Του Γιώργου Λεκάκη
Δόναξ, δωρ. δώναξ(*), ιων. δούναξ(**) < ρ. δονέω, δονώ > ισπ. donax = το δονούμενο μέρος του καλαμιού > ισπ. caña, cañaveral = καλάμι (επειδή δονείται συνέχεια: «κάλαμος ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενος»). Από δόνακες κατασκυεάζονταν οι σύριγγες, οι δε αυλοὶ εκ καλάμων > γαλλ. chalumeau.[1] - δονακεύς· καλάμων καυλοί[2], παν εκ καλάμου κατεσκευασμένον.
Αλλά και
- το έλος(***), όπου συνήθως οι κάλαμοι.
- ο άτρακτος,
- η ράβδος βέλους[3],
- κόσμημα ραβδώσεων των κιόνων και των παραστάδων (σε σχήμα ημικυκλικής ράβδου),
- ο κάλαμος αλιείας,
- κρεβάτι από καλάμια,
- η μαγάς (δηλ. η γέφυρα της λύρας - νυν λεγόμενος καβαλλάρης)[4],
- η γραφίδα, η πένα, το κοντύλι.
Τέλος και
- είδος οστρακοδέρμου (σήμερα τα λέμε σωλήνα)[5].
Στον Ορχομενό Βοιωτίας, πόλη
των Μινυών, «στην πόλη των Χαρίτων, παρά τον Κηφισό, με χάλκινα και καλαμένια
μουσικά όργανα με καλλίχορο χορό δονούνται οι Χάριτες»[6].
Ελληνικά τοπωνύμια σχετικά με τον δόνακα (> Δωδώνη(*)[7], Δούναβις(**) / Donau, Δον / Don, κλπ.) και τον κάλαμο, υπήρχαν και υπάρχουν πολλά… - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ...
Το εθνικό πάρκο Δονάνα (> Doñana
< Dona Ana;) στον 37o παράλληλο[8] είναι
ένα φυσικό καταφύγιο στην Ανδαλουσία, στην νότια Ισπανία, στις επαρχίες Huelva
(όπου το μεγαλύτερο μέρος του), στα Γάδειρα και την Σεβίλλη.
Καλύπτει 543 τ.χλμ., εκ των
οποίων τα 135 τ.χλμ. αποτελούν προστατευόμενη περιοχή.
Αν και η τοπογραφία της
Doñana είναι ένα σχετικά νέο χαρακτηριστικό της γεωλογικής χρονικής κλίμακας της
γης, έχουν βρεθεί λείψανα νεολιθικών εργαλείων στην περιοχή!
Φωκαείς Έλληνες και Ταρτήσσιοι Έλληνες κατοίκησαν την περιοχή…
Αλλά επισήμως αρχαιολογικά
λείψανα που πιστοποιούν κάτι τέτοιο δεν έχουν βρεθεί…
Το 1923, ο Γερμανός
αρχαιολόγος Adolf Schulten, συνοδευόμενος από τον Adolf Lammerer και τον George
Bonsor, αναζήτησε την θέση της αρχαίας πρωτεύουσας της Ταρτησσίας στους
αμμόλοφους Doñana, αλλά δεν βρήκε τίποτε ενδιαφέρον. Αυτές οι ανασκαφές
πραγματοποιήθηκαν στον Λόφο του Σιταριού / Cerro del Trigo και χρηματοδοτήθηκαν από τον δούκα της
Tarifa και την Denia, τότε ιδιοκτήτη της Doñana.
Ωστόσο, το 1978 ο Schulten
βρήκε την Στήλη του Villamanrique, στην ομώνυμη κοντινή πόλη (Villamanrique de
la Condesa[4*]).
Το 2007 πραγματοποιήθηκαν βυθοσκοπήσεις στο έλος(***) και την αλυκή Hinojos[9] (της Huelva) με σκοπό την συλλογή δεδομένων πάλι για την μυθική πόλη της Ατλαντίδας, «πέρα από τους Στύλους του Ηρακλή».
Οι αρχαίες κατασκευές στον τεράστιο βάλτο(***) πια, πιστεύεται ότι ίσως κατασκευάσθηκαν από επιζώντες της βύθισης της Ατλαντίδος, γι’ αυτό και είναι παρόμοιες με την περιγραφή του Πλάτωνος, για την οποία έγραψε το 360 π.Χ. Έκτισαν αντίγραφό - μικρογραφία της, με ομόκεντρους τοίχους και υπερυψωμένους ναούς για να διατηρήσουν την μνήμη της θρυλικής σπουδαίας πόλης τους, όπως θα έκανε ο καθένας μας; Ένας δακτυλιόσχημος τοίχος, κάτω από την γη, χρονολογήθηκε με ραδιοάνθρακα έως και 5.000 χρόνων… Αεροφωτογραφίες και ραντάρ έδιξαν ότι η τοποθεσία είναι επίσης γεμάτη με «υπόγειες δεξαμενές νερού»…[10]
Θυμηθείτε ότι και η πόλις της
Τροίας εθεωρείτο φαντασία του Ομήρου πριν ανακαλυφθεί…
Αξιοσημείωτα αρχαία ευρήματα ήταν
μόνο τα ερείπια οικισμών, ρωμαϊκών χρόνων (2ος - 5ος αιώνας μ.Χ.), οι κάτοικοι
των οποίων ασχολούνταν κυρίως με το ψάρεμα και το αλάτισμα των ψαριών ή την
παρασκευή γκαρούμ.
Τα δε έλη(***) του Γουαδαλκιβίρ (Las Marismas del Guadalquivir), μια περιοχή ελωδών πεδιάδων κοντά στην αριστερή όχθη των εκβολών του Γουαδαλκιβίρ, ήταν τότε μια μεγάλη εσωτερική λίμνη, γνωστή ως Lacus Ligustinus στα λατινικά. Η λίμνη γέμισε σιγά-σιγά με ιζήματα, δίνοντας σταδιακά την θέση της στα σημερινά έλη…
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 15.3.2011.
- «Could the lost city of Atlantis be under Doñana National Park? A U.S.-led research team may have finally located the lost city of Atlantis, the legendary metropolis believed swamped by a tsunami thousands of years ago, in mud flats in southern Spain».
- «Lost city of Atlantis believed found off Spain», nbc, 14.3.2011.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Bonsor J. «Tartessos:
El Cerro del Trigo», 2012.
- Domínguez Ad. J. «Greek
Identity in the Phocaean Colonies», στο Brian Benjamin
Shefton, K. Lomas (επιμ.) «Greek Identity
in the Western Mediterranean: Papers in Honour of Brian Shefton», εκδ. Brill, 2004.
- Dietler M. «Archaeologies
of Colonialism: Consumption, Entanglement, and Violence in Ancient
Mediterranean France», Univ of California Press, 2015.
- Kerle F. H. «Madrider
Mitteilungen», 1997.
- Manjarrés J. M., D.
Plácido «Avieno», εκδ. Complutense, 1994.
- Schulten Ad. «Tartessos:
contribución a la historia más antigua de Occidente», εκδ. Renacimiento, 2006.
- Ruiz F., A. Rodríguez-Ramírez, κ.ά. et al. «Cambios Paleoambientales en la desembocadura del río Guadalquivir durante el Holoceno reciente», Geogaceta, Sociedad Geológica de España, 32, 2002.
- Thomson J. Ol. «History of Ancient Geography», εκδ. Cambridge University Press, 2013.
[4*] Η περιοχή κατοικήθηκε από τη Χαλκολιθική, και την Εποχή του Χαλκού, στην ίδια θέση (Cerro de Chillas). Η αρχική πόλη όμως, είχε δημιουργηθεί από την εποχή της Ταρτησσού. Ευρέθη ένα χάλκινο κομμάτι αγάλματος της Αφροδίτης της Τύρου[5*] – το Bronze Carriazo. Αρχικώς ελέγετο Μουρες / Mures < murena < ελληνική λέξη μυς = ποντίκι. Φημισμένη για την εξόρυξη ύλης για πορφυρή βαφή (πορφύρα, φοινίκη). Αναφέρεται ως «περιτειχισμένη πόλη με χρυσές πύλες»!!! Το 112 μ.Χ. εκτίσθη εκεί το κάστρο Τύλου[5*]. – ΠΗΓΗ: Javier Carrión y Miguel Gallardo «Tesoros de la provincia de Sevilla II». Σεβίλλη, 2000.
[1] Εὐστ. Ἰλ. 1165. 23, Ἰλ. Κ 466, Ὀδ. Ξ 474
[2] Ὕμν. Ὁμ εἰς Ἑρμ. 47. ΙΙ.
[3] Ομ. Ιλ. Λ 584.
[4] Αριστοφ. Βατρ. 232. ΙΙΙ.
[5] Αθήν. 90D.
[6] «νόμον λεπτοῦ διανισομὲνον χαλκοῦ θαμὰ καὶ δονάκων,
τοὶ παρὰ καλλιχόρῳ ναίοισι πόλι Χαρίτων Καφισίδος ἐν τεμένει» - cf. fr. 70, P.
12.25.
[7] Στον 39ο παράλληλο (39°32′47″N 20°47′16″E).
[8] 37°00′N 6°30′W. Στον ίδιο παράλληλο είναι ο Ορχομενός Αρκαδίας (37°43′29.028″N
22°18′54.958″E), ενώ η μητρόπολις, ο Ορχομενός Βοιωτίας στον 38ο
παράλληλο (38°29′35″N 22°58′52″E).
[9] Marisma de Hinojos,
της επαρχίας Huelva.
[10] Βλ και National Geographic.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook