Του Γιώργου Λεκάκη
Ένα
χριστιανικό κτήριο, σε χρήση στα βυζαντινά χρόνια, από τα μέσα του 4ου έως τα μέσα του 8ου αιώνα απεκαλύφθη
στο Samahij[1] του Μπαχρέιν.
Τρεις γύψινοι
σταυροί, για προσωπική χρήση, και τοιχογραφές, με παλαιοχριστιανικά σύμβολα (Χ-Ρ,
ψαρι, κ.ά.) βοήθησαν τους αρχαιολόγους στην ταυτοποίηση.
«Αυτή είναι
η πρώτη φυσική απόδειξη που βρέθηκε για την Νεστοριανή Εκκλησία στο Μπαχρέιν
και δίνει μια συναρπαστική εικόνα για το πώς ζούσαν, εργάζονταν και λάτρευαν οι
άνθρωποι», είπε ο κ. Insoll.
Το κτήριο
εγκαταλείφθηκε όταν ο εντόπιος πληθυσμός ασπάστηκε το ισλάμ[2]
και κτίσθηκε ένα τζαμί στην θέση του, εξήγησαν οι ερευνητές.
Οκτώ από τα
δωμάτια του χριστιανικού κτηρίου σώθηκαν, μεταξύ των οποίων μια κουζίνα με
πολλές εστίες, μια τραπεζαρία, μια πιθανή αίθουσα εργασίας και τρεις αίθουσες.
Τα δωμάτια είχαν σοβατισμένους πέτρινους τοίχους και σοβατισμένο δάπεδο. Οι
τρύπες στους τοίχους δείχνουν πού τοποθετήθηκαν οι πόρτες και οι πάγκοι.
Τα
υπολείμματα τροφών δείχνουν ότι οι κάτοικοι / ένοικοι είχαν καλό βιοτικό
επίπεδο: Κατανάλωναν χοιρινό κρέας, ψάρια, οστρακοειδή και διάφορα φυτά, που
ακόμη αναλύονται. Ανακτήθηκαν επίσης μικρά ποτήρια κρασιού, χάλκινα νομίσματα
που κόπηκαν στην Αυτοκρατορία των Σασανιδών, στρόβιλοι ατράκτων, χάλκινες
βελόνες, χάντρες από καρνέλιο και αγγεία που εισήχθησαν από την Ινδία.
Κάποιος είχε
ζωγραφίσει μέρος ενός προσώπου, σε ένα κέλυφος μαργαριταριού, με πίσσα, ίσως για
ένα παιδί που διέμενε στο κτήριο.
Ο επίσκοπος
του Meshmahig, ή Mašmahig, ίσως διέμενε σε αυτήν την τοποθεσία. Η σχέση μεταξύ
του Meshmahig και των κεντρικών εκκλησιαστικών Αρχών δεν ήταν πάντα ομαλή. Ένας
επίσκοπος αφορίσθηκε εκεί το 410. Ενώ στα μέσα του 7ου αιώνα ένας άλλος
επίσκοπος καταδικάσθηκε επειδή αμφισβήτησε την ενότητα της Εκκλησίας.
Το κτήριο
ανασκάφηκε μεταξύ 2019 και 2023. Στον χώρο θα γίνει ένα μουσείο, για αυτήν την
αξιοσημείωτη επιβίωση. Προγραμματίζεται να ανοίξει το 2025.
Θυμίζω ότι κρυπτοχριστιανοί βρέθηκαν και στον Κόλπο του Κουβέιτ, στην νήσο Ίκαρο – νυν Failaka (< Φυλάκιο). - ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκακης "Αρχαιες ελληνικες πολεις στην Αραβια". Υπολείμματα νεστοριανών εκκλησιών της βυζαντινής εποχής βρέθηκαν στο Al-Qusur στην Ίκαρο.
ΠΗΓΗ: T. Insoll (Πανεπιστήμιο του Exeter) και S. Almahari (Αρχή Πολιτισμού και Αρχαιοτήτων του Μπαχρέιν) – K. Maddern «Archaeologists discover the first Christian building in Bahrain», Πανεπιστήμιο του Έξετερ, 12.7.2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 13.7.2024.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Insoll T., κ.ά. «Excavations at Samahij, Bahrain, and the
implications for Christianity, Islamisation and settlement in Bahrain», Arab
Arch. Epig., https://doi.org/10.1111/aae.12173, εκδ. Wiley, 2021.
- Kozah M., κ.ά. «The Syriac Writers of Qatar in the Seventh Century»,
έκδ. Gorgias Press,
2014.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Ή Samaheej (= Τρία Ψάρια), χωριό του Μπαχρέιν, στην
βόρεια ακτή του νησιού Muharraq, στον 26ο παράλληλο [26.28298°N
50.63348°E].
[2] Η μεταστροφή στο ισλάμ έγινε μετά την καθιέρωση της
θρησκείας, το 610 μ.Χ. Λίγα χριστιανικά κτήρια - εκκλησίες, μοναστήρια,
κατοικίες – έχουν βρεθεί διάσπαρτα γύρω από τον Κόλπο, σε μικρές απομακρυσμένες
τοποθεσίες: Στο Ιράν, το Κουβέιτ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την ανατολική
Σαουδική Αραβία.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook