Η Χούντα απαγόρευσε Αριστοφάνη, Αισχύλο, βιβλία για το Προϊστορικό Αιγαίο, την Ιστορία της ελληνικής γλώσσης, την Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, Εγκυκλοπαιδικούς και Γεωγραφικούς Άτλαντες, κ.ά. - του Αλ Μαυρικάκη

Η Χούντα απαγόρευσε
Αριστοφάνη, Αισχύλο,
βιβλία για το Προϊστορικό Αιγαίο,
την Ιστορία της ελληνικής γλώσσης,
την Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας,
Εγκυκλοπαιδικούς και Γεωγραφικούς Άτλαντες,
κ.ά.

Του Αλεξάνδρου Μαυρικάκη

Η χούντα της 21ης Απριλίου 1967 αποτελεί μια άλλη ιστορική περίοδο αλλά και οιονεί συνέχεια της εμφυλιοπολεμικής περιόδου. Οι συνταγματάρχες δεν έκαψαν δημοσίως βιβλία [σ.σ. όπως έκαναν η δικτατορία του Μεταξά και οι Γερμανοί ναζί] αλλά συνέχισαν περισσότερο απροκάλυπτα και πιο συστηματικά την λογοκρισία και τις διώξεις των βιβλίων. Η χούντα στην προσπάθειά της να ελέγξει όλες τις πλευρές της πνευματικής ζωής, καταπνίγοντας οτιδήποτε θα μπορούσε να εκληφθεί ως απειλή για το καθεστώς ή ερχόταν σε αντίθεση με τις αρχές της «Επαναστάσεως» (του τρίπτυχου, δηλαδή, «Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια») και αναζητώντας την οποιαδήποτε επίφαση νομιμότητας, εκμεταλλεύτηκε το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο έκτακτης ανάγκης και προληπτικής λογοκρισίας.[1]

Στο στόχαστρο της απαγόρευσης «αντεθνικών» βιβλίων βρέθηκαν οι κλασσικοί του μαρξισμού, οι πάσης φύσεως αριστεροί συγγραφείς, αλλά και βιβλία κλασσικών συγγραφέων.

Η πρώτη απαγόρευση[2] τίθεται σε εφαρμογή στις 12 Μαΐου 1967, με απόφαση του τότε υπουργού Προεδρίας της κυβέρνησης, δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου, μετά από εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Τύπου, και βασίζεται σε νόμο του 1912. Ανάμεσα στα βιβλία που απαγορεύονται ήταν:

- ο «Αριστοφάνης» και ο «Αισχύλος», έκδοση Ινστιτούτου Μόσχας,

- «Η ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» του Μ. Λεφτσένκο,

- «Η ιστορία του παγκόσμιου συνδικαλιστικού κινήματος» του Ουίλιαμ Φόστερ,

- ο «Παγκόσμιος Εγκυκλοπαιδικός Γεωγραφικός Άτλας» του εκδοτικού οίκου «Μορφωτική Εταιρία»,

- το «Προϊστορικό Αιγαίο» του Τζορτζ Τόμσον, και

- «Ο Μέγας Πέτρος» του Λέοντος Τολστόι![3]

 ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ θέματα ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑΣ, ΕΔΩ.

Εν Αθήναις τη 12 Μαΐου 1967

ΑΠΟΦΑΣΙΣ 

Έχοντας υπ’ όψιν

α) το άρθρο 9 παρ. ΣΤ' του Νόμου ΔΞΘ'/1912

β) την εισήγησιν της υπηρεσίας,

Αποφασίζομεν

1. Απαγορεύομεν προσωρινώς την κυκλοφορίαν, εμπορίαν, λιανικήν ή χονδρικήν αγοραπωλησίαν, εν κρυπτώ ή διά πρακτόρων (πλασιέ) διάθεσιν πάντων των εν τη συνημμένη καταστάσει αναγραφομένων βιβλίων συγγραμμάτων και εντύπων.

2. Εκδόται, βιβλιοπώλαι, πλανόδιοι πράκτορες και πάς μετ' αυτών συναλλασσόμενος ιδιώτης επί σκοπώ αγοράς ή πωλήσεως των εν τη ανωτέρω καταστάσει βιβλίων, τιμωρείται συμφώνως προς τας διατάξεις του άρθρου 9 του Νόμου ΔΞΘ'/1912, εν συνδυασμώ προς τας διατάξεις του Ποινικού Κώδικος.

3. Τα ήδη κυκλοφορούντα βιβλία, εκ των εν τη συνημμένη καταστάσει αναφερομένων, υπό αποκλειστικήν ευθύνην των εκδοτών και βιβλιοπωλών, θα αποσυρθούν πάραυτα της κυκλοφορίας και θα εναποθετηθούν εις τας αποθήκας των.

Η απόφαση κοινοποιείται εις το Υπουργείον Δημοσίας Τάξεως, το Υπουργείον Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, την Διεύθυνσιν Διοικητικού του Υπουργείου Προεδρίας, την Γενική Διεύθυνσιν Εθνικής Ασφαλείας (ΓΔΕΑ) τμήμα Τύπου και Διαφωτίσεως, το Αρχηγείον Βασιλικής Χωροφυλακής ίνα προωθηθή εις τα κλιμάκια ταύτης, την Διεύθυνσιν Αστυνομίας Πόλεως Αθηνών, την Ομοσπονδίαν Εκδοτών Βιβλιοπωλών και το Γραφείον κ. Υπουργού.

Άρση απαγόρευσης των βιβλίων "Μύθοι και θρύλοι της αρχαίας Ελλάδας" (του Ν. Ο. Κουν), κ.ά. των Σολτζενίτσιν, και Γρηγορίου.
Ο φανατισμός, η βαρβαρότητα, η άγνοια και η αγραμματοσύνη[4] οδήγησαν στην απαγόρευση ελληνοβουλγαρικών λεξικών, οδηγών εκμάθησης ρωσικών και, με διαταγή του Γενικού Επιτελείου Στρατού στις 21.8.1967, του (αντισοβιετικού !) έργου του Αλεξάντερ Σολζενίτσιν «Μια ημέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς».

ΠΗΓΗΑλ. Μαυρικάκη «Ο διωγμός των βιβλίων επί Χούντας»Creta live, 17.11.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.11.2021.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1][1] Βλ. Γιάννης Γκλαβίνας «Το προληπτικό “ψαλίδι” του κράτους», στην Εφημερίδα των Συντακτών 10.4.2016.

[2] ΠΗΓΗ: Εφημερίδα των Συντακτών 22.4.2018.

[3] Την απόφαση συνοδεύει 19σέλιδη κατάσταση «εμφαίνουσα τα κομμουνιστικά και φιλοκομμουνιστικά βιβλία, περιοδικά και εφημερίδας, εκδιδόμενα ή κυκλοφορούντα εν Ελλάδι, μετά το έτος 1950». (ΠΗΓΗ: Εφημερίδα των Συντακτών 22.4.2018)

Μαρξιστικά:

Πρόκειται για 62 βιβλία με συγγραφείς τους Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν, Πλεχάνοφ, Μάο Τσε Τουνγκ, Στάλιν, Λέον Τρότσκι, (μεταξύ των οποίων και «τα εγκλήματα του Στάλιν), Ροζέ Γκαροντί («Η Ελευθερία» σε μετάφραση Φωφώς Σακελλάρη και Σωτήρη Τουτουνά, εκδοτικός οίκος Κυψέλη), Ντιμίτρι Ζίμπιν, (Η ανάπτυξη της σοβιετικής οικονομίας), αλλά και «Το πλήρες φιλοσοφικό λεξικόν» των Μ. Ρόζενταλ και Π. Γιουντίν και τρία έργα του Ν. Κιτσίκη.

Ιστορικά:

Ο κατάλογος περιλαμβάνει 113 έργα, μεταξύ των οποίων όλα τα ιστορικά έργα του Γιάννη Κορδάτου και του Δημήτρη Φωτιάδη, ο «Αριστοφάνης» και ο «Αισχύλος», έκδοση Ινστιτούτου Μόσχας, το «Αισχύλος και Αθήναι» του Τζορτζ Τόμσον, «Β' Παγκόσμιος Πόλεμος 1939-45» του υπουργείου Αμύνης της ΕΣΣΔ, εκδόσεις Μέλισσα, «Η ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» του Μ. Λεφτσένκο, «Η ιστορία του παγκόσμιου συνδικαλιστικού κινήματος» του Ουίλιαμ Φόστερ, τα ιστορικά έργα των Τάσου Βουρνά, βιβλία των Παντελή Πουλιόπουλου, Τζον Ριντ, Κώστα Μπίρκα, Νικήτα Χρουτσόφ, Γιάννη Ζέβγου, Αλέκου Ζωγράφου, Λεωνίδα Μωραΐτη, Στάθη Δρομάζου, Στέφανου Σαράφη, Γιάννη Ρίτσου, Αλέκου Ψηλορείτη, Λάζαρου Αρσενίου, Σπύρου Λιναρδάτου, Φοίβου Γρηγοριάδη, αλλά και η «Μέθοδος της Ρωσσικής Γλώσσης» της Νίνα Ποτάποβα, ο «Παγκόσμιος Εγκυκλοπαιδικός Γεωγραφικός Ατλας» του εκδοτικού οίκου «Μορφωτική Εταιρία», το «Προϊστορικό Αιγαίο» του Τζορτζ Τόμσον, η «Ιστορία της ελληνικής γλώσσης» της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ και «Ο Μέγας Πέτρος» του Λέοντος Τολστόι.

Εγκυκλοπαιδικά:

Περιλαμβάνει έξι εγκυκλοπαίδειες της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ και των εκδόσεων Πάτση.

Γλωσσικά:

Μέθοδοι ρωσικής γλώσσας και «Ελληνο-βουλγαρικόν λεξικόν».

Λογοτεχνικά:

Περιλαμβάνονται 184 έργα των συγγραφέων (μεταξύ άλλων) Μάρκου Αυγέρη, Κώστα Μπίρκα, Βασίλη Βασιλικού, Μαλάμου Δίπλα, Ρίτας Μπούμη Παππά, Σοφίας Μαυροειδή Παπαδάκη, Γιάννη Ρίτσου, Σπήλιου Αποστόλου, Τάσου Δήμου, Στρατή Παπαευσταθίου, Μενέλαου Λουντέμη, Θέμου Κορνάρου, Αρη Δικταίου, Τάσου Σπυρόπουλου, Κώστα Βάρναλη, Διδώς Σωτηρίου, Νίκου Κατηφόρη, Βίκτωρα Σιβετίδη, Θεοδόσιου Πιερίδη, Ελλης Αλεξίου, Κώστα Μπανη, Ομηρου Πέλου, Στρατή Τσίρκα, Δημήτρη Φωτιάδη, Τάσου Λειβαδίτη, Κώστα Πορφύρη, Κώστα Κοτζιά, Μήτσου Αλεξανδρόπουλου, Γιάννη Κορφιάτη, Α. Πρωταίου, Ζήση Σκάρου, Δημήτρη Χατζή, Νίκου Παπαπερικλή, Μίνου Αργυράκη, Στάθη Πρωταίου, Τάσου Βουρνά, Γαλάτειας Καζαντζάκη, Γ. Ιμβριώτη, Ανδρέα Νενεδάκη, Κώστα Φραγκισκάτου, Στέλιου Μαγιόπουλου, Γεράσιμου Γρηγόρη, αλλά και Ελία Ερενμπουργκ, Νικολάι Οστρόφσκι, Φιντέλ Κάστρο, Μάο Τσε Τουνγκ, Αλεξάντερ Σολζενίτσιν, Γκιόργκε Αμαντο, Μιχαήλ Σολόχοφ, Ναζίμ Χικμέτ και Γκέοργκ Λούκατς.

………………..

ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:

Για όλα τούτα εγράφη και κυκλοφόρησε το βιβλίο των Άρη ΦΑΚΙΝΟΥ, Γ. ΔΙΚΑΙΟΥ, Τατιάνας ΓΚΡΙΤΣΗ ΜΙΛΛΙΕΞ, κ.ἄ. «Κραυγές, σελίδες ἀπό τήν ἀδούλωτη ἑλληνική λογοτεχνία, 1967-1971». Τυπώθηκε και κυκλοφόρησε στην πόλη των Παρισίων, από τις εκδόσεις Έξοδος, το 1971. Ήταν  πολυγραφημένη έκδοση 43 σελ. με εικονογραφημένα εξώφυλλα.

.....................................................

Κομματικά:

Περιλαμβάνονται 36 κομματικές εκδόσεις κομμουνιστικών κομμάτων, μεταξύ άλλων, έργα Παλμίρο Τολιάτι, Μάο Τσε Τουνγκ, Ενβέρ Χότζα και Νικήτα Χρουστσόφ.

[4] «Κανένας άλλος λαός δεν έχει φιλοσόφους. Οι Έλληνες εξάντλησαν το θέμα…Οι ξένοι μόνο να μας μιμηθούν μπορούν» (Λόγος του Ι. Λαδά, 6.12.1968, πανεπιστήμιο Ιωαννίνων).

Χουντα απαγορευση βιβλια Αριστοφανης Αισχυλος, Προιστορικο Αιγαιο, Ιστορια Βυζαντινη Αυτοκρατορια Εγκυκλοπαιδικος και Γεωγραφικος Ατλαντας, Μαυρικακης, 21η Απριλιου 1967 εμφυλιος πολεμος συνταγματαρχες καψιμο βιβλιων, δικτατορια Μεταξα Γερμανοι ναζι λογοκρισια διωξη βιβλιο πνευματικη ζωη καθεστως Επανασταση Πατρις, Θρησκεια, Οικογενεια νομιμοτητα, νομικο πλαισιο εκτακτη αναγκη, προληπτικη προληψη, αντεθνικο βιβλιο κλασσικος μαρξισμος, αριστεροι συγγραφεις, κλασσικοι συγγραφεας 12 Μαιου 1967, αποφαση υπουργος Προεδριας της κυβερνησης, δικτατορας Παπαδοπουλος, εισηγηση Γενικη Διευθυνση Τυπου, νομος 1912, απαγορευμενα, εκδοση Ινστιτουτο Μοσχας, Βυζαντι Λεφτσενκο, συνδικαλιστικο κινημα Φοστερ, Εγκυκλοπαιδεια Γεωγραφια Ατλας εκδοτικος οικος Μορφωτικη Εταιρια προιστορια Τομσον, Μεγας Πετρος Τολστοι Αθηνα Μαιος Απριλιος 1967, 21 Απριλιου, νομος ΔΞΘ 1912 κυκλοφορια, εμπορια, λιανικη χονδρικη αγοραπωλησια εν κρυπτω πρακτορας πλασιε διαθεση συγγραμμα εντυπο εκδοτης, βιβλιοπωλης, πλανοδιοι πρακτορες αγορα πωληση Ποινικος Κωδικας εκδοτες βιβλιοπωλες αποσυρση αποθηκη Υπουργειο Δημοσιας Ταξεως, Υπουργειο Εθνικης Παιδειας και Θρησκευματων, Διευθυνσις Διοικητικου Υπουργειο Προεδριας, Γενικη Διευθυνση Εθνικης Ασφαλειας ΓΔΕΑ τμημα Τυπου και Διαφωτισεως, Αρχηγειον Βασιλικης Χωροφυλακης Διευθυνση Αστυνομιας Πολεως Αθηνων, Ομοσπονδια Εκδοτων Βιβλιοπωλων, Τυπος Διαφωτιση, Βασιλικη Χωροφυλακη Αστυνομια φανατισμος, βαρβαροτητα, αγνοια αγραμματοσυνη ελληνοβουλγαρικο λεξικο, οδηγος εκμαθησης ρωσικων διαταγη Γενικο Επιτελειο Στρατου ΓΕΣ, αντισοβιετικος Σολζενιτσιν Ντενισοβιτς, Γκλαβινας ψαλιδι κρατος Εφημεριδα των Συντακτων κομμουνιστικα φιλοκομμουνιστικα βιβλια, περιοδικα εφημεριδας, 1950 μαρξιστικα Μαρξ, Ενγκελς, Λενιν, Πλεχανοφ, Μαο Τσε Τουνγκ, Σταλιν, Τροτσκι, εγκληματα του Σταλιν, Γκαροντι Ελευθερια μεταφραση Σακελλαρη Τουτουνας Ζιμπιν, σοβιετικη οικονομια ΕΣΣΔ, φιλοσοφικο λεξικο Ροζενταλ Γιουντιν Κιτσικης ιστορικα Κορδατος Φωτιαδης Μοσχα, Αισχυλος και Αθηναι Τομσον, Β Παγκοσμιος Πολεμος 1939 1945 υπουργειο Αμυνης συνδικαλισμος Βουρνας Πουλιοπουλος, Ριντ, Μπιρκας, Χρουτσοφ, Ζεβγος, Ζωγραφος Μωραιτης, Δρομαζος, Σαραφης, Ριτσος, Γρηγοριου, μυθολογια, μυθος θρυλος Ψηλορειτης, Αρσενιου, Αρσενιος Λιναρδατος, Γρηγοριαδης, Ρωσσικη Γλωσσα, ρωσικα, ρωσικη, Ποταποβα, ελληνικη γλωσσα Ακαδημια Επιστημων της ΕΣΣΔ Εγκυκλοπαιδικα εκδοσεις Πατση, Πατσης, γλωσσικα Μεθοδος βουλγαρικα βουλγαρια, λογοτεχνικα Αυγερης, Βασιλικος, Μαλαμου Διπλα, Μπουμη Παππα, Μαυροειδη Παπαδακη, Ριτσος, Αποστολου, Δημου, Παπαευσταθιου, Λουντεμης, Κορναρος, Δικταιος, Σπυροπουλος, Βαρναλης, Σωτηριου, Κατηφορης, Σιβετιδης, Πιεριδης, Αλεξιου, Μπανης, λογοκρισια, αρση λογοκρισιας, Μυθοι και θρυλοι αρχαια Ελλαδα, Κουν, Πελος, Τσιρκας, Φωτιαδης, Λειβαδιτης, Πορφυρης, Κοτζιας, Αλεξανδροπουλος Κορφιατης, Πρωταιος Σκαρος Χατζης Παπαπερικλης, Αργυρακης, Καζαντζακη, Ιμβριωτης, Νενεδακης, Φραγκισκατος, Μαγιοπουλος, Γρηγορης, Ερενμπουργκ, Οστροφσκι, Φιντελ Καστρο, Αμαντο, Σολοχοφ, Χικμετ Λουκατς, κομματικα κομμα, κομματικες εκδοσεις κομμουνιστικο κομμα Τολιατι, Χοτζα χοτζια, φιλοσοφο Ελληνες Λαδας, 1968, πανεπιστημιο Ιωαννινων Ιωαννινα, ΦΑΚΙΝΟΣ, ΔΙΚΑΙΟΣ, ΓΚΡΙΤΣΗ ΜΙΛΛΙΕΞ, Κραυγες, αδουλωτη ελληνικη λογοτεχνια, 1967 1971 Παρισι εκδοσεις Εξοδος
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ