Τι είναι οι 5.000 χρόνων βραχογραφίες-«μπούσουλες» της Ηρακλειάς Κυκλάδων; Αριθμητήρια και πρωτογραφή! - του Γ. Λεκάκη

Τι είναι οι 5.000 χρόνων

βραχογραφίες-«μπούσουλες»

της Ηρακλειάς Κυκλάδων;

Αριθμητήρια και πρωτογραφή…

Του Γιώργου Λεκάκη

Το μικρονήσι Ηρακλειά (< Ηράκλεια) Κυκλάδων, στον 36^ο παράλληλο [36°50′N 25°27′E] είναι το μεγαλύτερο νησί των Μικρών Κυκλάδων. Ευρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του αρχιπελάγους, νότια της Νάξου. Αν και στην σύγχρονη εποχή, ήταν ιδιοκτησία της Ι. Μονής Χοζοβιώτισσας Αμοργού![1]

"Μπούσουλας", αριθμητήριο, πυξίδα ή επιτραπέζιο παιχνίδι,
βραχογραφία της Ηρακλειάς...

Η Ηράκλεια κατοικείται από την πρώιμη αρχαιότητα.

Ομόκεντροι κύκλοι, σπείρες, βραχογραφίες στην Ηρακλειά...

Στο νησί υπάρχουν πολλές – τουλάχιστον 11 - μυστηριώδεις βραχογραφίες(*) - ίσως και με πρωτογραφή - οι οποίες είναι (τουλάχιστον) 5.000 χρόνων[2]. Σύμφωνα με την ΚΑ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, χρονολογούνται στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού, δηλαδή την 3^η χιλιετία π.Χ., αν και θα πρέπει αυτό να τεκμηριωθεί και να μελετηθεί διεξοδικά από ειδικούς αρχαιολόγους. Ανακαλύφθηκαν το 1998. Αυτοί οι «πίνακες», είναι γνωστοι στους εντοπίους, αλλά και στους επιστήμονες, με το όνομα «μπούσουλες»[3]. Ίσως, εκ του ονόματος, να χρησιμοποιήθηκαν ως σημάδια προσανατολισμού (γεωγραφικού ή αστρονομικού) ή ως αριθμητήρια ή ως "επιτραπέζια παιγνίδια". Πρόκειται για «σπειροειδή πετρογλυφικά», πολλάκις δίδυμα, στον δρόμο προς το ερημικό χωριό Άγιος Αθανάσιος, λίγο πιο πάνω από το εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου και στο χωριό Παναγια. Οι σπειροειδείς βραχογραφίες ήταν σε αρκετά κακή κατάσταση. Κάποιες φυλάσσονται στο Μουσείο Απειράνθου Νάξου. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι περισσότερες κατεστράφησαν προσφάτως με σφυρί…

Βωμός, λαβύρινθος, βραχογραφίες στην Ηρακλειά...

Στο νησάκι υπάρχει και οικισμός από την 3^η χιλιετία π.Χ. στον Άγιο Μάμα και τον Κάμπο Αγίου Αθανασίου. Η ζωή της κοινωνίας της Εποχής του Χαλκού βασιζόταν στην γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Βρεθηκαν λεπίδες οψιδιανού, από την Μήλο, στο ακρωτήριο Άγιος Γεώργιος. Απεδείχθη επίσης ότι το νησί ασχολείτο με το θαλάσσιο εμπόριο.

Σώζονται απομεινάρια αρχαίων χωριών και τάφων, καθώς και ερείπια των αρχαίων ναών της θεάς Τύχης και του Διός Λοφίτη, που πιστοποιούν ότι το νησί είχε φθάσει στην αρχαιότητα σε ένα σχετικά σημαντικό επίπεδο ανάπτυξης στον κυκλαδικό κόσμο.

Στο νησί σώζονται επίσης ερείπια ενός αρχαίου κάστρου / φρουρίου / ακρόπολης, που χρονολογείται από τον 4^ο - 2^ο αιώνα π.Χ. Ευρίσκονται στο Λιβάδι, στον Άγιο Γεώργιο.

Στους νεότερους χρόνους, τα πολυάριθμα σπήλαιά του χρησίμευαν ως προσωρινό καταφύγιο για πειρατές…

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος Περιήγησις" (απόσπ.). ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.7.2012.

- Θέρμου Μ. "Σπείρες 5.000 ετών από την Ηρακλειά Κυκλάδων", εφημ. Βήμα, 2.7.2012.

(*) Παρόμοιες βραχογραφικές μορφές, με σπείρες, λαβυρίνθους και βωμούς – πλην Ελλάδος - ευρίσκονται επίσης σε όλον τον κόσμο: Αζερμπαϊτζάν, Αμερική, ΗΠΑ[4], Ατλαντικός, Αυστραλία, Βρετανία[5], Γαλλία[6], Γκαμπόν, Ελβετία[7], Ινδία[8], Ιρλανδία, Ισπανία[9], Ισραήλ, Ιταλία[10], Μεξικό, Μεσόγειο, Μοζαμβίκη, Πορτογαλία, Σκανδιναβία[11], κ.ά.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Τον Σεπτέμβριο του 1700, κατοικείτο από δύο μοναχούς από το μοναστήρι της Αμοργού, οι οποίοι φύλαγαν 800 - 900 κατσίκια ή πρόβατα, και συχνά απειλούνταν από πειρατές – βλ. Tournefort.

[2] Σημειώστε ότι η αρχαιότερη ερωτική βραχογραφία στον κόσμο ευρέθη στο νησί της Αστυπάλαιας του Αιγαίου.

Βραχογραφίες με σπείρες και παρόμοιες παραστάσεις, υπάρχουν στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου (Νάξος, Άνδρος, Αστυπάλαια, κ.ά.), στην ηπειρωτική Ελλάδα (Μαρώνεια, Θεσσαλία, Συκούριο, Παγγαίον όρος, κ.ά.), την Κρήτη (Ασφένδου, κ.ά.).

[3] μπούσουλας < bussola = πυξίδα. Σημειώστε πως αν «πάω με τον μπούσουλα» σημαίνει ότι ενεργώ με περίσκεψη. Αν «χάσω τον μπούσουλα» σημαίνει ότι πέφτω σε πλήρη σύγχυση…

[4] Χαβάη.

[5] λ.χ. σε: Σκοτία, Ουαλία, Αγγλία: Ecclesall Wood, Sheffield, South Yorkshire, Baildon Moor, Bradford, West Yorkshire, Chatton Sandyford cairn and Fowberry petroglyphs in Northumberland, Rombalds Moor including Ilkley Moor, Gardom's Edge in Derbyshire, Bachwen portal dolmen in Gwynedd, Anderton, Lancashire, Dalladies long barrow, Kincardineshire, Street House cairn in Cleveland, Dalgarven Mill, North Ayrshire, Ballochmyle cup and ring marks, Mauchline, East Ayrshire, Brodick, Isle of Arran, Blackshaw Hill, North Ayrshire, Kilmartin, Argyll, Tomnaverie stone circle, Aberdeenshire, Balblair, Beauly, nr. Inverness, Tongue Croft, near Borgue, Dumfries and Galloway, Kilpatrick Hills Strathclyde, Kilpatrick Hills, Clava Cairns, Culloden, Craigmaddie Muir by the Alud Wives Lifts near Milngavie, Reyfad Stones (Reyfad), Boho, County Fermanagh, Eston Hills, Cleveland, Weetwood Moor, Northumberland, Lordenshaws, Northumberland, Long Meg and Her Daughters, Cumbria, Great Langdale, Cumbria, Grasmere, Cumbria, Dun Borve, Isle of Harris, Western Isles, Juniper Green, Edinburgh, Scotland, Simonside, Rothbury, Northumberland.

[6] Βρετάνη.

[7] Caschenna, Γκρίσονς.

[8] Daraki-Chattan.

[9] Γαλικία.

[10] στις κοιλάδες των Άλπεων και την Σαρδηνία.

[11] Δανία, Σουηδία, Νορβηγία και Φινλανδία.

5.000 χρονια πριν βραχογραφια μπουσουλες Ηρακλεια Κυκλαδων αρχαιο αριθμητηριο πρωτογραφη μπουσουλας αρχαια γραφη ιος, κουφονησια επαρχια θηρας θηρα σαντορινη άγιος γεωργιος 1971 λιμανι λεμβος ιστιοφορο πηγες γλυκο νερο υδωρ κοιτασμα σμυριδα ορυκτος σιδηρος καλλιεργεια δημητριακα οσπρια τυρος τυρι μυζηθρα μελι αρχαιος οικισμος ερειπια αρχαιος ταφος ιερο ιερόν θεα τυχη λοφιτης ζευς σπηλαια σπηλαιο κρησφυγετο πειρατεια λαθρεμπορος ιωαννης αγιου ιωαννου σταλακτιτης βραχογραφιες μικρονησι νησακι νησιδα Ηρακλεια 36ος παραλληλος Μικρες Κυκλαδες αρχιπελαγος, νοτια Ναξος ιδιοκτησια της ΙΜ ιερα Μονη Χοζοβιωτισσα αμοργος πρωιμη αρχαιοτητα νησι μυστηριωδης μυστηριο 3000 πχ ΚΑ Εφορεια Προιστορικων και Κλασσικων Αρχαιοτητων, Εποχη Χαλκου 3η χιλιετια αρχαιολογια 1998 πινακας σημαδια προσανατολισμος γεωγραφικος αστρονομικος σπειροειδη πετρογλυφικο διδυμα, ερημικο χωριο Αθανασιος, εκκλησακι Αγιου Αθανασιου Παναγια σπειροειδεις Μουσειο Απειρανθου Ναξου καταστροφη σπειρα οικισμος Μαμας Καμπος ζωη κοινωνια γεωργια, κτηνοτροφια αλιεια λεπιδα οψιδιανος οψιανος Μηλος, ακρωτηριο θαλασσιο εμποριο αρχαιο ταφοι ερειπια αρχαιος Διος λοφος δια διας Λοφιτης, κυκλαδικος κοσμος καστρο / φρουριο 4ος - 2ος Λιβαδι, καταφυγιο πειρατες βραχογραφικη μορφη σπειρες, λαβυρινθος βωμος Ελλαδα Αζερμπαιτζαν, Αμερικη, ΗΠΑ Ατλαντικος, Αυστραλια, Βρετανια Γαλλια Γκαμπον, Ελβετια Ινδια Ιρλανδια, Ισπανια Ισραηλ, Ιταλια Μεξικο, Μεσογειος, Μοζαμβικη, Ουαλια, Πορτογαλια, Σκανδιναβια 18ος 17ος αιωνας κατοικοι μοναχος μοναχοι μοναστηρι Αμοργου κατσικι προβατο τουρνεφορτ Tournefort αρχαιοτερη ερωτικη βραχογραφια Αστυπαλαια δωδεκανησα Αιγαιο νησια ανδρος, ηπειρωτικη Ελλας Μαρωνεια, Θεσσαλια, Συκουριο, Παγγαιον ορος, Συκουριον λαρισας λαρισης λαρισα Παγγαιο Κρητη Ασφενδου, μπουσουλας < bussola = πυξιδα περισκεψη συγχυση Χαβαη Βρετανη κασενα κασεννα Caschenna, Γκρισονς νταρακι σαταν σατταν Daraki Chattan Γαλικια κοιλαδα Αλπεις Σαρδηνια Δανια, Σουηδια, Νορβηγια Φινλανδια Σκοτια, Ουαλια, Αγγλια Ομοκεντροι κυκλοι, Ομοκεντρος κυκλος επιτραπεζιο παιχνιδι, επιτραπεζια παιχνιδια, παιγνιδι παιγνιδια ακροπολη ακροπολις

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ