Του Δημητρίου Αθανασούλη
Μικρές ιστορίες ενός μεγάλου
μνημείου…
 |
| Αρχαίοι ιωνικοί σπόνδυλοι, σε δεύτερη χρήση... |
Κάστρο Νάξου, συγκρότημα αρχαιολογικού μουσείου. Έργα αποκατάστασης των μεσαιωνικών κτηρίων για να φιλοξενήσουν το νέο μουσειακό σύστημα της Νάξου. Δουλεύοντας σε ένα μικρό δωμάτιο της τρίτης στάθμης, καθαιρούμε ένα νεώτερο τοίχο. Από πίσω εμφανίζεται μια κόγχη με ένα ράφι. Από πάνω διακρίνεται πάνω στον ασβέστη μια γραπτή επιγραφή στα λατινικά: +IHS, lavamini, mundi estote (παρακάτω φωτογραφία). Το πρώτο ήταν το έμβλημα των Ιησουιτών. Η επιγραφή ήταν από το βιβλίο του προφήτη Ησαΐα: Ησ. 1,16: «λούσασθε καὶ καθαροὶ γίνεσθε».
Η επιγραφή έδινε και την χρήση της κόγχης: Ήταν η θέση της κανάτας με το νερό και την λεκάνη στο κελλί ενός Ιησουίτη μοναχού. Πράγματι, το συγκρότημα που αναστηλώνεται είχε φιλοξενήσει από το 1632 και για ενάμιση αιώνα το τάγμα των Ιησουιτών στην Νάξο.
 |
| Η θέα από το Κάστρο... |
Ταυτόχρονα, μια στάθμη χαμηλότερα, οι τεχνίτες της Εφορείας απομάκρυναν τους νεώτερους σοβάδες από έναν θολωτό χώρο. Από κάτω εμφανίστηκε μια μεγαλογράμματη ιταλική επιγραφή: il coraggio è abitudine = το θάρρος είναι συνήθεια.
Πρόκειται για ένα από τα
φασιστικά συνθήματα του μουσολινικού καθεστώτος. Τι γύρευε όμως μέσα σε ένα
μεσαιωνικό κτήριο στις Κυκλάδες; Στα πρώτα χρόνια της Κατοχής, το πολύπαθο
κτήριο είχε επιταχθεί από τα ιταλικά κατοχικά στρατεύματα. Τότε γέμισαν όλους
τους χώρους με μουσολινικά συνθήματα όπως το παραπάνω.
Οι εργασίες που υλοποιεί εκεί
η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με ευρωπαϊκές πιστώσεις του ΕΣΠΑ της Περιφέρειας
Νοτίου Αιγαίου στο πλαίσιο του προγράμματος "Νησίδα Μουσείων του Κάστρου
Χώρας Νάξου", έχουν φέρει στο φως και πολύ σημαντικά τεκμήρια για την
εξέλιξη της αρχαίας ναξιακής ακρόπολης σε ισχυρό βυζαντινό κάστρο κατά τον 7ο αιώνα
καθώς και για την μετατροπή του, έξι αιώνες αργότερα, σε έδρα του ενετικού Δουκάτου
του Αιγαίου. Το κτήριο είναι ένα σύνθετο παλίμψηστο με αλλεπάλληλες φάσεις και
μετασκευές από τον πρώιμο Μεσαίωνα έως τον 20ό αιώνα.
Ανάμεσα στα αρχαία γλυπτά που
εντοπίζονται εντοιχισμένα στους τοίχους, τους άγνωστους κρυμμένους χώρους της
μεσαιωνικών κτισμάτων που αποκαλύπτονται, έρχονται στο φως και ευρήματα που
διηγούνται τις ιστορίες των ανθρώπων που κατοίκησαν σε αυτό από την αρχαιότητα
μέχρι και τα νεώτερα χρόνια. Οι νέες μόνιμες εκθέσεις του Μουσείου Κυκλαδικού
Πολιτισμού και της ιστορικής διαδρομής της Νάξου θα στεγαστούν στα τρία
αποκατεστημένα κτήρια.
ΠΗΓΗ: ΕΦΑ ΚΥΚΛΑΔΩΝ, 31.1.2024.
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.2.2024.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook