Ο κυκλικός συρτός χορός της Κισσάμου Χανίων Κρήτης, που συνδέθηκε με το συρτάκι του Ζορμπά, στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ελλάδος

Ο κυκλικός συρτός χορός

της Κισσάμου Χανίων Κρήτης,

που συνδέθηκε με το συρτάκι

του Ζορμπά,

στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ελλάδος

Το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοινώνει την εγγραφή 10 νέων στοιχείων στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η διαδικασία εμπλουτισμού του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας είναι ετήσια και ξεκινάει τον Ιανουάριο, με τη δημόσια πρόσκληση που απευθύνει η Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.

Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, μετά την αποδοχή της εισήγησης της Επιστημονικής Επιτροπής για την εγγραφή των δέκα νέων στοιχείων στο Εθνικό Ευρετήριο, δήλωσε:

«Το ΥΠΠΟ εφαρμόζοντας από το 2006, τη Σύμβαση της UNESCO 2003 , για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, προσθέτει σήμερα δέκα νέες εγγραφές στον, ήδη, πλούσιο κατάλογο του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, επιβεβαιώνοντας τον πλούτο, την πολυμορφία, τις πολλαπλές επιρροές και την ενσωμάτωση στέρεων παραδόσεων, για τις οποίες είναι περήφανες οι τοπικές κοινωνίες. Ο λαϊκός πολιτισμός μας, οι τελετές, οι γιορτές, οι παραδοσιακές τέχνες, μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, παραδίδοντας στους νεότερους ένα βαθύ πολιτιστικό απόθεμα, που το διαμόρφωσαν ο μόχθος των ανθρώπων, η συνύπαρξη, η αλληλεγγύη η ανάγκη της ταυτότητας. Ένας πλούτος, διαφορετικός από περιοχή σε περιοχή, αποτέλεσμα συλλογικής δραστηριότητας, του μέτρου και της αισθητικής, που φτάνει ζωντανός στις μέρες μας, από τα βάθη του χρόνου και οφείλουμε να τον αναδείξουμε, πιστοί στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Ευχαριστώ την αρμόδια Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου, καθώς και την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την αφοσίωσή τους στην διάσωση και ανάδειξη του άυλου πολιτιστικού μας αποθέματος, με την Εφαρμογή της Σύμβασης της UNESCO».

Η Ελλάδα ως κράτος-μέλος εμπλουτίζει συστηματικά το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, εφαρμόζοντας τη διαδικασία εμπλουτισμού του Ευρετηρίου, το οποίο και αποτελεί σημαντική προτεραιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο λόγος δίνεται στις ίδιες τις κοινότητες, φορέων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, προκειμένου να τεκμηριώσουν και να αναδείξουν τα στοιχεία που οι ίδιες θεωρούν μέρος της συλλογικής τους ταυτότητας. Επιπλέον, η διαδικασία εγγραφής στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς παρέχει ένα πλαίσιο συνεργασίας των κοινοτήτων με την διοίκηση και την επιστημονική κοινότητα, για την εκπόνηση σχεδίων και την εφαρμογή πολιτικών που στοχεύουν στη διαφύλαξη των στοιχείων και τη μετάδοσή τους στις νεότερες γενιές.

Τα δέκα νέα στοιχεία μελετήθηκαν συστηματικά από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Εφαρμογή στην Ελλάδα της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) και τις ίδιες τις κοινότητες φορέων. Η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή γνωμοδότησε επί των προτάσεων, στην συνεδρίαση της 7ης Απριλίου 2023. Η εισήγησή τους έγινε αποδεκτή, στο σύνολό της, από την Υπουργό Πολιτισμού.

Τα στοιχεία που εγγράφονται στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι τα εξής:

1. Συρτός Κρήτης

Ο συρτός Κρήτης είναι κυκλικός(*) χορός, βασισμένος σε οργανικές μελωδίες με βιολί ή λύρα και λαούτο, πάνω στις οποίες τραγουδιούνται δίστιχα (μαντινάδες). Χορεύεται, κυρίως, από άνδρες. Τοπική παράδοση και έρευνα συμφωνούν ότι εντοπίζεται στη Δυτική Κρήτη (Κίσσαμος), ενισχύοντας τον μύθο που τοποθετεί τις απαρχές του συρτού στον 18ο αιώνα, ως δημιούργημα ντόπιου μουσικού. 

Κατά τον Μεσοπόλεμο, εξαπλώθηκε σε όλη την Κρήτη. Αργότερα, μέσω της μετακίνησης Κρητών οργανοπαικτών και της διάδοσης της δισκογραφίας, εντάχθηκε στο ρεπερτόριο των χορευτικών συλλόγων όλης της Ελλάδας και της διασποράς. Η μελωδία του συρτού αναγνωρίστηκε διεθνώς, καθώς συνδέθηκε με το παγκόσμιας εμβέλειας «συρτάκι» της ταινίας «Αλέξης Ζορμπάς»(**). 

Ο συγκεκριμένος χορός είναι συνυφασμένος με τη μουσικοχορευτική παράδοση και εν γένει την πολιτιστική κληρονομιά της Κρήτης και ιδιαίτερα της Δυτικής Κρήτης και της περιοχής Κίσσαμου.

ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.8.2023.

ΣΧΟΛΙΑ Γ. Λεκάκη:

(*) Παράσταση κυκλικού χορού έχουμε από τον 6ο αιώνα π.Χ. από τον ξύλινο πίνακα, του σπηλαίου στα Πιτσά Κορινθίας - βλ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

(**) Δεν έχει καμμία σχέση το συρτάκι του "Ζορμπά". Το κρητικό συρτάκι εάν παιχτεί σιγά στον ρυθμό, χορεύεται ως συρτό κανονικό παραδοσιακό της Κισσάμου. Ο Κρητικός καλλιτέχνης Γιώργος Κουτσουρέλης ο οποίος είναι και ο δημιουργός του κρητικού συρτάκι, του έδωσε ρυθμό αυξανόμενο, ώστε να έχει ένα άκουσμα πιο έντεχνο, πιο ακουστικό.

κυκλικος συρτος χορος Κισσαμου Χανιων Κρητης, συρτακι Ζορμπας αυλη Πολιτιστικη Κληρονομια της Ελλαδος Κρητη κυκλος χοροι οργανικη μελωδια βιολι λυρα λαουτο, τραγουδι διστιχα διστιχο μαντιναδα ανδρες ανδρικος τοπικη παραδοση Δυτικη Κρητη Κισσαμος συρτου 18ος αιωνας μχ μουσικος Μεσοπολεμος, Κρητηες κρης κρητικος οργανοπαικτης δισκογραφια ρεπερτοριο χορευτικος συλλογος Ελλαδας διασπορα μελωδια κινηματογραφικη ταινια μουσικοχορευτικη πολιτιστικη κληρονομια Παρασταση κυκλικου χορου 6ος αιωνας πΧ ξυλινος πινακας, σπηλαιο Πιτσα Κορινθιας Εθνικο Αρχαιολογικο Μουσειο Κορινθια γυναικες λουσακιες κρητικο συρτακι παραδοσιακο Κισαμος Κρητικος καλλιτεχνης Κουτσουρελης δημιουργος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ