«Η ΑΝΟΙΞΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ»
ξεκίνησε από το ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ
Θράκη 1205… Στον πρώτο χρόνο της λατινοκρατίας, το
Διδυμότειχο ήταν η πρώτη πόλη που εξεγέρθηκε και έδιωξε τους Φράγκους.
Ακολούθησαν και άλλες πόλεις της Θράκης, με αποτέλεσμα να έχουμε το φαινόμενο
της «Άνοιξης της Θράκης»…
Του Ευάγγελου Σ. Σοβαρά (Καστροπολίτη)
Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΠΟΥ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ «ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ» ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΦΡΑΓΚΩΝ, ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΗΝ ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΛΑΤΙΝΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ. ΕΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΕΙ ΤΕΛΙΚΑ ΤΟ ΠΟΘΟΥΜΕΝΟ, ΤΗΝ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑΣ.
Η άνοιξη του 1205 μπορεί να χαρακτηρισθεί ως «Άνοιξη της Θράκης», καθώς η μία μετά την άλλη,
οι πόλεις της
Θράκης εξεγέρθηκαν ενάντια στους Σταυροφόρους και στη Λατινική κατάκτηση. Το πρώτο κέντρο αυτών των εξεγέρσεων ήταν
το
Διδυμότειχο, όπου από τον Φεβρουάριο του υπόψη έτους,
οι Έλληνες της πόλης με επί κεφαλής τους τοπικούς ευγενείς ξεσηκώθηκαν και εξουδετέρωσαν τη Φρουρά των Λατίνων.
Χάρτης της Αν. Μεσογείου μετά το 1204, στην αρχή της λατινοκρατίας.
Όσοι από αυτούς γλύτωσαν, κατέφυγαν στην ενετοκρατούμενη Αδριανούπολη, όπου οι Έλληνες κάτοικοί της μαθαίνοντας πως «το Διδυμότειχο πλέον κατέχεται από τους Έλληνες» ακολούθησαν το παράδειγμα της «Διδυμόκαστρης Καστροπολιτείας» και εξεγέρθηκαν, εκδιώκοντας και αυτοί τους Ενετούς και Φράγκους κατακτητές.
Η άνοιξη που ακολούθησε αποδείχθηκε «κατάλληλη» εποχή για εξεγέρσεις στη Θράκη, μιας και σημαντικός αριθμός των Λατινικών στρατευμάτων μάχονταν στη
Βιθυνία της Μικράς Ασίας κατά
των
Βυζαντινών στρατευμάτων του
Βασιλείου της Νικαίας του
Θεοδώρου Α΄
Λάσκαρι. Επί κεφαλής τους
ήταν ο Ερρίκος της Φλάνδρας, αδελφός
του Λατίνου αυτοκράτορα Βαλδουίνου Α΄.
 |
| Η κατάληψη της Αδριανουπόλεως - Ιωαν. Σκυλίτζη, 13ος αιών. |
Λόγω της ραγδαίας εξέλιξης των εξεγέρσεων, ο Βαλδουίνος αναγκάστηκε να ανακαλέσει τα στρατεύματα του από τη Μικρά Ασία. Κατόπιν τέθηκε επί κεφαλής τους και εξεστράτευσε στη Θράκη με προορισμό την Αδριανούπολη, όπου είχαν συγκεντρωθεί δυνάμεις αντίστασης από την γύρω περιοχή.
 |
| Ο Βαλδουίνος της Φλάνδρας στέφεται αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης, το 1204. Πίνακας του Louis Gallait στις Βερσαλλίες. |
Οι πολιορκητικές μηχανές και οι ανατινάξεις κάτω
από τα τείχη, αποδυνάμωσαν σε μεγάλο βαθμό
τις αμυντικές ικανότητες των
πολιορκημένων. Οι κύριες δυνάμεις των Λατίνων ιπποτών δημιούργησαν έναν καλά δομημένο και φρουρούμενο κλοιό γύρω από την πόλη για να εντοπίσουν και να αποκρούσουν οποιαδήποτε ενίσχυση, η οποία ενδεχομένως θα μπορούσε να έρθει. Μπροστά από κάθε
πύλη των τειχών της πόλης του Αδριανού τάχθηκε και από μία μονάδα ιπποτών, που είχαν επικεφαλής τους
τον Ερρίκο Δάνδολο, Δόγη
της Βενετίας.
 |
| Η Μάχη της Αδριανούπολης (1205). Αναπαράσταση σε πίνακα Βούλγαρου ζωγράφου. |
Ο Βούλγαρος τσάρος Καλλογιάννης (Ιωαννίτσης) αποδεχόμενος τη συμμαχία που του πρότειναν οι Έλληνες ευγενείς της Αδριανούπολης, μετακίνησε τα στρατεύματα του για την υποστήριξη των αμυνομένων. Έτσι από τις στις 10 Απριλίου 1205 αφίχθη και στρατοπέδευσε Βορειοανατολικά της Αδριανούπολης. Ο Καλλογιάννης, πέραν της συμμαχίας με τους εξεγερμένους Έλληνες της Θράκης, είχε ως σκοπό να διαλύσει τις αξιώσεις των Λατίνων ιπποτών στα βουλγαρικά εδάφη, καθώς να σταματήσει και τα συχνά επεισόδια διέλευσης των συνόρων από αυτούς, για να λεηλατήσουν βουλγαρικές πόλεις και χωριά. Τα βουλγαρικά στρατεύματα του Καλογιάννη ενισχύθηκαν και από το ιππικό των Κουμάνων
 |
| Χάρτης της Μάχης της Αδριανούπολης (14 Απριλίου 1205). |
 |
| Αναπαράσταση της σύλληψης του Λατίνου αυτοκράτορος Βαλδουίνου Α΄ από τον Βούλγαρο τσάρο Καλογιάννη στην Μάχη της Αδριανούπολης ΠΗΓΗ: Ιστορικό Μουσείο του Βέλικο Τύρνοβο. |
Τον ίδιο ή τον επόμενο χρόνο, ανακοινώθηκε πως ο Βαλδουίνος πέθανε στην αιχμαλωσία υπό ανεξιχνίαστες συνθήκες – κατά άλλους, δολοφονήθηκε βάναυσα από τον Καλογιάννη. Μέχρι και σήμερα ένας πύργος του φρουρίου Τσάρεβετς στο Βέλικο Τίρνοβο, εξακολουθεί να ονομάζεται ως «ο Πύργος του Βαλδουίνου».
 |
| Ο «Πύργος του Βαλδουίνου» στο Βέλικο Τύρνοβο. |
Ο αδελφός του Βαλδουίνου, Ερρίκος της Φλάνδρας, εξελέγη αρχικά αντιβασιλέας της Λατινικής αυτοκρατορίας για το διάστημα της απουσίας του αδελφού του. Μετά την ανακοίνωσης του θανάτου του Βαλδουίνου, ο Ερρίκος αναγορεύθηκε σε αυτοκράτορα το 1206.
Η απόσυρση των Λατινικών στρατευμάτων από τη Δυτική Μικρά Ασία είχε ως αποτέλεσμα την εδραίωση της εξουσίας του Θεοδώρου Α΄ Λάσκαρι και των Βυζαντινών στο Βασίλειο της Νίκαιας. Ένα Βασίλειο που έμελε να παίξει τον πιο σημαντικό ρόλο στη συνέχιση αλλά και στην ανακατάληψη της Ρωμανίας, ιδιαίτερα στα επόμενα χρόνια υπό τη βασιλεία του Διδυμοτειχίτη Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη (1222-1254), ο οποίος διαδέχθηκε τον Θεόδωρο Α΄ Λάσκαρι ως γαμβρός του.
Έκτοτε η Αυτοκρατορία της Νίκαιας αναδείχθηκε σε πολιτικό, διοικητικό, στρατιωτικό και θρησκευτικό κέντρο του Ελληνισμού. Απετέλεσε την ελπίδα του Γένους για το ποθούμενο, την αποκατάσταση της Ρωμανίας (Βυζαντινής Αυτοκρατορίας) και δεν άργησε να δικαιώσει τους ελπίζοντες Έλληνες. Ξαναγυρνώντας στην αρχή και τοποθετώντας τα γεγονότα υπό το πρίσμα του χρόνου, μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι η εξέγερση των πόλεων της Θράκης («Άνοιξη της Θράκης») που ξεκίνησε από το Διδυμότειχο τον Φεβρουάριο του 1205, οδήγησε στην εδραίωση της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας, η οποία ανακατέλαβε πολλά κατακτημένα εδάφη με τον Βασιλέα και Άγιο Ιωάννη Βατάτζη τον εν Διδυμοτείχω γεννηθέντα και ανατραφέντα (μαζί και τη γενέτειρα του το Διδυμότειχο) και τελικά έφτασε στην ανάκτηση της Βασιλεύουσας Κωνσταντινούπολης (1261).
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 29.3.2022.
- Χωνιάτης Ν., Χρονική Διήγησις.
- Villehardouin Geoffroy de, La Conquête
de Constantinople.
- Γουρίδης Αθανάσιος Ι., Διδυμότειχο μία άγνωστη πρωτεύουσα, 2008.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook