Βρέθηκε λυχνία 12.000 χρόνων! Έκαιε λίπος - του Γ. Λεκάκη

Βρέθηκε λυχνία 12.000 χρόνων!

Έκαιε λίπος

Του Γιώργου Λεκάκη

Ένα μικρό πέτρινο φωτιστικό, μήκους περίπου 17 εκατ., φτιαγμένο από κόκκινο ψαμμίτη, προκάλεσε πραγματικό σεισμό στον κόσμο των προϊστορικών. στα τέλη του 19ου αιώνα!

Ευρέθη στο σπήλαιο La Mouthe, ένα διακοσμημένο σπήλαιο - στον 44ο παράλληλο [44° 55′ 29″ N, 1° 01′ 14″ E] της Ανώτερης Παλαιολιθικής, που βρίσκεται στην πόλη Les Eyzies-de-Tayac, της Δορδόνης Γαλλίας.

Φιλοξενεί περισσότερα από 200 χαρακτικά και βραχογραφίες / πίνακες ζωγραφικής με βίσσονες, άλογα, τάρανδους, μαμούθ, κ.ά.

Είναι μία από τις 15 τοποθεσίες που ταξινομήθηκαν ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την Unesco το 1979, με τον τίτλο «προϊστορικοί χώροι και διακοσμημένα σπήλαια της κοιλάδας Vézère».

Η προϊστορική παλαιολιθική λυχνία 11.000 - 12.000 χρόνων, που έκαιε λίπος, ανακαλύφθηκε σε μια εστία της Μαγδαληναίας περιοόδου, κοντά στην είσοδο του σπηλαίου. Φέρει στην κάτω πλευρά της χάραξη αγριοκάτσικου. Έχει διαστάσεις 17 × 20 εκατ., άρα είναι η 3^η μεγαλύτερη σε μέγεθος, μετά τις λυχνίες των Coual (Lot) και Scilles (σπηλιές του Save, Lespugue, Haute-Garonne)!

Από τις περίπου 300 γνωστές παλαιολιθικές λυχνίες / λαμπτήρες (το 2010), μόνον περίπου 30 είναι εφοδιασμένες με μια καλά καθορισμένη λαβή. Η τυπολογία (που ορίσθηκε από τους Bastin και Chassaing, 1940) δίνει δύο διαφορετικούς τύπους λαμπτήρων με λαβές:

        - αυτούς με τριγωνικές λαβές (τύπου La Mouthe)

και

        - αυτούς με λαβές «snowhoe» (τύπου Lascaux).

Οι μισές από αυτές είναι από ψαμμίτη και οι 10 είναι από ασβεστόλιθο.

Η ανακάλυψη του σπηλαίου Mouthe συνέβαλε στην αναγνώριση της τέχνης της Ανώτερης Παλαιολιθικής: Είναι το 4^ο παλαιολιθικό διακοσμημένο σπήλαιο που ανακαλύφθηκε και η βραχοτέχνη του είναι η 3^η που δημοσιεύθηκε, μετά από αυτήν:

        - του σπηλαίου Chabot στο Gard (Chiron, 1878 - δημοσιεύθηκε το 1889).

        - του σπηλαίου της Αλταμίρα Ισπανίας (Sautuola, 1879).

        - του Pair-non-Pair στην Gironde, 1883 - δημοσιεύθηκε το 1896, Daleau).

        - του σπηλαίου Combarelles (δημοσιεύθηκε το 1901, Capitan & Breuil).

(*) Το σπήλαιο Mouthe εμπλέκεται και σε περίπτωση αρχαιοκαπηλίας ή απάτης: Το 1972 ο Alan Brandt Inc., έμπορος έργων τέχνης στην Νέα Υόρκη, επούλησε για 48.000 δολλ. στο Ινστιτούτο Τεχνών της Μινεάπολης μια… «Αφροδίτη», που έμοιαζε έντονα με αυτήν του βραχοκαταφυγίου Pataud. Είπε ότι ευρέθη το 1964 στο La Mouthe. Εξετάστηκε το 1968…

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Λεξικό των παραδόσεων των λαών του κόσμου» (απόσπ.). ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.3.2014.

αρχαια λυχνια 12.000 χρονια λιπος μικρο πετρινο φωτιστικο, κοκκινος ψαμμιτης, προιστορια 19ος αιωνας σπηλαιο La Mouthe, διακοσμηση Ανωτερη Παλαιολιθικη πολη Les Eyzies de Tayac, Δορδονη Γαλλιας γαλλια ταγιακ χαρακτικα βραχογραφια πινακας ζωγραφικης βισσονας, αλογα, ταρανδοι, μαμουθ, ζωγραφικη βισσων, αλογο, ταρανδος, μαμμουθ, Μνημειο Παγκοσμιας Κληρονομιας ουνεσκο Unesco 1979, προιστορικος χωρος διακοσμημενο σπηλαια κοιλαδα βεζερε Vezere προιστορικη παλαιολιθικη 11.000 - 12.000 εστια Μαγδαληναια περιοδος εποχη χαραξη αγριοκατσικο λυχνιες Coual Lot Scilles σπηλιες Save, Lespugue, Haute-Garonne λαμπτηρας 2010 λαβη τυπολογια Bastin Chassaing, 1940 λαμπτηρες λαβες τριγωνικη snowhoe λασκω Lascaux ψαμμιτης ασβεστολιθος τεχνη παλαιολιθικο βραχοτεχνη Chabot Gard Chiron, 1878 1889 Αλταμιρα Ισπανια Sautuola, 1879 Pair non Pair Gironde, 1883 1896 Daleau Combarelles 1901 Capitan Breuil αρχαιοκαπηλια απατη 1972 μπραντ Brandt εμπορος εργων τεχνης Νεα Υορκη, Ινστιτουτο Τεχνων Μινεαπολης Μινεαπολη Μινεαπολις Αφροδιτη βραχοκαταφυγιο Pataud 1964

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ