Του Γιώργου Λεκάκη
Αυτή η «Νότια Άποψη της Ακρόπολης / Athens, South
View of the Acropolis», φιλοτεχνήθηκε από τον Edward Orme (*), και τυπώθηκε
στο Λονδίνο, το 1804.
Την διέδωσαν ο Joseph Jeakes, ο J. Spencer Smith[1], και ο Michel François Preaux.
Ο γιγάντιος πύργος (ύψους 26 μ.!) κτίσθηκε δίπλα στον Παρθενώνα, δεξιά
από τα Προπύλαια, απέναντι από τον ναό της Αθηνάς Νίκης από την πανίσχυρη γαλλική
δυναστεία ντε λα Ρος [εξ ου και γνωστός στον λαό ως γαλλικός / φράγκικος πύργος] από την Βουργουνδία (κατά Πίτερ Λοκ) διοικητών του
Δουκάτων των Αθηνών ή «ιδιοκτησία» των Ατσαγιόλι, οι οποίοι εκυβέρνησαν το
Δουκάτο των Αθηνών μετά τους Ρος (1388 –
1458). Η διάσημη οικογένεια της Φλωρεντίας, εμπορευόταν ατσάλι - εξ ου και το
όνομά της - μετέτρεψαν τα Προπύλαια σε… παλλάτι και σφράγισε την αρχαία είσοδο!
Η είσοδος στην Ακρόπολη γινόταν από έναν ελικοειδή δρόμο, ο οποίος κατέληγε στο
πίσω μέρος της σημερινής εισόδου. Μέσα στο παλλάτι είχε χτιστεί και μια
καθολική εκκλησία. Ο πύργος – στα πρότυπα των ενετικών - με πανοραμική θέα στο λεκανοπέδιο της Αττικής, οικοδομήθηκε με πεντελικό μάρμαρο
και με μάρμαρα από τα μνημεία της Ακρόπολης! Δίπλα του υπήρχε ένας μικρότερος οδοντωτός πυργίσκος και επάνω από τα
Προπύλαια υπήρχαν τα διαμερίσματα του διοικητού...
Μετά την επικράτηση των Οθωμανών, οι Ατσαγιόλι αποχώρησαν από την
Αθήνα. Ο πύργος μετετράπη σε αλαταποθήκη και ελέγετο Γουλάς ή Κουλάς < τουρκική
λέξη kule = πύργος. Κατά την ελληνική επανάσταση μετετράπη σε φυλακή (όπου
φυλακίσθηκε ακόμη και ο Οδυσσέας Ανδρούτσος!).
Μετά την σύσταση του ελληνικού κράτους αποφασίσθηκε - ευτυχώς - η κατεδάφισις των μετακλασσικών
κτισμάτων που βρίσκονταν στον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως. Το 1874 ο Ερρίκος
Σλήμαν, χρηματοδότησε την κατεδάφιση του πύργου…
(*) Ο Edward Orme (1775-1848) ήταν Βρετανός χαράκτης, ζωγράφος, εκδότης
εικονογραφημένων βιβλίων και κατασκευαστής ακινήτων.
Ο πατέρας του, Ααρών, ήταν υφασματέμπορος. Ο Ε. Ορμέ νυμφεύτηκε
την Εσθήρ Έντομοντς, το 1802.
Ένα από τα πορτραίτα του εκτέθηκε στην Βασιλική Ακαδημία Τεχνών το
1801. Έκανε 700 χαρακτικά ή πίνακες ζωγραφικής, μερικοί από τους οποίους
βρίσκονται στην μόνιμη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης Πορτραίτων. Ήταν χαράκτης
του βασιλιά Γεώργιου Γ' (1799 – 1820) και του πρίγκηπα της Ουαλίας (1799 – 1830).
Δημοσίευσε πολλά βιβλία με υδατογραφίες και χαρακτικά, τοπία, ιστορικά,
στρατιωτικά και ναυτικά ανέκδοτα (1801 – 1819).
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
7.3.2018.
Wilmerding J. «American Marine
Painting», εκδ. Harry N. Abrams Inc., Ν, Υόρκη, 1968.
[1] Ο John Spencer Smith Esq. M.P. F.R.S.A. & c. (1769 – 1845) ήταν Βρετανός διπλωμάτης, πολιτικός και συγγραφέας. Όταν η Γαλλία εκήρυξε τον πόλεμο στην Βρετανία (Φεβρουάριος 1793) βρισκόταν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με τον μεγαλύτερο αδερφό του, Σίντνεϊ Σμιθ, στην βρετανική πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν ιδιωτικός γραμματέας του πρέσβυ, Robert Liston, και επιτετραμμένος μετά την αποχώρηση του Liston από την Κωνσταντινούπολη (Νοέμβριος 1795).
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook