Του Γιώργου Λεκάκη
Το σπήλαιο Chiquihuite, είναι
ένας αρχαιολογικός χώρος, πιθανώς της Ανώτερης Παλαιολιθικής, στα όρη Astillero,
στην πολιτεία Zacatecas, στον 23ο παράλληλο [23°18′N 102°42′W] στο
βόρειο-κεντρικό Μεξικό.
Το σπήλαιο Chiquihuite ίσως
είναι απόδειξις πρώιμης ανθρώπινης παρουσίας στο δυτικό ημισφαίριο, πριν από 33.000 χρόνια.
Ευρίσκεται 2.740 μ. πάνω από
την επιφάνεια της θάλασσας και περίπου 1.000 μ. υψηλότερα από την κοιλάδα που
βρίσκεται κάτω του!
Τα λιθικά τεχνουργήματα που
ανακαλύφθηκαν, εδώ έχουν χρονολογηθεί πριν από 26.000 χρόνια, με βάση
περισσότερα από 50 δείγματα οστών ζώων και κάρβουνου, που βρέθηκαν μαζί με
εργαλεία[1]. (Αν και
κάποιοι λένε πως σχηματίστηκαν φυσικά).
Πολλά από τα αντικείμενα που
βρέθηκαν στο σπήλαιο Chiquihuite θεωρούνται ανθρώπινα εργαλεία. Σχεδόν το 30% αυτών
των εργαλείων εμφανίζουν σημάδια χρήσης γύρω από τις άκρες. Είναι
κατασκευασμένα από μαύρο και πράσινο ασβεστόλιθο. Η χρήση ασβεστόλιθου υποδηλώνει
την ανθρώπινη επιλεκτικότητα, λόγω της διαθεσιμότητάς του κοντά στο σπήλαιο -
ενώ δεν υπάρχει μέσα σε αυτό. Το σχήμα πολλών από τα τεχνουργήματα υποδηλώνει
επίσης ότι ξεφλουδίστηκαν, χρησιμοποιώντας ανθρώπινα εργαλεία, όπως ξύλινα ή
οστέινα σφυριά. Ωρισμένα από τα τεχνουργήματα κατασκευάσθηκαν χρησιμοποιώντας
μικρολιθική τεχνολογία. Αυτή η τεχνολογία τα διαφοροποιεί από παρόμοια, που βρέθηκαν
σε κοντινές τοποθεσίες.
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης παλαιοπεριβαλλοντικά
δεδομένα. Βρήκαν φυτόλιθους φοίνικα σε όλα τα δείγματα από το εσωτερικό του
σπηλαίου. Είναι απίθανο οι φυτόλιθοι φοίνικα να υπήρχαν φυσικά στο σπήλαιο με
βάση το μεγάλο υψόμετρο. Το πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για υπολείμματα
φυτών που έφεραν στο σπήλαιο οι πρώτοι άνθρωποι.
Ευρέθη και DNA από ένα ευρύ
φάσμα ζώων στο σπήλαιο, όπως μαύρων αρκούδων, τρωκτικών, νυχτερίδων, ακόμη και αρουραίων-καγκουρό. Η αλληλουχία DNA δείχνει ότι ένας πρόγονος της αμερικανικής
μαύρης αρκούδας ήταν παρών στο σπήλαιο, πριν από 16.000 χρόνια, και μια
εξαφανισμένη πλέον γιγάντια κοντοπρόσωπη αρκούδα, βρισκόταν στην σπηλιά πριν
από 13.000 χρόνια. Δεν βρέθηκε ανθρώπινο DNA.
Οι άνθρωποι επισκέπτονταν ο
σπήλαιο μόνον περιστασιακά κατά ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών. Ίσως
χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο σε ιδιαίτερα έντονες καιρικές συνθήκες. Τα
στοιχεία δείχνουν ότι το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε για περίπου 16.000 χρόνια! Αν
αυτό είναι σωστό, το σπήλαιο Chiquihuite είναι σημαντική απόδειξη ότι οι
άνθρωποι ήταν προσαρμοσμένοι να ζουν σε ορεινές περιοχές μεγάλου υψομέτρου πολύ
ενωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε.
Οι ανασκαφές εξεκίνησαν το
2012, όταν μια δοκιμαστική τομή ανακάλυψε «ασυνήθιστα τεχνουργήματα από πέτρα».
Περαιτέρω ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν σε μια διευρυμένη ανασκαφή σε βάθος 3 μ.
το 2016 και το 2017 υπό τον δρ. C. Ardelean (του Αυτόνομου Πανεπιστημίου
του Zacatecas).
Θυμίζω πως στοιχεία
ανθρώπινης παρουσίας κατά την Ύστερη Πλειστόκαινο και την Πρώιμη Εποχή του
Ολόκαινου έχουν βρεθεί και σε άλλα μέρη του Μεξικού:
- Στην βορειοδυτική περιοχή του
Μεξικού, στα υψίπεδα Τσιάπας, στο Κεντρικό Μεξικό και στις ακτές της Καραϊβικής.
Αλλά και άλλες τοποθεσίες στο
δυτικό ημισφαίριο, έχουν δώσει παρόμοιες χρονολογίες με το σπήλαιο Chiquihuite:
- Τα σπήλαια Bluefish στον
Καναδά, και το βραχοκαταφύγιο Santa Elina, το Toca da Tira Peia, το Toca da
Pena (στο Εθνικό Πάρκο Serra da Capivara) και το Toca da Janela da Barra do
Antonião-Norte στην Βραζιλία.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.2.2021.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Ardelean C. F. «Evidence of human occupation in Mexico around the Last
Glacial Maximum», Nature. 584 (7819), 87–92, doi:10.1038/s41586-020-2509-0, 2020.
[1] 239 από αυτά τα εργαλεία, από το χαμηλότερο στρώμα,
ήταν «κλειδωμένα» κάτω από ένα στρώμα λάσπης και ως εκ τούτου απείραχτα και χρονολογήθηκαν
σωστά.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook