Της καθηγήτριας Γαλλικής, Βίκυς Μπακάλη
Κατά την διάρκεια τής
Οθωμανικής αυτοκρατορίας, κανένας χριστιανός δεν επιτρεπόταν να φοράει κίτρινα
παπούτσια, εάν δεν ήθελε να τον κρεμάσουν. Μόνο οι Έλληνες προεστοί είχαν το
δικαίωμα να φορούν κάποια χρωματιστά ρούχα, εκτός από πράσινο χρώμα, που ήταν
το χρώμα τού προφήτη Μωάμεθ και απαγορεύονταν ρητώς να το φορούν οι άπιστοι.
Σουλτανικό φιρμάνι του 1806
καθόριζε με αυστηρότητα τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται να φορούν οι
ραγιάδες. Τους χώριζε μάλιστα σε τρεις τάξεις. Όσοι π.χ. ανήκαν στην τρίτη τάξη
δεν μπορούσαν να φορέσουν παπούτσια και κάλτσες, εκτός αν προάγονταν στην
δεύτερη τάξη, πληρώνοντας ετήσιο φόρο 75 μέχρι 100 γρόσια!
Πριν από το φιρμάνι αυτό,
απαγορευόταν ρητώς σε Έλληνες, εβραίους και Αρμενίους να φορούν χρωματιστά ρούχα, κίτρινα παπούτσια, πράσινα πανωφόρια και γούνες.
Ο Σουλτάνος Μουράτ Δ'
(1612 - 1640) ήταν γνωστός για την ανελέητη δίωξη οποιουδήποτε παράκουγε τους
νόμους του. Έβγαινε την νύχτα μεταμφιεσμένος για να εξασφαλίζει την υπακοή και
να επιβάλλει διαρκώς την όποια τιμωρία επί τόπου, εάν χρειαζόταν. Σε μια
περίπτωση, συνάντησε έναν χριστιανό ζητιάνο που φορούσε κίτρινες μπότες. Καθώς
αυτό επιτρεπόταν μόνο στους μουσουλμάνους, ο Μουράτ ρώτησε τον ζητιάνο, γιατί
φορούσε κίτρινα υποδήματα. Παρά τις ικεσίες του επαίτη και τις εξηγήσεις του,
ότι τού τα είχε δώσει ως ελεημοσύνη ένας μουσουλμάνος, ο σουλτάνος έβαλε να
εκτελέσουν τον φτωχό άνθρωπο μπροστά του.
Ο Πωλ Ρικώ, αναφέρει ότι το
1662 όποιος χριστιανός φορούσε κίτρινα παπούτσια, συλλαμβανόταν χωρίς περαιτέρω
εξηγήσεις. Το 1838, οι μη μουσουλμάνες διατάχθηκαν να απέχουν από το να φορούν
κίτρινα παπούτσια και κοντές μπότες, που προορίζονταν μόνο για μουσουλμάνες
γυναίκες.
Το κίτρινο χρώμα ήταν ένδειξη
«ανωτερότητας» και στο Κοράνι συμβόλιζε το φως του Αλλάχ. Σήμαινε επίσης, δόξα,
πλούτο (καθώς το κίτρινο χρώμα συγγενεύει με το χρώμα που έχει το χρυσάφι), σοφία,
εξυπνάδα και πνευματικότητα. Συνεπώς, οι ραγιάδες που θεωρούνταν «κατώτεροι»
και «ανόητοι» απαγορευόταν να φορούν κίτρινα.
Άλλο ένα απαγορευμένο χρώμα
ήταν το πράσινο. Για το Κοράνι, το πράσινο ήταν το αγαπημένο χρώμα του Μωάμεθ.
Οι ίδιοι οι Μουσουλμάνοι, για να διακρίνονται, φορούσαν μακριά πράσινα καφτάνια. Εκτός των άλλων, το πράσινο για τους Οθωμανούς, δήλωνε κατ’ ευθείαν
καταγωγή από τον Προφήτη Μωάμεθ.
Τέλος, με κίτρινο χρώμα
απεικονιζόταν το ξίφος του χαλίφη Αλί (βασίλεψε 656 - 661 μ.Χ.) πάνω στο
κόκκινο φόντο της σημαίας ζουλφικάρ. Το ξίφος, απεικονιζόταν συχνά πάνω στις
οθωμανικές σημαίες, ειδικά εκείνες που χρησιμοποιούσε το ιππικό των Γενιτσάρων
(16ος και 17ος αιώνας).
Το ζουλφικάρ, ήταν ένα μακρύ
δίκοπο ξίφος, που η αιχμηρή του μύτη, χωριζόταν σαν διχαλωτή γλώσσα φιδιού στην
άκρη του. Ο Αλί ήταν ο πρώτος ιμάμης, καθώς και ο νόμιμος θρησκευτικός και
πολιτικός διάδοχος του Μωάμεθ. Είχε δε συγγένεια με τον ίδιο τον Μωάμεθ. Ήταν
εξάδελφος και γαμπρός του.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
15.5.2023.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Μπόουεν Γκ. και Χ. «Ιστορία
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας», 1954.
- Ρικώ Π. «Το σημερινό κράτος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας», εκδ. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας (BnF Gallica), 1670. [Ο σερ Πωλ Ρικώ (23 Δεκεμβρίου 1629 – 16 Νοεμβρίου 1700) ήταν Άγγλος διπλωμάτης, ιστορικός και αυθεντία στην ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας].
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook