Του Γιώργου Λεκάκη
Η σχέση της θεάς Αθηνάς με τις
πηγές των υδάτων – και γενικώς τα ύδατα - είναι γνωστή. Άλλωστε λογίζεται, κατά
μίαν παράδοση, γέννημα υδάτων (Τριτωνίς, Αλαλκομένεια, κλπ.. Σχεδόν κάθε πόλις είχε πηγή στο όνομά της.
Έτσι και στην Μακεδονία.
Η ανασκαφή στους ανατολικούς
πρόποδες του Κάτω Ολύμπου, κοντά στον Πλαταμώνα Πιερίας, στην θέση που λέγεται «Πηγή
της θεάς Αθήνας», έφερε στο φως ευρήματα από το πρώτο μισό της 7ης χιλιετίας
π.Χ.!
Η πρώτη κατοίκηση (πρώτοι οικισμοί)
στην θέση αυτή χρονολογούνται από την εποχή της Μέσης και Ύστερης Νεολιθικής
Περιόδου (5600 - 4500 π.Χ.).
Ο δε οικισμός, που ανήκει στην
νεολιθική νεκρόπολη, δεν έχει ακόμη εντοπιστεί! Είναι κι αυτός κάτω από την
εθνική οδό;
Οι ταφικοί τύμβοι από την
περίοδο 1620 - 1500 π.Χ. ήταν κυκλικοί ή ελλειπτικοί. Αποτελούνταν από μεγάλα
βότσαλα, πιθανώς από κοντινό ποταμό. Όλοι οι τύμβοι είχαν έναν κεντρικό τάφο (στο
κέντρο), με κατεύθυνση δυτική - ανατολή
(που πρέπει να μελετηθεί από αρχαιοαστρονόμους). Εκτός από έναν τύμβο, κάτω από
τον οποίο θάφτηκε μόνον ένας νεκρός. Γύρω από τους κεντρικούς τάφους εδημιουργήθησαν
άλλοι τάφοι. Ο μεσαίος τάφος είναι αρκετά μεγαλύτερος και βαθύτερος από τους άλλους,
υποδηλώνοντας μια ιδιαίτερη ιδιότητα ή κοινωνική θέση του νεκρού. Αλλά ποιος
ήταν αυτός ο νεκρός; Οι λάκκοι ήταν περιτριγυρισμένοι με πέτρα. Έχουν βάθος έως
και 1,30 μ. Οι αρχαιολόγοι βρήκαν τους σκελετούς 17 ανθρώπων, που πέθαναν σε
ηλικία 20 - 50 ετών. Ευρέθησαν και ταφικά αντικείμενα κυρίως αγγεία.
Εκεί κοντά και ένα άλλο
νεκροταφείο του 4ου αιώνα μ.Χ. Αποτελείται από 16 ασύλητους τάφους -
12 ενηλίκων και 4 παιδιών. Τα πολυάριθμα ταφικά προσαρτήματα (κτερίσματα)
διατηρήθηκαν πλήρως! Το νεκροταφείο ευρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με αγροικία, του
πρώτου μισού του 4ου αιώνος μ.Χ. Οι νεκροί θάφτηκαν σε απλούς
λάκκους.
Οι ανασκαφικές εργασίες
ξεκίνησαν το 2001. Διεξήχθησαν αρχικώς έως το 2003. Τον Απρίλιο του 2008 οι
ανασκαφές ξανα-ξεκίνησαν. Ολοκληρώθηκαν στις αρχές του 2011. οι ανασκαφές
χρηματοδοτήθηκαν από την κατασκευαστική εταιρεία της εθνικής οδού.
Ευρέθη και αγωγός νερού, που
χρονολογείται από την εποχή της οθωμανοκρατίας, κοντά στην νεκρόπολι.
Έτσι τα ευρήματα κυμαίνονται
από την νεολιθική έως την μεταβυζαντινή περίοδο (μετά το 1453 μ.Χ.)!!!
- Έχει άρα γε πολλές περιοχές η
Μακεδονία με τόσο μεγάλη συνεχή κατοίκηση, ώστε να θεωρηθεί η συγκεκριμένη ότι
άξιζε… καταχώσεως;
- Διότι - φευ! - επάνω από τον χώρο της ανασκαφής, σε μεγάλο βαθμό, επέρασε η… εθνική οδός Πατρών - Αθηνών - Θεσσαλονίκης - Ευζώνων (ΠΑΘΕ).
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος Περιήγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΤΙΣΜΟΥ, 3.4.2017.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Poulaki-Pantermali Efi «Oikos
- Oikia - Oikonomia, Polis - Politiki - Politismos (Οίκος - Οικία - Οικονομία,
Πόλις - Πολιτική - Πολιτισμός)», ΥΠΠΟΑ, Θεσσαλονίκη, 2014.
- Tritsaroli P. «The Pigi Athinas tumuli cemetery of Macedonian Olympus: burial customs and the bioarchaeology of social structures at the dawn of the Late Bronze Age, Central Macedonia, Greece», στο Klaus HD, Harvey AR, Cohen MN (εκδ.), Bioarchaeological Case Studies of Social Organization and Skeletal Biology, σελ. 224-262, Gainesville, University Press of Florida, 2017.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook