Του Γιώργου Λεκάκη
Η «επιγραφή 6858»
ανακαλύφθηκε σε μια ταφική πλάκα στις αρχές του 1965, 1 χλμ. μακριά από το
χωριό Kylmen στον 43ο παράλληλο (στην περιοχή της πόλεως Preslav[1], στην
έκταση που κατέχει σήμερα η Βουλγαρία).
Οι πρώτες μαρτυρίες μόνιμης εγκατάστασης
στην περιοχή της πόλης, προέρχονται από τους Θράκες Έλληνες, τον 14ο
- 13ο αιώνα π.Χ.
Η «επιγραφή 6858» είναι του 6ου
- 5ου αι. π.Χ.!
Ο Stein και η ομάδα του, αφού όπως λέει, εξέτασε
«προηγούμενες αποκρυπτογραφήσεις της επιγραφής, προτείνει μια αποκρυπτογράφηση
που βασίζεται στις ομοιότητες μεταξύ των χαρακτήρων της επιγραφής στα αρχαία ελληνικά
αλφάβητα και στις ομοιότητες των λέξεών της με λέξεις των σημερινών σλαβικών γλωσσών.
Η σημασία της επιγραφής, κατά
Stein, είναι:
- «Αυτός είναι ο τάφος του
Ebavo, γιου του Zesasha, και στον τάφο βρίσκεται επίσης η Ilasi[2], σύζυγος
του ΛΕΤΕΔΑ / Leteda και κόρη μου», πράγμα που δείχνει ότι, αρχικώς, η πλάκα
ήταν εγγεγραμμένη σε μη σωζόμενη πρωτοσλαβική γλώσσα!
Αυτό υποδηλώνει ότι η
επιγραφή προέρχεται από έναν πρωτοσλαβικό πολιτισμό, που εγκαταστάθηκε στο
νότιο τμήμα της βαλκανικής περιοχής, κατά τον 6ο - 5ο αι. π.Χ., δηλ. πολύ πριν
από τον 7ο αι. μ.Χ., που είναι η γενικά αποδεκτή περίοδος της άφιξης των σλάβων
στην Ανατολική Ευρώπη!
Αυτό, συνεχίζει, είναι μια
πρόσκληση να καταβληθούν προσπάθειες για την διερεύνηση της παρουσίας και
ανάπτυξης των πρωτοσλαβικών πολιτισμών στον χώρο των Βαλκανίων, την Ευρώπη και
την Μέση Ανατολή κατά την αρχαιότητα»…
ΠΗΓΗ: R. S. Stein «The Inscription Nr. 6858 from Kjolmen (Bulgaria)», scirp, Advances in Anthropology, Vol.7 αρ.4, Νοεμβρ 2017. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 8.12.2017.
Αλλά ας δούμε προηγούμενες
απόπειρες ερμηνείας της επιγραφής:
- Θρακική γλώσσα λένε οι
Schmitt-Brandt, 1967, και ο Ancillotti, 1986, και ο Dimitrov, 2003.
- Θρακική, Δακική, Μοισίας την
θεωρεί ο Georgiev, 1966.
- μια γλώσσα μεταξύ της
ελληνικής και της ινδοϊρανικής λέει ο Schmid, 1987.
- μια γλώσσα κοντά στην φρυγική
λέει ο Orel, 1995-1997.
- μείγμα φρυγικής και λυδιακής
(λουβιανικής, όπως λέγεται σήμερα) λέει ο Woudhuizen, 2000-2001 – αμφότερες ελληνικής
διάλεκτοι.
Κανείς, λοιπόν, δεν την
θεωρεί… πρωτοσλαβική!
Πιο αναλυτικά:
- Κατά Georgiev, 1966, ο θαμμένος λέγεται ΕΒΑΡ.
- Κατά Schmitt-Brandt, 1967:
ΕΒΑΡΟΖΕΣΑΣΝ ΗΝ ΕΤΕΣΑ ΙΓΕΚΟΑ
ΝΒΛΑΒΑΗΓΝ
ΝΥΑΣNΛΕΤΕΔΝΥΕΔNENINΔΑΚΑΤΡΟΣΟ
Δηλ.
«O Έβαρος / Έβρος
/ Ήβρος[3], ο υιός
του Ζήση / Ζέσα είμαι, 58 χρόνια έχω δει» (ή: μετρήσει).
- Κατά Ancillotti, 1986: ο
θαμμένος αναφέρεται ως «δεκάτρομος» (κατά Orel, 1995-1997 «δεκάτροσος»[4]).
- Κατά Schmid, 1987: ο θαμμένος
λέγεται ΕΒΑΡΟΣ[5] και
αποδίδεται Εβρύζης / Ebryzes.
- Κατά Orel, 1995-1997: Ο Ησας
/ Esas έφτιαξε [αυτή την ταφόπλακα] για τον Έβρο, για χάρη του Ekwa. (Αυτή η
ταφόπλακα) απέκλεισε τον δρόμο αυτού, που καταπατά (;) και προκαλεί (βλάβη[6],
ζημιά;).
- Κατά Woudhuizen, 2000-2001, ο
θαμμένος λέγεται ΕΒΑΛΟΣ.
Πρόκειται άρα γε για τον τάφο
του:
- Έβρου, υιού του βασιλιά της
Θράκης, Κασσάνδρου. Ενός πολύ όμορφου νέου, που τον ερωτεύθηκε η μητρυϊά του,
Δαμασίππη, της οικογένειας των Λαπιθών. Ο νεαρός αντιστάθηκε στις προκλήσεις
της κι έτσι εκείνη τον συκοφάντησε στον Κάσσανδρο, ότι δήθεν αποπειράθηκε να την
βιάσει. Ο νεαρός τότε για να γλυτώσει τον ατιμωτικό θάνατο από τα χέρια του
ίδιου του του πατέρα, έπεσε στον ποταμό Ρόμβο, ο οποίος εκτοτε ονομάσθηκε
Έβρος.[7] – βλ. σχ. Γ. Λεκάκη άρθρο "Πλούταρχου «Περί ποταμών και ορέων»", εφημ. "Ελληνική Γνώμη", Ιούλιος 2010.
Ή μνημείο για τον
- Εύρο, θεό του
νοτιοανατολικού ή ανατολικού ανέμου, αδελφό του Βορέα, του Ζέφυρου και του Νότου.[8]
Ή απλώς ένα συμβολικό μνημείο
για
- τον ποταμό Έβρο, που όταν
πλημμύριζε γινόταν καταστροφέας και δεκατραυμάτιζε την περιοχή; Είναι γνωστή
άλλωστε η τοπική ευχή: «[— — —]ΕΒΡ[ΟΥ] εὐχήν».[9]
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης
Ελλάδος περιήγησις» (απόσπ.). ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.2.2011.
[1] Στο Veliki Preslav / Preslav / Preslaw (= προσλαβική χώρα), Πρέσλαβ υπάρχει αρχαίος τύμβος - γνωστός από τις αρχές του 20ού αιώνα - από την Νεολιθική Εποχή. Ονομάζεται Μορτβίτσα, και είναι διαμέτρου 150 μ. και ύψους 5 μ, μόλις 500 μ, δυτικά της πόλεως. Αρχαιολογική έρευνα απεκάλυψε επίσης έναν δεύτερο τύμβο, επίσης της Νεολιθικής - Χαλκολιθικής περιόδου, στην περιοχή Γκεμπεκλισέ, 2 χλμ. νότια της πόλεως, 150 μ. από τον ποταμό Πάνυσο / νυν Kamchia, Kamchik, Kamchiya, Kamčija, διαμέτρου 70 μ. και ύψους 5,5 μ. – βλ. Sv. Venelinova, μελέτη των προϊστορικών οικισμών στην Βορειοανατολική Βουλγαρία, 1926 «ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΚΑΙ ΜΕΣΗ ΡΟΗ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ GOLIAMA KAMCHIYA / КАТАЛОГ НА АРХЕОЛОГИЧЕСКИТЕ ОБЕКТИ ОТ ПРАИСТОРИЧЕСКАТА ЕПОХА ПО ГОРНОТО И СРЕДНОТО ТЕЧЕНИЕ НА РЕКА ГОЛЯМА КАМЧИЯ».
[2] Κατά Dimitrov, 2003, ΙΛΑΣ / Ίλας.
[3] Πρβλ. στην Ιβηρική ο Έβρος έγινε Ίβηρ.
[4] Τρως = αυτός που μπορεί να τρώσει = τραυματίσει, να
καταφέρει καίριο κτύπημα. (δεκάτρωσος – dakatroso). Και κατά
Woudhuizen (2000-2001) dakatdoso. Κατά Theodossiev, 1997 και Theodossiev, 2010
«ΔΑΚΑΤΡ».
[5] Και κατά Orel, 1995-1997.
[6] Διαβάζει την λέξη Blabaes. Κατά Theodossiev, 1997 και Theodossiev, 2010:
ΒΛΑΒΑΝ.
[7] Θρακική παραλλαγή του μύθου του Ιππολύτου. Στην θέση της
Φαίδρας, η Δαμασίππη. Στην θέση του Θησέα, ο Κάσσανδρος.
[8] Στον Πύργο των Αέρηδων εν Αθήναις, ο Εύρος
καταλαμβάνει την νοτιοανατολική πλευρά (οι Απηλιώτες ευρίσκονται στ’ ανατολικά).
Οι Ρωμαίοι τον έλεγαν Eurus και Βουλτούρνους. Κατά Α. Γέλλιο ο Βουλτούρνους
ήταν ο αντίστοιχος νοτιοανατολικός άνεμος του Ευρόνοτου. - βλ. Πλίνιος ο
Πρεσβύτερος.
[9] Βλ. IGBulg III,1 927(2). Κατά το "ΕΥΧΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙ" της Ιθάκης.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook