Η Harriet Ann Boyd Hawes (1871
- 1945) ήταν μια πρωτοπόρος Αμερικανίδα αρχαιολόγος (και νοσοκόμα). Είναι
περισσότερο γνωστή ως η ανακαλύψασα τον αρχαιολογικό χώρο των Γουρνιών (*) Λασυθίου, μια από
τις πρώτες αρχαιολογικές ανασκαφές, που έφεραν έναν μινωικό οικισμό και ένα
ανάκτορο στο νησί της Κρήτης και στο Αιγαίο!
Η δασκάλα ακολούθησε το πάθος
της για την Ελλάδα και τον αρχαίο πολιτισμό της. Έκανε περαιτέρω σπουδές Κλασσικών
στην Αμερικανική Σχολή Κλασσικών Σπουδών εν Αθήναις. Ήρθε στην Ελλάδα ως
εθελόντρια νοσοκόμα στην Θεσσαλία κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο και ζήτησε από
τους καθηγητές της να τους επιτραπεί να συμμετάσχουν στην αρχαιολογική εργασία
του σχολείου.
Επήγε μόνη της, αναζητώντας
αρχαιολογικά κατάλοιπα στην Κρήτη. Αυτή ήταν μια θαρραλέα απόφαση, καθώς η
Κρήτη μόλις είχε βγει από τον πόλεμο και δεν ήταν καθόλου ασφαλής. Μιλούσε
άπταιστα ελληνικά. Στην Κρήτη, επισκέφθηκε την ανασκαφή της Κνωσού όπου επί κεφαλής
ήταν ο Βρετανός Άρθουρ Έβανς, ο οποίος της επρότεινε να εξερευνήσει το Καβούσι (Ιεράπετρας Λασυθίου).
Το 1900 στο Καβούσι, ανακάλυψε οικισμούς και νεκροταφεία της ύστερης Μινωικής
IIIC, της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου και της Πρώιμης Αρχαϊκής εποχής (1200-600
π.Χ.) στις θέσεις Βροντα (**) και Κάστρο. Ανέσκαψε μια δοκιμαστική τάφρο στην θέση Αζοριά (***), την πιο σημαντική αρχαία ελληνική / μεταμινωική τοποθεσία στην περιοχή,
μια πρώιμη πόλη (περ. 700-500 π.Χ.).
Στο Smith College των ΗΠΑ εδίδαξε
ελληνική αρχαιολογία, επιγραφική και νεοελληνική.
Επέστρεψε στην Κρήτη, όπου
ανακάλυψε και ανέσκαψε την μινωική πόλη στα Γουρνιά. Η Hawes ήταν η πρώτη
γυναίκα που διηύθυνε ένα μεγάλο έργο ανασκαφικού πεδίου στην Ελλάδα, με την
ομάδα της να αποτελείται από περισσότερους από 100 εργαζομένους!!! Επίσης η
πρώτη αρχαιολόγος που ανακάλυψε και ανέσκαψε πλήρως μια πόλη της Μινωικής
Εποχής της Πρώιμης Εποχής Χαλκού. Το υλικό που ανασκάφηκε από τον χώρο των
Γουρνιών… «μοιράστηκε» μεταξύ του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου στην Κρήτη
και του Μουσείου Αρχαιολογίας και Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου της
Πενσυλβανίας, το οποίο υποστήριξε τις ανασκαφές της![1] Το 1902,
περιέγραψε την ανακάλυψή της, κατά την διάρκεια μιας περιοδείας της, σε διάλεξή
της στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ήταν η πρώτη γυναίκα που μίλησε ενώπιον του
Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αμερικής!
Ανέσκαψε πολλούς ακόμη οικισμούς της Εποχής του Χαλκού και του Σιδήρου στο Αιγαίο.
Έργα της:
- Boyd H. A. «Excavations at Kavousi, Crete, in 1900 / Ανασκαφές στο Καβούσι Κρήτης, το 1900», American Journal of Archaeology 5, 125–157,
1901.
- Boyd H. A. «Gournia. Report of the American Exploration Society's
Excavations at Gournia, Crete, 1902-1905 / Γουρνιά», στο Transactions of the Department of Archaeology: Free
Museum of Science and Art University of Pennsylvania I, Φιλαδελφεια, 7–44,
1904.
- Boyd H. A., Bl. E. Williams, R. B. Seager, Ed. H. Hall «Gournia,
Vasiliki and other prehistoric sites on the isthmus of Hierapetra, Crete / Γουρνιά, Βασιλική και άλλες προϊστορικές τοποθεσίες στον ισθμό της Ιεράπετρας Κρήτης», ανασκαφές του Wells-Houston-Cramp, 1901, 1903, 1904, The American
exploration society, Free museum of science and art, Φιλαδέλφεια, 1908.
- Boyd H. A. και Ch. H. Hawes, πρόλογος Arthur J. Evans, «Crete, the forerunner of Greece / Κρήτη, ο πρόδρομος της Ελλάδος», Λονδίνο, 1909.
- Encyclopaedia Britcannica.
- Silverman J. «A Lost Notebook from the Excavations at Gournia, Crete» στο Expedition Magazine, αρ. 17 αρ. 1. σελ. 11–20, Penn Museum, 1974.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Με την βοήθησε της Edith Hall Dohan, συμμαθήτριάς της από το Κολλέγιο Σμιθ.
(*) Το αρχαίο όνομα της αρχαίας πόλεως των Γουρνιών, ακόμη... αγνοείται!
(**) Ή Αζοριάς ή Μουρί τ' Αζωργιά στον Κόλπο Μιραμπέλου / Μεραμβέλου.
(***) Βροντάς ή Βρόντας, κοντά στο Καβούσι Λασυθίου.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook