Ο ζεϋμπέκικος στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ελλάδας

Ο ζεϋμπέκικος
στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά
της Ελλάδας 

​Ένας από τους χαρακτηριστικότερους ελληνικούς χορούς και μουσικά όργανα συνδεδεμένα με τη λαϊκή παράδοση, εντάσσονται στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη. Συγκεκριμένα, εντάσσονται οι χορευτικές παραδόσεις του ζεϊμπέκικου (*) στην Ελλάδα, το τρίχορδο και τετράχορδο μπουζούκι, ο τζουράς και ο μπαγλαμάς.

Όπως δήλωσε η Λίνα Μενδώνη, «Ο ζεϊμπέκικος χορός, αλλά και το μπουζούκι με τα όργανα της οικογένειάς του, έχουν ταυτιστεί με την λαϊκή παράδοση και με την Ελλάδα. Έχουν πρωταγωνιστήσει στη διαμόρφωση της ελληνικής λαϊκής μουσικής στον 20o αιώνα και στην αντίληψη που επικρατεί ευρύτερα για την ελληνική μουσική. Είναι αναμφισβήτητα, τα πλέον διακριτά ελληνικά μουσικά όργανα στο εξωτερικό. Σε ολόκληρο τον ελληνικό χώρο, καθώς και στις απανταχού κοινότητες του διασπορικού ελληνισμού, οι κινήσεις του ζεϊμπέκικου και ο ήχος του μπουζουκιού εκφράζουν αμιγώς το ελληνικό ρεπερτόριο, και στηρίζονται σε μια μακρά παράδοση άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Η πρόσφατη θέσπιση Τομέα Παραδοσιακής Μουσικής από το ΥΠΠΟΑ στα δημοτικά και ιδιωτικά μουσικά εκπαιδευτήρια, καθώς και η σημερινή ένταξη του ζεϊμπέκικου και του μπουζουκιού στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς συμβάλλουν καθοριστικά στη μελέτη, τη διατήρηση και τη διαφύλαξη αυτών των σημαντικών στοιχείων που έχουν καθορίσει τον ελληνικό ήχο, τόσο μέσα στη χώρα, όσο και στο εξωτερικό».

Ο ζεϊμπέκικος είναι αυτοσχεδιαστικός χορός παλαιότατης καταγωγής, που εξελίσσεται χωρίς διακοπή μέχρι σήμερα. Οι χορευτικές παραδόσεις του ζεϊμπέκικου αναπτύχθηκαν στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας και κυρίως στα λιμάνια (Πειραιάς, Πάτρα, Σύρος, Θεσσαλονίκη, Βόλος, Χανιά, Ρέθυμνο, Καλαμάτα, Καβάλα κ.ά.), καθώς και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Συνδεδεμένος με τη μακραίωνη ελληνική χορευτική παράδοση, εντάσσεται στους κόλπου της λαϊκής παραδοσιακής, της αστικολαϊκής και της αστικής δημιουργίας, αποτελώντας τρόπο έκφρασης και πηγή έμπνευσης για τους σύγχρονους δημιουργούς.

Ο ζεϊμπέκικος χορός συνιστά ζωντανό στοιχείο της ελληνικής πολιτισμικής ταυτότητας δεδομένου ότι χορεύεται σε όλη την ελληνική επικράτεια (τοπικές κοινότητες και αστικά κέντρα), καθώς και στις κοινότητες των Ελλήνων της διασποράς. Είναι βαθιά ριζωμένος στην πολιτισμική μνήμη και ταυτότητα τοπικών κοινοτήτων, ενώ με τις διάφορες παραλλαγές του συνιστά σήμερα μια μετεξελιγμένη μορφή δημοφιλούς χορευτικής έκφρασης των Ελλήνων και των Ελληνίδων.

ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.3.2022.

ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:

(*) Ο ζεϋμπέκικος / το ζεϋμπέκικο, πρέπει να ορθογραφείται με "υ", ως ετυμολογούμενα από την λέξη Ζευς και όχι με "ι". Είναι ο χορός του Διός.

Στις περιοχές που πρωτοστάτησαν ώστε να διατηρηθεί και να αγαπηθεί ο ζεϋμπέκικος, δεσπόζουσα θέση κατέχει η καθ' ημάς Ανατολή, Μικρά Ασία, που δεν αναφέρεται... ενώ ιδιαιτέρα μνεία πρέπει να γίνει στο κουλουριώτικο ζεϋμπέκικο, που χόρευαν οι ψαράδες της Σαλαμίνος...

ζειμπεκικος αυλη Πολιτιστικη Κληρονομια της Ελλαδας, ελληνικος χορος μουσικα οργανα λαικη παραδοση, ζευς, διας χορος του διος, ετυμολογια Υπουργος Πολιτισμου Μενδωνη χορευτικες παραδοσεις ζειμπεκικο Ελλαδα, τριχορδο και τετραχορδο μπουζουκι, ο τζουρας και ο μπαγλαμας ζευμπεκικος χορος, ελληνικη λαικη μουσικη 20oς αιωνας μουσικο οργανο, ζευμπεκικο ηχος αυτοσχεδιαστικος αυτοσχεδιασμος αστικα κεντρα Ελλαδος λιμανια Πειραιας, Πατρα, Συρος, Θεσσαλονικη, Βολος, Χανια, Ρεθυμνο, Καλαματα, Καβαλα νησι Ανατολικο Αιγαιο χορευτικη παραδοση, αστικολαικη αστικη δημιουργια εκφραση πολιτισμικη ταυτοτητα διασπορα πολιτισμικη μνημη παραλλαγη κουλουριωτικο ζευμπεκικο, ψαραδες Σαλαμινα, σαλαμις, αλιεις, ψαρας

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ