Του Γιώργου Λεκάκη
Η αρχαία πόλις Βούρα της Αχαΐας, έκειτο ανάμεσα ανάμεσα στις Αιγές
(ανατολικά) και στην Ελίκη (δυτικά). Ήταν στις αρχαιότερες πόλεις της Αχαΐας,
από την περίοδο της Ιωνικής Δωδεκαπόλεως.
Η πόλις Βούρα επήρε το όνομά της από την ομώνυμη κόρη του Ίωνος και της
Ελίκης. Η Ελίκη επήρε το όνομά της από την ομώνυμη μοναδική κόρη του βασιλιά
των Αιγιαλέων, Σελινούντα, που υπήρξε και σύζυγος του Ίωνος…
Η περιοχή της Τράπεζας, έχει δώσει ευρήματα από τους μυκηναϊκούς
χρόνους…
Αχαιοί από την Βούρα συμμετείχαν στον στρατό, που οδήγησε στην Κύπρο ο
Κηφεύς, από την Ώλενο, μετά την πτώση της Τροίας.[1]
Η Βούρα συμμετείχε και στην πρώτη αχαϊκή αποικία, που ίδρυσε περί το 730 π.Χ. η
Ελίκη στην Κάτω Ιταλία / Μεγάλη Ελλάδα, την Σύβαρι[2].
Επανιδρύθηκε μετά τον σεισμό του 373 π.Χ.[3]
Η πόλις υπέστη μεγαλύτερη καταστροφή στο παραλιακό-πεδινό τμήμα της. Μετά τον
σεισμό, ανοικοδομήθηκε και ενισχύθηκε εκ νέου.
Το ορεινό κέντρο της αρχαίας πολύπαθης αχαϊκής πόλεως Βούρας ήταν στο νυν
οροπέδιο Κάστρο Διακοπτού Αχαΐας. Αυτός ο τόπος παρουσιάζει κατοίκηση, ήδη από
τους γεωμετρικούς χρόνους.
Υπάρχουν ευρήματα αρχαίων τάφων, ορατά αρχαία ερείπια, σε μεγάλη έκταση, σωζόμενα λείψανα τοίχων, κτηρίων, και επιφανειακή κεραμική σε διάφορες θέσεις, ανάμεσα στο Κάστρο και την Τράπεζα.
Ιδίως περί την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου όπου
υπάρχει αρχαίος πίθος στον εξωτερικό χώρο της, και την θέση Λομποζίνο αναλημματικός
τοίχος και μεγαλιθικά μνημεία, που εάν «διαβαστούν» από γεωλόγους, θα
μαρτυρήσουν περισσότερα για την εποχή του μεγάλου σεισμού – ίσως και
παλαιότερα.
Όλα μαρτυρούν την ύπαρξη αρχαίων οικισμών, που ανήκαν, προφανώς, στην
επικράτεια της αρχαίας Βούρας, και είχαν αναπτυχθεί κατά μήκος του δρόμου, από
την ενδοχώρα προς την παραλία.
Η αρχαία πόλις είχε υπέροχη θέα προς τον Κορινθιακό και την κοίτη του Ερασίνου
- Βουραϊκού (τον ιστορικό ποταμό από… ξεπεσμό, τον λένε δυστυχώς σήμερα… Λαδοπόταμου,
ενώ την μυθική Κερύνεια – γνωστή σε όλον τον κόσμο από τον άθλο του Ηρακλέους!
- την λένε… Μαμουσιά!!! Τι κι αν η αρχαία πόλις έχει αποκαλυφθεί, από την ομάδα
της αρχαιολόγου κ. Κατσωνοπούλου, σε μήκος 1.300 μ. μεταξύ Ελίκης – Ριζομύλου - Νικολαιίκων…
Τέλος, το 2007 στο πλαίσιο εργασιών, για την νέα χάραξη της σιδηροδρομικής γραμμής, εντοπίσθηκαν, στην θέση Γιαννιά της Τράπεζας, κάτω από την Π.Ε.Ο. και στο ανατολικό άκρον της παραλίας Εγκάλης Διακοπτού, τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα αρχαίου οικισμού, ο οποίος χρονολογείται μεταξύ των αρχαϊκών και ελληνιστικών χρόνων. Πρόκειται πιθανότατα για παραθαλάσσιο οικισμό της Βούρας, με τον οποίο πρέπει να συνδέονται και κάποιοι τάφοι που έχουν βρεθεί παλαιότερα στην περιοχή της Πούντας (*). Από το εσωτερικό ενός εκ των τάφων, προέρχεται ερυθρόμορφη λήκυθος των κλασσικών χρόνων (5ος / 4ος αι. π.Χ.), με παράσταση τριών γυναικών.
Ο παραθαλάσσιος αυτός οικισμός
παρουσιάζει δραστηριότητα μέχρι περίπου το β’ μισό του 3ου αιώνα
π.Χ., οπότε και οριστικά εγκαταλείφθηκε, δηλαδή έναν και πλέον αιώνα μετά τον
καταστροφικό σεισμό του 373 π.Χ. Άρα ανέκαμψε σε σύντομο χρονικό διάστημα από
οποιαδήποτε καταστροφή, πιθανόν, υπέστη, όπως έχει εξ άλλου συμβεί και στην
ίδια την περιοχή της Ελίκης, με την ανάπτυξη νέου οικισμού λίγες μόνον
δεκαετίες μετά τον σεισμό!
Λείψανα αρχαίων τοίχων και επιφανειακή κεραμική ορατά και σε άλλες
θέσεις δυτικότερα της Εγκάλης. Συνδέονται, πιθανότατα, με μικρότερους ή
μεγαλύτερους οικισμούς της επικράτειας της αρχαίας Βούρας προς τα δυτικά.
Τέλος στην θέση Καθολικό της Ποταμιάς του Κάστρου Διακοπτού [38.139302N 22.209688E] υπάρχουν ορθόλιθοι(*).
ΠΗΓΗ: Ηρόδοτος. Παυσανίας. Ντ. Κατσωνοπούλου «Η Πολιτιστική Κληρονομιά
της Αιγιάλειας: 13. Αρχαία Βούρα, μέρος Ι», Πρώτη, 12.2.2020. Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης
Ελλάδος περιήγησις». Μegalithic. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 13.2.2020.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Βλ. Λυκόφρων (4ος - 3ος αι.
π.Χ.).
[2] Το όνομα οφείλεται, όπως και εκείνο του ποταμού, στο
όνομα της πηγής Συβάρεως, η οποία υπήρχε στην περιοχή της Βούρας - βλ. γεωγράφο Στράβωνα.
[3] Ο σεισμός έπληξε όχι μόνον όλην την Αιγιάλεια - Αιγείρα,
αλλά και την απέναντι ακτή του Κορινθιακού, έως και τους Δελφούς!
(*) Στην Πούντα Διακοπτού, κοντά στην Τράπεζα, υπάρχουν ορθόλιθοι [38,174326N 22,238030E].
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook