Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Φωκαεύς Έλλην θαλασσοπόρος
και γεωγράφος Πυθέας, τον 4ο π.Χ. αι. από την Μασσαλία είναι επισήμως ο πρώτος που
έδωσε γραπτές πληροφορίες για νησιά της δυτικής Ευρώπης, όπως η Βρετανία και η
Ιρλανδία. Τα συγγράμματά του έφεραν τον τίτλο «Περί Ωκεανού και Γης περίοδος».
Αλλά από τα βιβλία του δεν διεσώθησαν παρά ελάχιστα αποσπάσματα, τα οποία προέρχονται
από έργα συγγραφέων, που τον σχολιάζουν - βλ. Στράβ. 1/4.2-5 κ.ά., Πολύβ.
34/5.2 κ.ε. Τα αποσπάσματα του Πυθέα του Μασσαλιώτη εκδόθηκαν για πρώτη φορά το
1952 (1- lb, 14015, εκδ. H. J. Mette, Pytheas von Massalia, Βερολίνο, 1952).
«Ιέρνη, νήσος εν τω πέρατι προς
δυσμάς – το εθνικόν Ιερναίος» - βλ. Στέφ. Βυζάντιος.
«Των δ’ Βρεττανικών νήσων η μεγίστη καλουμένη Αλβίων την περίμετρον έχει σταδίων τρισμυρίων εννακισχιλίων, η δ’ Ιέρνη αναλόγως ταύτης μείζω» - βλ. «Γεωγραφικά» αδέσποτα, frgm. 1,8.
Κατά Κλαύδιο Πτολεμαίο:
Ἰουερνίας νήσου Πρεττανικῆς
θέσις
Εὐρώπης πίναξ α.
Βρεττανία και Ιβερνία (*).
Ἀρκτικῆς πλευρᾶς περιγραφὴ, ἦς ὑπέρκειται Ὠκεανὸς Ὑπερβόρειος.
Βόρειον ἄκρον ια ξα
Οὐεννίκνιον ἄκρον ιβ _ γ ξα γ
- Βεννίκνιον
Οὐιδούα ποταμοῦ ἐκβολαί ιγ ξα
– Βιδούας
Ἀργίτα ποταμοῦ ἐκβολαί ιδ _
ξα _ - Αργίτης, Αργείτης, εξ Άργους
Ῥοβόγδιον ἄκρον ι γ ξα _
Παροικοῦσι δὲ τὴν πλευρὰν ἀπὸ
μὲν δυσμῶν Οὐεννίκνιοι / Βεννίκνιοι
εἶτα ἐφεξῆς καὶ πρὸς ἀνατολὰς
Ῥοβόγδιοι.
Δυτικῆς πλευρᾶς περιγραφὴ, ᾗ παράκειται Δυτικὸς Ὠκεανός.
Μετὰ τὸ Βόρειον ἄκρον, ὅ ἐστιν
ια ξα
Ῥαουίου ποταμοῦ ἐκβολαί ια γ
ξ γο - Ῥαβίου
Μάγνατα πόλις ἐπίσημος ια δ ξ
δ – Μαγνατη, Μαγνησία, αποικία Μαγνήτων
Λιβνίου ποταμοῦ ἐκβολαί ι _ ξ
Αὐσόβα ποταμοῦ ἐκβολαί ι _ νθ
_
Σήνου ποταμοῦ ἐκβολαί θ _ νθ
_
Δοὺρ ποταμοῦ ἐκβολαί θ γο νη
γο
Ἰέρνου ποταμοῦ ἐκβολαί η νη
Νότιον ἄκρον ζ γο νζ _δ
Παροικοῦσι δὲ τὴν πλευρὰν μετὰ
τοὺς Οὐεννικνίους / Βεννικνίους Ἐρδῖνοι,
ὑφ᾽ οὓς Μαγνᾶται / Μάγνητες
εἶτα Αὐτεῖνοι·
εἶτα Γαγγανοὶ,
ὑφ᾽ οὓς Οὐελλάβοροι / Βελλάβοροι
Τῆς ἐφ’ εξῆς μεσημβρινῆς πλευρᾶς περιγραφὴ, ᾗ παράκειται Ὠκεανὸς Οὐεργιόνιος / Βεργιόνιος
Μετὰ:
τὸ Νότιον ἄκρον, ὅ ἐστιν ζ γο
νζ _ δ
Δαβρώνα ποταμοῦ ἐκβολαί ια δ
νζ
Βίργου ποταμοῦ ἐκβολαί ιβ _
νζ _
Ἱερὸν ἄκρον. ιδ νζ _ γ
Παροικοῦσι δὲ τὴν πλευρὰν μετὰ
τοὺς Οὐελλαβόρους / Βελλαβόρους
Ιούερνοι / Ιβέρνοι
ὑπὲρ οὓς Οὐσδίαι
καὶ ἀνατολικώτεροι Βρίγαντες.
Ἀνατολικῆς πλευρᾶς περιγραφὴ, ᾗ παράκειται Ὠκεανὸς καλούμενος Ἰουερνικός.
Μετὰ
τὸ Ἱερὸν ἄκρον, ὅ ἐστι ιδ νζ
_ γ
Μοδόννου ποταμοῦ ἐκβολαί ιγ
γο νη γο
Μαναπία πόλις ιγ _ νη γο – νυν
ΔΟΥΒΛΙΝΟΝ, πρωτεύουσα της Ιρλανδίας.
Ὀβόκα ποταμοῦ ἐκβολαί ιγ νθ
Ἔβλανα πόλις ιδ νθ _
Βουουίνδα ποταμοῦ ἐκβολαί ιδ
γο νθ γο
Ἰσάμνιον ἄκρον ιε ξ
Οὐινδέριος ποταμοῦ ἐκβολαί ιε
ξ δ - Βινδέριος
Λογία ποταμοῦ ἐκβολαί ιε γ ξ
γο
μεθ᾽ ἃς τὸ Ῥοβόγδιον ἄκρον.
Παροικοῦσι δὲ καὶ ταύτην τὴν
πλευρὰν μετὰ τοὺς Ῥοβογδίους Δαρῖνοι,
ὑφ᾽ οὓς Οὐολούντιοι / Βολούντιοι
εἶτα Ἐβλάνιοι·
εἶτα Καῦκοι,
ὑφ᾽ οὓς Μανάπιοι·
εἶτα Κοριονδοὶ ὑπὲρ τοὺς
Βρίγαντας.
Πόλεις δέ εἰσι μεσόγειοι αἵδε·
Ῥηγία ιγ ξ γ
Ῥαῖβα ιβ νθ _δ
Λάβηρος ιγ νθ δ
Μακόλικον ια _ νη γο
Ῥηγία ἑτέρα ια νθ _
Δοῦνον ιβ _ νη _δ
Ιβερνία / Ιουερνίς ια νη
Ὑπέρκεινται δὲ νῆσοι τῆς Ἰουερνίας
/ Ιβερνίας
αἵ τε καλούμεναι Αἰβοῦδαι
πέντε τὸν ἀριθμὸν, ὧν ἡ μὲν δυτικωτέρα καλεῖται Αἰβοῦδα ιε ξβ
ἡ δ᾽ ἐφεξῆς αὐτῆς πρὸς ἀνατολὰς
ὁμοίως Αἰβοῦδα ιε γο ξβ
εἶτα Ῥικίνα ιζ ξβ
εἶτα Μαλαῖος ιζ _ ξβ _
εἶτα Ἐπίδιον ιη _ ξβ
Καὶ ἀπ᾽ ἀνατολῶν τῆς Ἰουερνίας
εἰσὶν αἵδε νῆσοι·
Μονάοιδα ιζ γο ξα _
Μόνα νῆσος ιε νζ γο – νησος Μινώα,
νυν Μαν, αποικία Μινωιτών εκ Κρητης
Ἄδρου ἔρημος ιε νθ _ - νήσος
Άνδρος.
Λίμνου ἔρημος ιε νθ – νήσος Λήμνος.
(*) Σχετική η Hibernian Σκοτίας;
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.4.2020.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook