Της αρχαιολόγου Ελένης Τσιμπίδα
Ο ναός της Αγίας Τριάδος[1] Δρακότρυπας[2]
αποτελούσε το καθολικό της διαλυμένης σήμερα ομώνυμης σταυροπηγιακής μονής.
Είναι κτισμένος σε μια πλαγιά
των Αγράφων, σε απόσταση 4 χλμ. νοτιοδυτικά του οικισμού της Δρακότρυπας[3].
Η μονή πρέπει να έπαιξε
σημαντικό πολιτιστικό ρόλο στην περιοχή, καθώς διέθετε μεγάλη βιβλιοθήκη.
Αποτέλεσε επίσης κατάλυμα ή καταφύγιο για τους Έλληνες, ένοπλους ή μη, κατά την
περίοδο της Επανάστασης.
Το καθολικό της μονής είναι ένας αγιορείτικου τύπου ναός (σύνθετος τετρακιόνιος σταυροειδής με χορούς), με νάρθηκα-λιτή στην δυτική πλευρά του. Εσωτερικά ο ναός είναι κατάγραφος με τοιχογραφίες τις οποίες φιλοτέχνησε το 1758 ο ζωγράφος Θεόδωρος, ιερέας από την Αγυιά [σ.σ. και όχι Αγιά] Λαρίσης. Το εξαιρετικής τέχνης ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού κατασκευάστηκε το 1744.
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΕΦΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ,
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.8.2023.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Γ. Λεκάκη:
[1] Κείται σε υψόμετρο 800 μ. Έχει θέα τις βουνοκορφές του
Τύμπανου και της Καραβούλας. Επί οθωμανοκρατίας πέρασαν από την μονή πολλοί, όπως
ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο Κοσμάς ο Αιτωλός, κ.ά.
Της ίδιας
εποχής με το μοναστήρι είναι και η εκκλησία του Άη Γιάννη του Προδρόμου (1741).
[2] Χωριό (τ. Σκλάταινα) σε υψόμετρο 705 μ. του Δήμου
Μουζακίου, 40 χλμ. από την Καρδίτσα (30 από τα Τρίκκαλα και 240 χλμ. ΒΔ. της
Αθήνας), στον 39ο παράλληλο [39°23′49″N 21°35′52″E].
Ήταν
έδρα βιοτεχνιών σπαθοποιίας καθ' όλην σχεδόν την περίοδο της οθωμανοκρατίας –
γι’ αυτό και ένας οικισμός του λέγεται Σπάθες.
Οι
σημερινοί κάτοικοι της Δρακότρυπας κατάγονται κυρίως από τα Μαστοροχώρια
Κονίτσης - και συγκεκριμένα από την Μπλίσδγιανη / Μπλίσγιανη / Λαγκάδα. Ήταν
τεχνίτες πέτρας (κούδαροι / κουδαρέοι).
Το
χωριό περιβάλλεται από ελατοδάσος, υπάρχουν πηγές με ιαματικά νερά (βλ. Γ. Λεκάκης «Οι 755 έως τώρα γνωστές ιαματικές πηγές της Ελλάδος») και το σπήλαιο «Δρακότρυπα»,
από το οποίο επήρε το όνομά του. Στο χωριό λειτουργεί βιβλιοθήκη. Και μουσείο
με εκθέματα του 18ου και 19ου αιώνα.
Είναι η ιδιαιτέρα πατρίς του αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω (16ος αιώνας) και 4 πρωταθλητών:
- του Δημοσθένη Ταμπάκου (ολυμπιονίκη στους κρίκους),
- της Εύης Ταμπάκη (παγκόσμιας πρωταθλήτριας στην ρυθμική γυμναστική),
- της Χριστίνας Ταμπάκη (πρωταθλήτρια Ελλάδος στα 100 μ. εμπόδια)
και
- της Αθηνάς Παπασωτηρίου (πρωταθλήτριας
Ελλάδος στο έπταθλο)!!!
Η
μέση θερμοκρασία είναι 12°C. Ο πιο ζεστός μήνας είναι ο Ιούλιος, 24°C. Ο πιο κρύος
είναι ο Ιανουάριος, 0°C. Η μέση βροχόπτωση είναι 1.051 χιλιοστά ετησίως. Ο πιο
υγρός μήνας είναι ο Δεκέμβριος, με 157 χιλιοστά βροχής και ο πιο ξηρός είναι ο
Αύγουστος, με 15 χιλιοστά.
[3] Συνήθως, στην λαϊκή μας παράδοση, δρασκοσπήλαιο /
δρασκοσπήλιο / δρακότρυπα καλείται ένα σπήλαιο, όπου κατοικεί ένας δράκος /
στοιχειό, που συνήθως προξενεί φόβο και τρόμο στους κατοίκους, αλλά και σε
όσους εχθρεύονται το χωριό. Άλλοτε είναι δηλ. προστατευτικό και άλλοτε
τρομοκρατικό πνεύμα.
Ένας
τέτοιος δράκος κατοικούσε στην Δρακότρυπα Ηλείας, που ανάγκασε τους κατοίκους της
να εγκαταλείψουν τον οικισμό τους και να ιδρύσουν παραπέρα την Κρυόβρυση.
Συνηθως
στο δρακοσπήλαιο κτίζεται εκκλησία της Αγίας Παρασκευής – όπως στα Αμπέλια στην
Γκελπερίνα του Ξηροβουνίου Αμμότοπου Άρτης. Και στην Βίγλα Άρτας υπάρχει
δρακότρυπα (σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες).
Στο Θαυμάσιο
όρος ή Πατερίτσα, άνωθεν της Βυτίνας Αρκαδίας, υπάρχει το σπήλαιο Δρακοτρυπιά, που
ο Παυσανίας ως κατοικία της Ρέας.
Άλλο
στην Ασπριά Αιτωλοακαρνανίας (3 χλμ. προς Αναβρυτή) με υπόγειο ποταμό, μικρές
λίμνες, σταλαγμίτες και σταλακτίτες. Ανακαλύφθηκε το 1969. Έχουν εξερευνηθεί 500
μ.
Το τριθάλαμο
σπήλαιο των Βρασνών Θεσσαλονίκης, όπου ζει πλήθος εντόμων (μεταξύ των οποίων
και το ενδημικό είδος Acanthopetalum chalkidicense - ΔΙΑΒΑΣΤΕ και ΕΔΩ), και αποικίες τριών ειδών
νυχτερίδων, που απειλούνται με εξαφάνιση. Προστατεύεται από διεθνείς συμβάσεις.
Στον
Καταρράκτη Αχαΐας στην θέση Δρακότρυπα λείψανα οικισμού της Μυκηναϊκής Εποχής ενώ
στην Αριδράκος υπάρχει τάφος της Πρωτογεωμετρικής Εποχής.
Και
πολλά άλλα. – ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις».
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook