Του Γιώργου Λεκάκη
Η Δεκέλεια[1] είναι
περιοχή της Κύπρου, στην Επαρχία Λάρνακας, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού,
στον 34ο παράλληλο [34°35′N 32°59′E] ανάμεσα στις πόλεις της
Λάρνακας και της – δυστυχώς ακόμη κατεχόμενης - Αμμοχώστου.
Έρευνα που διεξήχθη από τον M. Beamish (του Πανεπιστημίου του Λέστερ) και τους συναδέλφους του, ανακάλυψε εκ νέου και κατέγραψε αρχαιολογικούς χώρους στην νότια ακτή της Κύπρου, που πιστεύεται ότι έχουν χαθεί, από την ανάπτυξη μιας βρετανικής στρατιωτικής βάσης στην Δεκέλεια, της Eastern Sovereign Base Area (ESBA)!
Η Δεκέλεια ευρίσκεται 30 χλμ. νοτιοανατολικά της Λευκωσίας και 80 χλμ. βορειοανατολικά της Δυτικής Βάσης (Western Sovereign Base Area / WSBA) του Ακρωτηρίου, όπου το Πανεπιστήμιο του Λέστερ εργάζεται από το 2015. Η βάση της Δεκέλειας έχει πλάτος περίπου 20 χλμ. και βάθος 7 χλμ. και ευρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Κόλπου της Λάρνακας.
Περίπου 60 αρχαιολογικοί
χώροι είχαν καταγραφεί στην περιοχή την δεκαετία του 1960, πριν από την
ανάπτυξη αεροδιαδρόμου και των κτηρίων της φρουράς!!! Ο κ. Beamish και η ομάδα
του χρησιμοποίησαν αυτές τις πληροφορίες για να επισκεφθούν κάθε τοποθεσία, την
οποία εν συνεχεία κατέγραψαν, με φωτογραφίες, GPS και τυποποιημένες φόρμες.
Συνολικά, τα μέλη της ομάδος,
μπόρεσαν να εντοπίσουν 51 από τις τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένων
- πέντε ιστορικών κτηρίων,
- κακοδιατηρημένων λαξευμένων
τάφων και
- τρία αρχαία λατομεία, απ΄ όπου
μπορούσαν να φορτωθούν πέτρες σε βάρκες.
Οι τοποθεσίες κυμαίνονται σε
ηλικία, από την Εποχή του Χαλκού, ξεκινώντας περίπου το 2500 π.Χ., έως την
βυζαντινή περίοδο, η οποία τελείωσε τον 12ο αιώνα μ.Χ.
«Διαπιστώσαμε ότι πολλοί από
τους χώρους θα μπορούσαν να ξαναβρεθούν με λίγη υπομονή», κατέληξε.
Στο δυτικό άκρον της περιοχής
της Δεκέλειας, υπάρχει ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος, που περιλαμβάνει
έναν μεγάλο οικισμό στην κορυφή του λόφου, της Εποχή του Χαλκού, στον
Κοκκινόκρεμνο. Και έναν παρακείμενο λόφο, Εποχής του Σιδήρου, στην Βίκλα. Και
τα δύο επάνω από την αρχαία λιμενική πόλη της Κουτσοπετριάς: Όλες αυτές οι
προστατευόμενες τοποθεσίες υπόκεινται σε πρόσφατες ερευνητικές ανασκαφές. Το αρχαίο
λιμάνι είναι πλέον μπαζωμένο, πιθανότατα από ένα καταστροφικό τσουνάμι.
Μεγάλο μέρος της γνωστής αρχαίας
Δεκελείας, είναι τάφοι, κυρίως λαξευτοί, μερικοί από τους οποίους ήταν κτισμένοι
στα ασβεστολιθικά σπήλαια (ελληνιστικής / εποχής σιδήρου) και λαξευμένοι σε βράχους
(βυζαντινης / ρωμαϊκής-μεσαιωνικής εποχής).
Τα δεδομένα που
δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της έρευνας έχουν εισαχθεί στο Αρχείο
Ιστορικών Κτηρίων, Τοποθεσιών και Μνημείων του DIO Overseas Stewardship Project
– δηλ. του θεματοφύλακα των κτημάτων Εθνικής Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου και
στο εξωτερικό - το οποίο του είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία του
ιστορικού περιβάλλοντος σε όλην την περιουσία του Υπουργείου Άμυνας του Ηνωμένου
Βασιλείου – ακόμη και στο εξωτερικό (!!!)[2] Επί πλέον,
τα αρχαιολογικά δεδομένα κοινοποιήθηκαν στο Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κυπριακής
Δημοκρατίας, όπως ορίζει το Πρωτόκολλο Συνεργασίας μεταξύ των Βρετανικών
Δυνάμεων Κύπρου και της Κυπριακής Δημοκρατίας DoA. Το πρωτόκολλο διασφαλίζει
ότι οι πιθανές επιπτώσεις στους αρχαιολογικούς χώρους θα εξεταστούν παράλληλα
με τις στρατιωτικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες και τις εργασίες υποδομών στις
Περιοχές Κυρίαρχων Αγγλικών Βάσεων του Ακρωτηρίου και της Δεκελείας! Καθορίζει
επίσης διαδικασίες για την διαχείριση τυχόν αρχαιολογικών ευρημάτων που
αποκαλύφθηκαν κατά την διάρκεια κατασκευαστικών έργων…
ΠΗΓΗ: «Lost tombs and quarries rediscovered on British military base in Cyprus», Πανεπιστήμιο του Λέστερ, 6.3.2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.3.2024.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Με το ίδιο όνομα υπήρχε και αρχαίος οικισμός - πόλη
και δήμος της Ιπποθοωντίδος φυλής, στην Αρχαία Αττική). ήταν μια από τις 12
πόλεις, οι οποίες ιδρύθηκαν στην Αττική, από τον μυθικό βασιλιά των Αθηνών,
Κέκροπα. Αργότερα ο Θησέας την ένωσε με την πόλη της αρχαίας Αθήνας. Και έγινε
ένας από τους δήμους της Αττικής (δήμος Δεκελειών). ΠΗΓΗ: Στράβων («Γεωγραφικά»,
Θ', 1.20), ιστορικός Φιλόχορος (Ατθίς ή Ατθίδες ή Ιστορίαι):
«Κέκροπα πρῶτον εἰς δώδεκα πόλεις συνοικίσαι τὸ πλῆθος, ὧν ὀνόματα Κεκροπία Τετράπολις Ἐπακρία
Δεκέλεια Ἐλευσὶς Ἄφιδνα (λέγουσι δὲ καὶ πληθυντικῶς Ἀφίδνας) Θόρικος Βραυρὼν
Κύθηρος Σφηττὸς Κηφισιά, πάλιν δ᾽ ὕστερον
εἰς μίαν πόλιν συναγαγεῖν λέγεται τὴν νῦν τὰς δώδεκα Θησεύς».
Σήμερα
είναι μέρος του Τατοΐου, του Δήμου Αχαρνών, στον 38ο παράλληλο [38.1100°N
23.7786°E].
[2] Το 1960 με τις Συμφωνίες της Ζυρίχης και Λονδίνου,
έγινε η ανακήρυξις του ανεξάρτητου κράτους της Κύπρου, έως τότε αποικία της
Μεγάλης Βρετανίας. Στις συνθήκες αυτές, δυο περιοχές, η Δεκέλεια και το
Ακρωτήρι, εξαιρέθηκαν ρητώς από την ανεξαρτησία και δεν συμπεριελήφθησαν στο
νέο κράτος. Έτσι εξακολουθούν να αποτελούν βρετανικό έδαφος. Αν και η Βρετανία
τις θέλει λόγω της γεωστρατηγικής τους θέσεως, κυρίως για στρατιωτικές βάσεις,
εν τούτοις διατηρεί σ' αυτές και πολιτικά δικαστήρια και πολιτική αστυνομία! Οι
δυό βάσεις των «υπερπόντιων κτήσεων της Βρετανίας» έχουν και δική τους σημαία.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook