Του Γιώργου Λεκάκη
Το λαμασού / lamassu είναι ένα μυθικό πλάσμα, παραλλαγή του Πηγάσου, με κεφάλι ανθρώπου, σώμα ταύρου και πτερά αετού. Ήταν σύμβολο ευφυΐας, δυνάμεως και ελευθερίας για τους Ασσυρίους.
[Αξίζει να ερευνηθεί η σχέσις Άργους – Κορίνθου με το αρχαίο
Ιράκ – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ]…
Το λαμασού κατεγράφη για πρώτη φορά τον 19ο αιώνα μ.Χ. στην
είσοδο της αρχαίας πόλης Dur-Sharrukin (σημερινή Khorsabad), στον 36ο
παράλληλο [36°30′34″N 43°13′46″E].
 |
| Το ευρεθέν το 2023 ακέφαλο λαμασού... |
Ένα τέτοιο, ασβεστολιθικό γλυπτό μυθολογικού-υβριδικού-συμβολικού ζώου,
βάρους 18 τόνων[1], που
χρονολογείται από την βασιλεία του βασιλιά των Ασσυρίων Σαργώνος Β' (ο οποίος
κυβέρνησε τον 8ο αιωνα π.Χ.)[2],
ανακαλύφθηκε στην έκταση που καταλαμβάνει νυν το βόρειο Ιράκ, από μια ιρακινο-γαλλική
ομάδα αρχαιολόγων.
Αν και το κεφάλι του είχε πλέον αποσπαστεί από το υπόλοιπο γλυπτό σώμα,
πιστεύεται ότι ανακτήθηκε από τους αρχαιοκαπήλους, την δεκαετία του 1990 και είναι
αυτό που σήμερα στεγάζεται στο Μουσείο της Βαγδάτης.
«Το υπόλοιπο σώμα βρέθηκε εδώ και είναι σε εξαιρετική κατάσταση», εδήλωσε
ο κ. P. Butterline (του Πανεπιστημίου της Σορβόννης). «Μπορούμε τώρα να
μελετήσουμε όλο το πλαίσιο αυτής της όμορφης πύλης, που μπορεί να είναι ακόμα
σε πολύ καλή κατάσταση», εξήγησε.
 |
| Το κλεμμένο λαμασού από το Ιράκ, στο... Λούβρο... |
Οι Γάλλοι έχουν μια πολύ παλαιά… σχέση με τα lamassu: Ένα τέτοιο, που βρέθηκε κατά την ανασκαφή του Γάλλου…
γενικού προξένου στην Μοσούλη, P.-Ém. Botta, ευρίσκεται τώρα στο Μουσείο
του… Λούβρου! Ο Botta μετά τις αποτυχημένες του απόπειρες να βρει την αρχαία
ελληνική Νινευή (ίδρυμα των Ηρακλειδών[3]),
τον Απρίλιο του 1843, κάνοντας ανασκαφές στο Kuyunjik, βρήκε έναν εντόπιο κάτοικο
που του μίλησε για την Khorsabad….
Τα υπόλοιπα ήταν απλά… Φορτία έφευγαν οι αρχαιότητες από την Ασσυρία
για την Γαλλία… Το 1852, οι ανασκαφές ξανάρχισαν από τον νέο Γάλλο πρόξενο,
V. Place. Το 1855 κι άλλο φορτίο αρχαιοτήτων ήταν έτοιμο να σταλεί στο
Παρίσι! Φορτώθηκε σε ένα φορτηγό πλοίο και τέσσερις σχεδίες! «Τεράστιος ο αριθμός
των αντικειμένων»! Όταν έφτασαν στην Βαγδάτη, ο Place εκλήθη στην νέα προξενική
του θέση, στην Μολδαβία, λόγω του συνεχιζόμενου Κριμαϊκού Πολέμου. Το «φορτίο με
τις αρχαιότητες» έμεινε στα χέρια του Γάλλου καθηγητή M. Clement, ο οποίος
οριστικοποίησε την κλοπή… Ένα «κομβόι» από σχεδίες (keleks), έπλευσε πάνω στον ποταμό Τίγρη, φορτωμένο με
αρχαιότητες. Αλλά εδέχθησαν επίθεση από τοπικές φυλές και στην συνέχεια βυθίσθηκαν
κοντά στο Al Qurnah (κοντά στην Βασόρα). Πολλοί από τους θησαυρούς χάθηκαν στο
ποτάμι... (βλ. V. Place)…
ΠΗΓΗ: «Archaeological dig in Iraq unearths ancient winged sculpture», Euronews,
26.10.2023. Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 27.10.2023.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Caubet A. «Khorsabad: le
palais de Sargon II, roi d'Assyrie: Actes du colloque organisé au musée du
Louvre par le Services culturel les 21 et 22 janvier 1994», εκδ. La Documentation française, 1996,
- Lane Fox 2008:27, στο Luckenbill 1927:II.
- Mieroop, M. Van De «A History
of the Ancient Near East ca. 3000 - 323 BC», εκδ. Wiley-Blackwell, 2006.
- Place V. «Nineve et l'Assyie»,
3 τ., εκδ. Imprimerie impériale, 1867-1879.
[1] Άλλα λαμασού είναι βάρους 40 τόνων…
[2] Ο Σαργών Β' κυβέρνησε από το 722 έως το 705 π.Χ. Οι
απαιτήσεις για ξυλεία και άλλα υλικά, καθώς και τεχνίτες, που χρειάστηκε για να
ιδρύσει την πόλη, ήλθαν από τις ανατολικές μεσογειακές ακτές. Τα χρέη των εργατών στις
οικοδομές εκμηδενίσθηκαν, για να προσελκύσει επαρκές εργατικό δυναμικό. Η γη
στα περίχωρα της πόλεως καλλιεργήθηκαν και φυτεύθηκαν με ελαιώνες, για να
αυξηθεί η ανεπαρκής παραγωγή λαδιού της Ασσυρίας και εισήχθησαν χιλιάδες οπωροφόρα
δένδρα (κυδωνιές, αμυγδαλιές, μηλιές, μουσμουλιές, κ.ά). Η μεγάλη πόλη εκτίσθη
εξ ολοκλήρου την δεκαετία προ του 706 π.Χ., όταν η αυλή μεταφέρθηκε στο
Dur-Sharrukin - αν και δεν είχε ολοκληρωθεί ακόμη. Ο Σαργών σκοτώθηκε κατά την
διάρκεια μιας μάχης το 705. Μετά τον απροσδόκητο θάνατό του, ο γιος και
διάδοχός του Σεναχερίμ εγκατέλειψε το έργο και μετέφερε την πρωτεύουσα με την
διοίκησή της στην ελληνική πόλη Νινευή, 20 χλμ. πιο νότια. Έτσι, η νέα πόλις
δεν ολοκληρώθηκε ποτέ… Η φιλόδοξο σχέδιο για μια ορθογώνια πόλη (1.760 Χ 1.635
μ.), στην έρημο, έκτασης 3 τ.χλμ. ή 700 στρ. με μήκος τειχών ίσο με 16.280 μονάδες
ασσυριακού μήκους, με 157 παρατηρητήρια, 7 πύλες βασιλικό παλλάτι, ναούς
αφιερωμένους στους θεούς Nabu, Shamash, Sin, Adad, Ningal, Ninurta, και μια
πυραμίδα / ζιγκουράτ ύψους 42 μ. έμεινε ατελές…
Και εν τέλει η πόλις εγκαταλείφθηκε έναν αιώνα αργότερα, όταν έπεσε η
Ασσυριακή Αυτοκρατορία…
[3] Τα ιδρύματα και τα κατάλοιπα των απογόνων του Ηρακλέους
ήταν πάντα το μεγάλο ζητούμενο των αρχαιολόγων όλου του κόσμου!
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook