστασης από τα 40 χλμ. στα 42 (42.195 μέτρα για την ακρίβεια). Ο λόγος; Ο αγώνας έπρεπε να ξεκινήσει από τον πύργο του Ουίνσδωρ για να μπορέσουν να δουν τους αθλητές τα εγγόνια του βασιλιά! Μέχρι και σήμερα πάντως, αυτή είναι η απόσταση που διανύουν οι δρομείς.
 |
| Το δραματικό φινάλε του Ιταλού μαραθωνοδρόμου... |
Ο αγγλικός μαραθώνιος είχε ένα δραματικό φινάλε. Κι αυτό γιατί o Ιταλός αθλητής Ντοράντο Πιέτρι ναι μεν μπήκε πρώτος στο στάδιο για τον τερματισμό, όμως λόγω της εξάντλησης πήρε λάθος κατεύθυνση. Οι κριτές έσπευσαν να τον βοηθήσουν και τον πήγαν μέχρι τη γραμμή τερματισμού, ανακηρύσσοντάς τον νικητή, όμως τελικά ακριβώς λόγω της βοήθειας που του έδωσαν αποκλείστηκε και το χρυσό μετάλλιο δόθηκε στον Αμερικανό Τζον Χέιζ.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ, ΕΔΩ.
Η Ελλάς
Η Ελλάδα έστειλε 19 συνολικά αθλητές στο Λονδίνο και ο απολογισμός της ήταν τρία αργυρά μετάλλια.
Τα δύο ανήκουν στον εμβληματικό αθλητή του
στίβου για τη χώρα μας, Κώστα Τσικλητήρα, στα άλματα εις ύψος και μήκος άνευ
φοράς (επίδοση 1,55 και 3.235 αντίστοιχα). Μια επιτυχία με την οποία ο
Τσικλητήρας (από την Πύλο) ήταν σαν να προϊδέαζε τον κόσμο για το θρίαμβο που θα ακολουθούσε
τέσσερα χρόνια αργότερα στη Στοκχόλμη. Το άλλο μετάλλιο το πήρε ο Μιχάλης
Δώριζας στον ελεύθερο ακοντισμό (επίδοση 51.36).
Από το αναπηρικό καροτσάκι,
θρύλος του στίβου!
Σε αυτή τη διοργάνωση ολοκλήρωσε τη σπουδαία πορεία του σε Ολυμπιακούς Αγώνες ο Αμερικανός αθλητής του στίβου, Ρέι Ιούρι. Ο Ιούρι είναι ένας από τους μεγαλύτερους αθλητές της ολυμπιακής ιστορίας και ένα φωτεινό παράδειγμα για πολλούς, αφού μέχρι τα 12 χρόνια του ήταν καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι υποφέροντας από πολιομυελίτιδα. Ξεκίνησε όμως τον αθλητισμό στα 17 με σκοπό να δυναμώσει τους μύες του ποδιού του και όχι μόνο κατάφερε να ξεπεράσει τα προβλήματα που του δημιούργησε η ασθένεια, αλλά βρέθηκε μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες κερδίζοντας συνολικά 10 χρυσά μετάλλια από το 1900 έως το 1908 (σε τρεις Ολυμπιάδες και στους Μεσοολυμπιακούς): Τέσσερα στο ύψος, άλλα τόσα στο μήκος και δύο στο τριπλούν. Το παρατσούκλι του ήταν “ο άνθρωπος-λάστιχο” και “ο άνθρωπος-βάτραχος”.
Τελευταία παρουσία σε αυτούς τους Αγώνες ήταν και για τον
Αμερικανό Τζον Φλάναγκαν, ο οποίος για τρεις συνεχόμενες Ολυμπιάδες (1900,
1904, 1908) αναδείχθηκε χρυσός Ολυμπιονίκης στη σφύρα και υπήρξε ένας από τους
κορυφαίους γενικότερα στις ρίψεις, κάνοντας 12 φορές παγκόσμιο ρεκόρ.
Η “νεράιδα του πάγου”
Ιδιαίτερα σε αυτή τη διοργάνωση θα πρέπει να ξεχωρίσουμε και την Αγγλίδα αθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ, Ματζ Σάιερς. Σε ένα άθλημα το οποίο υπήρχε μόνο μέχρι το 1920 στο πρόγραμμα των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων (από το 1924 μεταφέρθηκε στους πρώτους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες για να γίνει φυσικά ένα από τα πιο δημοφιλή αθλήματά τους), η Σάιερς θριάμβευσε κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο στο ατομικό και το χάλκινο μαζί με το σύζυγο και προπονητή της, Έντγκαρ, στα ζευγάρια. Μάλιστα είναι η μόνη στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων που κέρδισε μετάλλια και στις δύο κατηγορίες.
Η Αγγλίδα παγοδρόμος είχε αναδειχθεί παγκόσμια πρωταθλήτρια το 1906 και το 1907, ενώ το 1902 είχε πάρει μέρος στο παγκόσμιο μαζί με άνδρες, αφού τότε ακόμη δεν υπήρχε γυναικεία κατηγορία. Βγήκε δεύτερη!
Στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου εντυπωσίασε κριτές και θεατές με την ακρίβεια των κινήσεών της και το στυλ της, φορώντας και το καπέλο το οποίο δεν αποχωριζόταν ποτέ. Λόγω της εύθραυστης υγείας της αποσύρθηκε αμέσως μετά τους Αγώνες και δυστυχώς πέθανε μόλις 36 ετών το 1917, από την καρδιά της.
Όπως αναφέραμε λοιπόν και παραπάνω, σε αυτούς τους Αγώνες έγινε σίγουρα ένα βήμα μπροστά σε σχέση με τους δύο προηγούμενους, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως όλα λειτούργησαν καλά. Σημειώσαμε άλλωστε το πολύ σοβαρό θέμα που υπήρξε με τη μεροληπτική στάση των Άγγλων κριτών, η οποία δεν περιορίστηκε μόνο στο στίβο αλλά και σε αγωνίσματα όπως η ξιφασκία και η ποδηλασία. Ο Γάλλος δημοσιογράφος Φρανκ Πυώ, μάλιστα, υπήρξε καταπέλτης προς τους Άγγλους, γράφοντας: “Με τους Αγώνες αυτούς κατεφέρθη το τελειωτικό κτύπημα στην φήμη ότι το φίλαθλο πνεύμα επικρατεί στην Αγγλία. Οι Άγγλοι μας απέδειξαν ότι τώρα, που βρίσκουν στους άλλους λαούς σοβαρούς αντιπάλους, είναι ανύπαρκτη η ευρύτης των αντιλήψεων, η αμεροληψία, η ανεξαρτησία, προτερήματα που είχαν πείσει τον κόσμο ότι αποτελούν προνόμιά τους”.
Πράγματι, το σκάνδαλο με πολλές από τις αποφάσεις των κριτών ήταν
μεγάλο, σε σημείο που να γίνεται λόγος για κακοποίηση του ολυμπιακού πνεύματος.
Αν αναλογιστούμε όμως πως οι Ολυμπιακοί Αγώνες κινδύνευσαν με νέο αφανισμό μετά
τις πρόσφατες αποτυχίες, αυτή η διοργάνωση τουλάχιστον κράτησε ζωντανό το
ενδιαφέρον του κόσμου. Και στη Στοκχόλμη, τέσσερα χρόνια αργότερα, τα πράγματα
θα ήταν πολύ καλύτερα.
Βιβλιογραφία:
Μιχαηλίδης Τ.“Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια του Αθλητισμού”, εκδόσεις Δρακόπουλου, 1961.
Billioud Jean-Michel, “40 Πρωταθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων”, Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ, 2020.
Νάτσιος Αντ. “Ένας αιώνας Ολυμπιακοί Αγώνες”, 1997.
Συρράκος Κ. “Ολυμπιακοί Αγώνες: Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα”, ΕΥΡΩΤΥΠ,
1984.
“Αρχαίοι και σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες”, εκδόσεις Promote, 1972.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.5.2021.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook