Από τους 6 επικήδειους λόγους στην κηδεία του Διον. Σολωμού μόνο ένας διεσώθη: Του Μαρκορά! - του Γ. Λεκάκη

Από τους 6 επικήδειους λόγους

στην κηδεία του Διον. Σολωμού

μόνο ένας διεσώθη:

Του Μαρκορά!

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο επικήδειος λόγος του Γεωργίου Μαρκορά(*) είναι ο ένας από τους 6 λόγους που εκφωνήθηκαν στην κηδεία του Ζακυνθίου εθνικού ποιητή της Ελλάδος, Διονυσίου Σολωμού, η οποία έγινε στις 10/22 Φεβρουαρίου 1857, στην Μητρόπολη της Κερκύρας και - όπως φαίνεται - ο μοναδικός που διεσώθη![1] Δημοσιεύθηκε στο παράρτημα του υπ᾽ αρ. 100 φύλλου της κερκυραϊκής εφημερίδος «Τα Καθημερινά», στις 21 Φεβρουαρίου 1857. Το δε περιοδικό «Πανδώρα» έγραψε: «ἐκ τῶν ἐξοχωτέρων τῆς Ἑλλάδος, δὸς δ' εἰπεῖν καὶ τῆς Εὐρώπης αὐτῆς, ποιητῶν, ὁ συγγραφεὺς τοῦ πρὸς τὴν Ἐλευθερίαν Διθυράμβου ἐκείνου, ὁ ἐκ Ζακύνθου Διονύσιος Σολομός, ἀπέθανεν εἰς ἀκμάζουσαν ἔτι ἡλικίαν».[2]

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ, ΕΔΩ.

Ο λόγος εκφωνήθηκε στα ιταλικά(**). Ετυπώθη σε δίγλωσσο φυλλάδιο (με την ελληνική μετάφραση, κατά πάσαν πιθανότητα, από τον ίδιο τον Μαρκορά).

Ένα τέτοιο δίγλωσσο οκτασέλιδο φυλλάδιο φυλάσσεται στην Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.

(*) Ο Γεώργιος Μαρκοράς(4*) ήταν Κερκυραίος δικαστικός και λόγιος. Ο υιός του, Γεράσιμος, μαζί με τον Πολυλά, τον Τυπάλδο, κ.ά. ήταν «μαθητές»(***) του Σολωμού, οι ποιητές που συγκρότησαν τον κύκλο των λεγομένων «σολωμικών ποιητών», από τον οποίο άρχισε η ποιητική άνοδος της ελληνικής ποιήσεως.. Ο δε Σολωμός έγραψε ένα (ημιτελές) «Sonetto in morte di Stelio Marcoran» (στον θάνατο του Στέλιου Μαρκορά).

(**) Discorso letto nella Cattedrale di Corfù in morte del Conte Dionigi Solomos dal C.r Giorgio Marcoran Corcirese. Amicizia d’ antichi anni e questi bianchi capelli animano la mia voce, fra tante che qui s’ alzerebbero, molto più faconde, ma non più compunte, per rendere allamemoria di Dionigi Solomos, qui, su questo feretro, che il frale ne serra, un pubblico testimonio del culto d’ affetto e d’ ammirazione destato dalla sua vita, dell’ immense dolore eccitato dalla sua ultima ora. [...] Cristiani, ripetiamo il voto, che l’ anima pura del nostro Dionigi sia, per divina misericordia, avviata a quelle sedi lucide, amene, di refrigerante espettazione, d’ onde poi, nel gran giorno, sorga secura al suono della tremenda chiamata.

Ήταν μονόφυλλο, 424 x 279 χλστ. ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΠΑΝΙΟ. Το κείμενο σε 3 στήλες και σε μαύρο πλαίσιο, ξυλόγραφη βινιέττα. [κάτω έγραφε:] Tip. Sceria. Κέρκυρα, 1857.

«... Ὁ Ὕμνος, μέ τόν ὁποίον ὁ Διονύσιος προσηγόρευσε τότε τήν Ἑλληνικήν Παλιγγενεσίαν, ὑπῆρξεν ὁ ἀνατέλλων ἥλιος τῆς φήμης του, ἡ ὁποία ἐξετάθη μετά ταῦτα φαεινοτέρα και ἡ ὁποία περιέστιλψε διά φωτός ἀείποτε ζωηροτέρου το ὄνομά του, ὅτε ἐκεῖνος ἠδυνήθη νά ἐντυποποιήσῃ τά ὑψηλότερα πλάσματα τῆς ποιητικῆς μεγαλονοίας με ἐθνικήν γλῶσσαν, ἥτις εἶναι ὡραία, ὁποία εἶναι, ἄν δεν εἶναι δυνατόν νά ἐπανέλθῃ ὁποία ὑπῆρξε... [...] Ἡ φιλία - ἐν αὐτῷ ἐκλογή ὥριμος - ἦτον ζωηρά, σταθερά, ἐνεργητική. Ἔκλαιεν εἰς τόν κλαυθμόν τοῦ φίλου, ἠγάλλετο εἰς τήν χαράν του, προελάμβανε τάς τιμίας του ἐπιθυμίας, ὑπερασπίζετο τά δίκαιά του.

Διῆγε τόν βίον μακράν τῶν θορυβωδῶν συναθροίσεων, πολύ σκεπτόμενος, ἡδύνων ἐνίοτε τούς προσφιλεστέρους του μέ τό μεγαλεῖον τῶν στοχασμῶν του καί μέ τήν γοητευτικήν ἁρμονίαν τῶν στίχων του, συνδιαλεγόμενος συχνάκις, ἐνίοτε μέ ὕψος, ἐνίοτε με τερπνότητα, καί ὄχι σπανίως εὐαρεστούμενος εἰς τους ἀθώους ἀστεϊσμούς ζωηρῶν παίδων».

Αποσπάσματα του ελληνικού κειμένου, από την έκδοση Γ. Κεντρωτή «Γρικώντας τήν ἄπλαστη ἁρμονία τῶν οὐρανών. Ἐπικήδειοι, ἐπιτάφιοι καί νεκρολογίες γιά τόν Διονύσιο Σολωμό (1857)», εκδ. Ύψιλον / βιβλία, Αθήνα, 2002.

ΠΗΓΗ: Legrand & Pernot, 1909. Γ. Λεκάκης "Ελληνικη Βιβλιογραφια". Βέργος 9.6.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 9.5.2021.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Κι όμως, οι επικήδειοι των μαθητών(***) του Σολωμού ήταν πολύ πιο ουσιαστικοί καθ’ ότι αναφέρονταν και στα ανέκδοτα έργα του, πολλά από τα οποία είχαν ακούσει τον ίδιο τον ποιητή να τα απαγγέλλει!

[2] Βλ. Πολίτης, 1958, 202.

(4*) Γεωργίου Μαρκορά / Μαρκοράνου Κερκυραίου έργα:

        - «Εγκύκλιος της μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας επιστολή προς τους απανταχού Ορθοδόξους = Enciclica dell' una Santa Cattolica ed Apostolica Chiesa agli Ortodossi di ogni regione / Edita a Constantinopoli, dalla nazionale Tipografia del Patriarcato e tradotta dal Dr. Giorgio Marcoran». 1848.

        - «Εις το περί της προς τους Ανατολικούς εγκυκλίου Πίου του Θ'. άρθρον του δρ. Ι. Β. Σκανδέλλα το εν τω Μελιταίω χαρτοφυλακίω της 25 Μαΐου καταχωρισθέν. Απάντησις»[3], [χ.ε.], 1848.

        - «Επί τινων χωρίων της υπό Πίου Θ' εν τω εγκρύφω Συνεδρίω, τη 19 Δεκεμβρίου γενομένης προσλαλιάς παρατηρήσεις Γεωργίου Μαρκορά». Μετεγλώττισε Χριστόφορος Φιλητάς. Εν Κερκύρα: Τυπογραφείον «Ερμής» Α. Τερζάκη και Θ. Ρωμαίου, 1854.

        - «Επιστολιμαία απάντησις εις την “Προς τους ανατολικούς” επιστολήν του Πάπα». Εν Κωνσταντινουπόλει: Τύποις Ι. Λαζαρίδου, 1848. Και «Επιστολιμαία απάντησις εις την “Προς τους ανατολικούς” επιστολήν του Πάπα”, μεταφρασθείσα εκ του ιταλικού εκ της Εφημερίδος της Κερκύρας, υπ΄ αριθ. 172-173, 1848.

---

[3] All' articolo del d.rs G. B. Scandella, su l' enciclica di Pio IX agli Orientali, inserito nel portafoglio Maltese, del 25 Maggio 1848, risposta», μεταφραφθείσα εκ του ιταλικού υπό Χ. Φ.

επικηδειος λογος κηδεια Σολωμου μαρκορας 10 22 Φεβρουαριου 1857, Φεβρουαριος Μητροπολη Κερκυρας κερκυραικη εφημεριδα Καθημερινα 21 Φεβρουαριου 1857 περιοδικο Πανδωρα εξοχωτερος Ελλαδος, Ευρωπης ποιητης συγγραφευς υμνος ελευθεριαν Διθυραμβος Ζακυνθος Ζακυνθιος ιταλικα διγλωσσο φυλλαδιο ελληνικη μεταφραση, Γενναδειος Βιβλιοθηκη σχερια Sceria. Κερκυρα, 19ος αιωνας μΧ ΣΠΑΝΙΟ μαυρο πλαισιο, ξυλογραφη βινιεττα ξυλογραφια βινιετα ελληνικη Παλιγγενεσια ανατελλων ηλιος φημη ποιητικη μεγαλονοια εθνικη γλωσσα φιλια κλαυθμος φιλος χαρα δικαια συναθροιση στοχασμος αρμονια στιχος υψος, τερπνοτητα, αστεισμος παιδι εκδοση Κεντρωτης επικηδειοι, επιταφιος νεκρολογια Κερκυραιος δικαστικος λογιος Πολυλας, Τυπαλδος, μαθητες Σολωμος Σολομος Σολομου ποιητης κυκλος σολωμικοι ποιητες ποιηση ελληνικη ημιτελες σονετο σονεττο θανατος Μαρκορανος εργα εγκυκλιος μια Αγια Καθολικη Αποστολικη Εκκλησια επιστολη απανταχου Ορθοδοξοι 1848 Ανατολικοι Πιος Θ αρθρον Σκανδελλα Μελιταιο χαρτοφυλακιο 25 Μαιου απαντηση αρθρο Σκανδελλας Μελιτη μαλτα Μαιος Σκανδελα Σκανδελας χωριο εγκρυφο κρυφο Συνεδριο 19 Δεκεμβριου προσλαλια μεταγλωττιση Φιλητας Τυπογραφειον Ερμης Τερζακης Ρωμαιους, 1854 Δεκεμβριος Τυπογραφειο Τυπογραφια Επιστολιμαια απαντησις επιστολη Παπα παππας Κωνσταντινουπολη τυποις Λαζαριδης 1848 ιταλια μαθητες ανεκδοτο εργα απαγγελια Πολιτης, 1958

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ