Στον αρχαίο ναό της Αθηνάς (16x9 μ.) στην Ηράκλεια Καρίας βρέθηκαν ελληνικές επιγραφές, κ.ά. - του Γ. Λεκάκη

Στον αρχαίο ναό της Αθηνάς

(16 Χ 9 μ.)

στην Ηράκλεια Καρίας

βρέθηκαν ελληνικές επιγραφές, κ.ά.

Του Γιώργου Λεκάκη

Η Ηράκλεια προς Λάτμω, στον 37^ο παράλληλο [37.49759°N 27.52707°E], στην Καρία, ταυτίζεται με την αρχαία ελληνική πόλις Λάτμος[1].

Ιδρυτής της, ο Ενδυμίων, που ζούσε και ως βασιλικός ποιμήν στην περιοχή. Ο γνωστός ερωτικός μύθος της Σελήνης και του βασιλιά της Ήλιδος(*), Ενδυμίωνος, εκτυλίχθηκε εδώ. Υπάρχει λένε ο τάφος του Ενδυμίωνα και τον δείχνουν σε μια σπηλιά! Και γι’ αυτόν τον λόγο, και για άλλους, ο Λάτμος εθεωρείτο Ιερόν Όρος - το Άγιον Όρος της Καρίας - ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ. Η πόλις του είχε αφιερώσει και άδυτον(**) ιερό.

Σε αυτήν την αρχαία πόλη, συνεχίζονται οι ανασκαφές…

Ο λέκτωρ του Τμήματος Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Selçuk και επί κεφαλής των Ανασκαφών Λάτμου και Ηράκλειας, δρ. Z. G. Büyüközer, σημείωσε ότι πραγματοποιούνται ανασκαφές στον ναό, τον αφιερωμένο στην αρχαία ελληνική θεά της Σοφίας, Αθηνά[2], που είναι ένα από τα σημαντικότερα κτίσματα της πόλεως. Εκτίσθη στην βραχώδη περιοχή, στο υψηλότερο σημείο της πόλεως, τον 3^ο αιώνα π.Χ. «Ο ναός της Λατμίας Αθηνάς, που σχετίζεται με τον μύθο του Ενδυμίωνος, είναι ένα μικρό κτήριο, με διαστάσεις 16 Χ 9 μ. Ο λόγος για τον οποίο ο ναός είναι τόσο μικρός, έχει να κάνει με την τοπογραφία. Επειδή η περιοχή, όπου κτίστηκε, είναι έναν πολύ μικρό χώρο της περιοχής και, σε αντίθεση με άλλα κτήρια, κτίστηκε όχι προς την λίμνη[3], που ήταν ο κόλπος Λάτμου, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση: Κοιτάζει προς το βουνό.

Βρήκαμε μερικές από τις επιγραφές στους μαρμάρινους τοίχους εφέτος. Νομίζουμε ότι μπορούμε να πάρουμε απαντήσεις σε πολλές ερωτήσεις από εδώ. Υπάρχουν επιγραφές-επιστολές γραμμένες προς το συμβούλιο και τους Ηρακλειώτες στους μαρμάρινους λίθους, που σχηματίζουν την αρχή του βόρειου και νότιου τοίχου του ναού. Οι επιστολές του βασιλιά των Σελευκιδών Μακεδόνων, Αντίοχου Γ' και μια επιστολή από τον περιφερειάρχη Ζεύξη, προς το συμβούλιο και τους Ηρακλειώτες», είπε ο καθηγητής.

Ο ναός έχει απλή κάτοψη. Αποτελείται από έναν σηκό, έναν βαθύ πρόναο (σχεδόν όσο ο σηκός) και δύο δωρικούς κίονες στο εμπροστινό μέρος. Η πρόσοψη ήταν μαρμάρινη. Αλλά το υπόλοιπο κτήριο κατασκευάσθηκε από το ίδιο τοπικό γνεύσιο, που χρησιμοποιήθηκε για τα περισσότερα κτήρια της πόλεως και τις οχυρώσεις της. Οι τοίχοι του σηκού στέκονται ακόμη όρθιοι, σε ύψος πάνω από 7 μ.!

Ευρήματα υπάρχουν από τον 6^ο αι. π.Χ. Κατά τον 5ο αιώνα ήταν μέλος της Δηλιακής Συμμαχίας, πληρώνοντας φόρο ένα τάλαντο. Η πόλη κατακτήθηκε από τον Μαυσώλο τον 4ο αιώνα π.Χ. Αναδημιουργήθηκε στα τέλη του 4ου ή στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. Και μετονομάσθηκε Ηράκλεια και Πλειστάρχεια (από τον Πλείσταρχο, υιό του Αντιπάτρου και αδελφό του Κάσσανδρου, ο οποίος κυβέρνησε την Καρία για αρκετά χρόνια μετά την μάχη της Ιψού το 301 π.Χ.).

Η πόλη κτίσθηκε με το ιπποδάμειο σύστημα, με δρόμους ευθυγραμμισμένους. 14 από τα 120 σπίτια που εντοπίστηκαν, είναι σε καλή κατάσταση. Τέσσερα από αυτά είναι μονοκατοικίες. Τρία σπίτια έχουν πολλά δωμάτια (70 - 110 τμ.). Επτά από αυτά είναι συγκροτήματα, που αποτελούνται από πολλαπλές κατοικίες. Τα μονόχωρα διαμερίσματα είναι 20 - 40 τμ. Κοντά στο κέντρο της πόλεως βρισκόταν η αγορά, ανοιχτή πλατεία (60 x 130 μ.). Στην νότια πλευρά από ένα καλοδιατηρημένο κτήριο με δύο επίπεδα καταστημάτων! Στην βορειοανατολική γωνία της αγοράς το βουλευτήριο, παρόμοιο σε κάτοψη με το βουλευτήριο της Πριήνης!

Στην αρχαία πόλη έχουν εντοπιστεί είναι άλλοι τρεις ναοί! Επίσης ένα θέατρο, ένα νυμφαίο και ένα λουτρό. Στις πλαγιές της χερσονήσου στο νότιο άκρο της πόλεως (όπου εκτίσθη βυζαντινό οχυρό) είναι ορατοί πολλοί λαξευμένοι σε βράχο τάφοι (μερικοί από αυτούς είναι τώρα κάτω από το νερό, λόγω της ανόδου της στάθμης της λίμνης). Η παλαιά πόλις Λάτμος, ανατολικά της Ηράκλειας, χρησίμευε και ως νεκρόπολη. Υπάρχουν ταφές εκεί σε θαλαμωτούς τάφους με μαρμάρινο αρχιτεκτονικό διάκοσμο. Η ανωδομή είναι από μάρμαρο και θυμίζουν δωρικό ναό.

Το τείχος της πόλεως είναι από τις καλύτερα διατηρημένες αρχαίες ελληνικές οχυρώσεις στον ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο! Η κατασκευή του τείχους έχει αποδοθεί στον βασιλιά Μαυσώλο της Καρίας στα μέσα του 4^ου αιώνα π.Χ. Επιδιορθώθηκε από τον Άσανδρο, τον Λυσίμαχο, τον Πλείσταρχο ή/και τον Δημήτριο Πολιορκητή. Το αρχικό τείχος είχε συνολικό μήκος 6,5 χλμ.! Πύλες και 65 πύργους (σώζονται 13)! Πολλοί από τους οποίους σώζονται σχεδόν στο αρχικό τους ύψος, με πόρτες, παράθυρα, σκάλες και άλλα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Η περίμετρος αργότερα μειώθηκε στα 4,5 χλμ. από διατείχισμα ή εγκάρσιο τείχος που εξάλειψε τα υψηλότερα υψώματα στα βορειοανατολικά.

Σήμερα η αρχαία ελληνική πόλη βρίσκεται στην Μύλασα[4] – νυν παραφρασμένα… Milas - της Μωγιλλάς – νυν παραφρασμένα… Μούγλα...

ΠΗΓΗ: Α.Α. Γ. Λεκάκης «Η άγνωστη Μικρά Ασία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.10.2023.

        - Στέφανος ο Βυζάντιος, Οβίδιος.

        - Bean G. «Heracleia under Latmus», στο «Aegean Turkey»[5] (β΄ έκδ.), εκδ. Ernest Benn, σελ. 211-216, Λονδίνο, 1979.

        - Koşay H., κ.ά. «Recent Archaeological Research in Turkey», Anatolian Studies, 26: 21-68, σελ. 40–41, doi:10.2307/3642716, 1976.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] "τῶν δὲ ἀδελφῶν οἱ τὸν μὲν καταμεῖναί φασιν αὐτοῦ, Παίονα δὲ ἀχθόμενον τῇ ἥσσῃ φυγεῖν ὡς ποῤῥωτάτω, καὶ τὴν ὑπὲρ Ἀξιοῦ ποταμοῦ χώραν ἀπ' αὐτοῦ Παιονίαν ὀνομασθῆναι. τὰ δὲ ἐς τὴν Ἐνδυμίωνος τελευτὴν οὐ κατὰ τὰ αὐτὰ Ἡρακλεῶταί τε οἱ πρὸς Μιλήτῳ καὶ Ἠλεῖοι(*) λέγουσιν, ἀλλὰ Ἠλεῖοι μὲν ἀποφαίνουσιν Ἐνδυμίωνος μνῆμα, Ἡρακλεῶται δὲ ἐς Λάτμον τὸ ὄρος ἀποχωρῆσαί φασιν αὐτὸν μουσι, καὶ ἄδυτον(**) Ἐνδυμίωνός ἐστιν ἐν τῷ Λάτμῳ." – ΠΗΓΗ: Παυσανίας «Ελλάδος περιήγησις / Ηλειακά», Α,1.5.

[2] Βρέθηκαν αργυρά τετράδραχμα νομίσματα με την κεφαλή της Αθηνάς και την επιγραφή "ΗΡΑΚΛΕΩΤΩΝ",

[3] Σήμερα λέγεται Bafa.

[4] Ένας μάλιστα Ηρακλείδης, ο αρχαίος Έλλην ηγεμόνας ο Ηρακλείδης Μύλασος, οδήγησε τους Έλληνες της Καρίας στην επιτυχή αντίστασή τους κατά των Περσών!

[5] Ο όρος «αιγαιακή Τουρκία» χρησιμοποιείται επισήμως και επιστημονικώς από την δεκαετία του 1970. Δεν είναι τωρινό εφεύρημα!

αρχαιος ναος θεας Αθηνας Ηρακλεια Καριας αρχαιες ελληνικες επιγραφες, Ηρακλεια προς Λατμω, 37ος παραλληλος Καρια αρχαια ελληνικη πολις Λατμος ιδρυτης Ενδυμιων, βασιλευς ηλις ηλιδα ηλεια Ενδυμιωνας βοσκος ερωτικος μυθος θεα Σεληνη Ενδυμιωνος ταφος Ενδυμιωνα βασιλικος ποιμην ποιμενας σπηλια Ιερον ιερο ορος αγιο αγιον αδυτον αδυτο ανασκαφη ανασκαφη Αθηνα κτισματα 3ος αιωνας πΧ Λατμια κτηριο, κτηρια, λιμνη κολπος Λατμου, κατοψη σηκος προναος δωρικος κιονας προσοψη μαρμαρινη γνευσιο, οχυρωση τοιχος επιγραφη μαρμαρινος επιστολη συμβουλιο Ηρακλειωτες μαρμαρο λιθος, επιστολες βασιλιας Σελευκιδων μακεδονες Σελευκιδες μακεδονια Αντιοχος Γ περιφερειαρχης Ζευξης, ευρηματα 6ος 5ος δηλος Δηλιακη Συμμαχια φορος ταλαντο Μαυσωλος 4ος Πλεισταρχεια Πλεισταρχος, Αντιπατρος Κασσανδρος μαχη της Ιψο ιψος 301 ιπποδαμειο συστημα, δρομος ευθυγραμμισμενος σπιτια μονοκατοικια σπιτι δωματια συγκροτημα κατοικιων κατοικια οικια μονοχωρο διαμερισμα αγορα πλατεια καταστημα βουλευτηριο, Πριηνη ναοι αρχαιο θεατρο, νυμφαιο λουτρο χερσονησος βυζαντινο οχυρο βυζαντιο λαξευμενος βραχος ταφος νεκροπολη ταφη θαλαμωτος αρχιτεκτονικος διακοσμος ανωδομη δωρικος ναος, τειχος οχυρο ελληνικος ρωμαικος κοσμος κατασκευη ασανδρος, Λυσιμαχος, Δημητριος Πολιορκητης Πυλη πυργος πορτα, παραθυρο σκαλα κλιμακα αρχιτεκτονικη περιμετρος διατειχισμα Μυλασα μιλας Milas Μωγιλλα Μωγιλα Μουγλα / Muğla Mugla Στεφανος ο Βυζαντιος Οβιδιος Παιονας αξιος ποταμος χωρα Παιονια τελευτη ηρακλεωται Μιλητος ηλειοι μνημα Παυσανιας Ηλειακα αργυρο τετραδραχμο νομισμα κεφαλη ΗΡΑΚΛΕΩΤΩΝ Bafa μπαφα Ηρακλειδης, αρχαιος ελληνας ηγεμονας Μυλασος, ελληνες αντισταση Περσες αιγαιακη Τουρκια αιγαιο αιγαιου 1970

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ