Αρχαίοι ελληνικοί κίονες, από μάρμαρο Καρύστου, στην θάλασσα της Απουλίας, σε περιοχή που είχαν κατοικήσει αρχαίοι Κρήτες – αρχαία ευρήματα και από Ιθάκη-Κεφαλονιά - Ο Ερμής ο Τρισμέγιστος και η θεά Θάνα - του Γ. Λεκάκη

Αρχαίοι ελληνικοί κίονες,

από μάρμαρο Καρύστου,

στην θάλασσα της Απουλίας,

σε περιοχή που είχαν κατοικήσει αρχαίοι Κρήτες

– αρχαία ευρήματα και από Ιθάκη-Κεφαλονιά…

Ο Ερμής ο τρισμέγιστος και η θεά Θάνα…

Του Γιώργου Λεκάκη

Στους προϊστορικούς χρόνους στο χωριό που σήμερα ευρίσκεται στην τοποθεσία Λιμάνι του Φούρνου > Scalo di Furnu / Furno - και στην συνέχεια στην Εποχή του Χαλκού – έχουν βρεθεί κατάλοιπα από ναυτικούς ελληνικής καταγωγής - ήδη από τον 18ο - 17ο αι. π.Χ. Πρόκειται για διάφορα κειμήλια, όπως μυκηναϊκά κεραμικά από την Ιθάκη και την Κεφαλονιά, αναθηματικά αγαλματίδια, και ιερό χώρο αφιερωμένο στην λατρεία της θεάς Θάνας[1].

Ο Φούρνος ευρίσκεται στα βόρεια της πόλεως του Porto Cesareo. Ανακαλύφθηκε τυχαία το 1963. Αρχαιολογικές έρευνες ξεκίνησαν το 1969. Το πρωτοϊστορικό χωριό είχε καλύβες, και περιβαλλόταν από τείχος ύψους περίπου 2,5 μ. Οι ψαράδες R. και Fr. Colelli και ο Al. Euprerio μια μέρα Οκτωβρίου του 1932 βρήκαν στην θάλασσα του ​ Πόρτο Σεζάρεο, ανάμεσα στο νησί της Μάλβα και σε αυτό της Τσιάνκα, ένα άγαλμα που αντιπροσωπεύει τον θεό τρισμέγιστο Ερμή-Θωθ / Θουτ / Thout, που σίγουρα χάθηκε σε ναυάγιο κάποιου σκάφους, μάλλον εξ Αιγύπτου. - ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης "Αρχαία και σύγχρονα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών". Ο τοπικός θρύλος, αποδίδει το αγαλματίδιο σε κάποια... Ρουθ, μια σαμάνα και μουσικό από την Αφρική, η οποία έζησε στην περιοχή περίπου 10.000 χρόνια! Το άγαλμα εκτίθεται σήμερα στο Εθνικό Μουσείο της Magna Graecia στον Τάραντα.[2]

Στην ρωμαϊκή εποχή ονομαζόταν Portus Sasinae, όταν ήταν σημαντικό λιμάνι για το εμπόριο αγροτικών προϊόντων, από τις πλούσιες περιοχές της ενδοχώρας.

Και ακόμη αργότερα ονομάσθηκε Λιμάνι του Καίσαρα - Πόρτο Σεζάρεο / Porto Cesareo (στην σαλεντιανή[3] διάλεκτο Cisaria) ή Cesárea Romana είναι μια πόλη στην ιταλική επαρχία του Λυκείου / Λέτσε στην Απουλία της Μεγάλης Ελλάδος / Κάτω Ιταλίας, στην ανατολική ακτή του κόλπου του Τάραντα, στον 40ό παράλληλο [40°16′N 17°54′E] στο Ιώνιο Πέλαγος.

Χάρη στην εγγύτητά του στην Via Trajana Salentina, είχε στρατηγικό ρόλο ιδιαίτερης σημασίας στο εμπόριο Ελλάδος-Κάτω Ιταλίας-Σικελίας.

Η ακτή χαρακτηρίζεται από πολλά ακρωτήρια, νησίδες και υφάλους. Μεταξύ των αυτών ιδιαίτερη σημασία έχει το μεγαλύτερο νησί, Isola dei Conigli (Κουνελονήσι), και τα Isola della Malva, Testa, Mojuso[4], Lo Scoglio, κ.ά.

Κοντά στον Torre Chianca[5] (παρακάτω φωτογραφία), η ζώνη C της Θαλάσσιας Προστατευόμενης Περιοχής του Porto Cesareo, περίπου 100 μ. από την ακτή και σε 5 μ. βάθος, υπάρχουν πέντε μονολιθικές αρχαίες ελληνικές στήλες (παραπάνω φωτογραφία), από μάρμαρο Καρύστου[6], που φυλάσσονται (;) από τον αμμώδη βυθό της θάλασσας…

Ανήκουν σε ένα αρχαίο πλοίο, που ερχόταν από το νησί της Εύβοιας, τον 2ο αιώνα μ.Χ.

Ο στήλες - μήκους 9 μ. και με διαμέτρου 0,70 - 1 μ. - προέρχονται από τα λατομεία / κοιτάσματα της Καρύστου, από όπου κατά την ρωμαϊκή κατοχή, οι Ρωμαίοι έπαιρναν άφθονο μαρμαρο!

Η ιστορικο-αρχαιολογική αξία είναι τεράστια. Βρέθηκαν το 1960.

Η πρόσβαση σε αυτά τα απομεινάρια αρχαίου ναυαγίου διευκολύνεται από μια πολύ προσιτή διαδρομή. Αρκεί να μην υπάρχουν σκάφη τριγύρω τους…

Από το ναυάγιο, πιθανότατα θύμα μιας βίαιης καταιγίδας, που επανεμφανίσθηκε το 1960, σήμερα έχουν απομείνει μόνον οι κολώνες. Οι αμφορείς και τα τούβλα, που βρέθηκαν σε αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο, φυλάσσονται στο Αραγωνικό Κάστρο του Τάραντος Απουλίας.

ΠΗΓΗ: Fr. P. Pizzileo, Itinerari Narrativi in Puglia, 10.7.2024. Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 11.7.2024.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Παραπέμπει στην λατρεία του Θενάτα Διός, στο επίνειον της Κνωσού, την Αμνισό (Ηρακλείου) Κρήτης. Αλλά, Θάνα είναι και το όνομα μιας πόλεως της Αρκαδίας (ίσως και της Λήμνου - νυν Θάνος), καθώς επίσης και θέση στα Μελιανά Πρέβεζας Ηπείρου. Θάνα είναι επίσης υποκοριστικό της Αθανασίας.

Το ιερόν του Θενάτα Διός τεκμηριώνεται από επιγραφές της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής στην Αμνισό («[..]ργένει τῷ Κοίχιος Τηνὶ Ζηνὶ Θενάται» - Amnisos 288,I1) και στην Ελεύθερνα. Είναι στο μόνο τμήμα της Αμνισού, στο οποίο υπάρχει οικοδομική δραστηριότητα, μετά την καταστροφή της Κνωσού! Στο ιερόν έχει ενσωματωθεί τοίχος από κτήριο μεγάλων διαστάσεων της νεοανακτορικής περιόδου, που διατηρείται σε ύψος έως την τρίτη σειρά κρηπιδώματος λαξευμένων πωρόλιθων. Η λειτουργία του δεν είναι γνωστή. Ίσως ήταν αποθήκες, μινωικό ιερό ή έδρα της λιμενικής Αρχής. Ο σωζόμενος τοίχος, μήκους άνω των 50 μ. ενσωματώθηκε από την γεωμετρική εποχή και έπειτα, στο ιερόν του Διός Θενάτα. Στον τοίχο εφάπτεται βάθρο με σκαλοπάτια, Εμπρός αυτού ευρίσκεται κυκλικός βωμός. Το ιερό διαθέτει περίβολο. ΠΗΓΕΣ: Σπανάκης Στ. «Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων», εκδ. Δετοράκης. 1993. Veit Sturmer «Αμνισός (1983 - 1987)», Κρητικά Χρονικά κη΄ - κθ΄, 1988 - 1989. Υπουργείο Πολιτισμού «Αμνισός». Λεκακης Γ. «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις».

[2] Ο R. Colelli ξόδεψε 24,25 λιρέττες για να στείλει το αγαλματίδιο στον Τάραντα και στις 2.6.1934 έλαβε χρηματικό ποσόν 549,50 λιρεττών, ως αποζημίωση για την ανακάλυψη του αρχαιολογικού ευρήματος - Βλ. S. Muci.

[3] Η διάλεκτος που ομιλείται στο Porto Cesareo είναι η ελληνική διάλεκτος του Salento, στην κεντρική της παραλλαγή, που αντιστοιχεί στην διάλεκτο grico του Lecce. Είναι γεμάτη από επιρροές, που αποδίδονται στις κυριαρχίες και τους λαούς που εγκαταστάθηκαν σε αυτές τις περιοχές ανά τους αιώνες, όπως οι Μεσσαπείς Κρήτες, άλλοι Έλληνες, κλπ.

[4] Σε αυτό το 1971, ο καθηγητής P. Parenzan (από το Μουσείο Θαλάσσιας Βιολογίας) βρήκε την ένα σπάνιο είδος ίριδος, την Iris revoluta.

[5] Μεγαλοπρεπής πύργος-παρατηρητήριο, που εκτίσθη το 1569. Έχει ύψος 18 μ. και πλευρές μήκους 15,60 μ. η κάθε μία. Εκτίσθη από τους Ισπανούς, για να προστατεύσει την πόλη από τις επιθέσεις των Σαρακηνών πειρατών. Ο Πύργος είναι εύκολα προσβάσιμος από τους τουρίστες και σε εξαιρετική κατάσταση διατήρησης.

[6] Οι Ρωμαίοι το είπαν marmor carystium και cipollino = κρεμμυδόπετρα. Εξορύσσετο σε πολλές τοποθεσίες στην νοτιοδυτική ακτή της Ευβοίας, μεταξύ Στύρων και Κάρυστου. Είχε ευρυτάτη  χρήση στην αρχαία Ελλάδα. Υπάρχουν ακόμη εκεί αρχαία λατομεία με ορυχεία άνω των 100 μ.!

Για πρώτη φορά εξήχθη στην Ρώμη τον 1^ο αιώνα π.Χ. Στην «Φυσική Ιστορία» ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος λέει πώς χρησιμοποιήθηκαν στήλες από αυτό το μάρμαρο στο σπίτι του Claudius Mamurra, ο οποίος ήταν μηχανικός του Ιουλίου Καίσαρα στους Γαλλικούς Πολέμους. Τα λατομεία της Ευβοίας επιτάχτηκαν και έγιναν αυτοκρατορική ιδιοκτησία κατά την ρωμαϊκή κατοχή. Το μάρμαρο έγινε κοινό σε όλην την Ρώμη κατά την αυτοκρατορική περίοδο. Χρησιμοποιήθηκε κυρίως για κίονες, κυρίως λείους, όπως οι κίονες του πρόναου του ναού του Αντωνίνου και της Φαυστίνας στο Φόρουμ της Ρώμης. Χρησιμοποιήθηκε επίσης και στην γλυπτική, όπως σε έναν κροκόδειλο της Canopus στην βίλλα Αδριανού στο Tivoli, γιατί το χρώμα του έφερνε στο χρώμα του δέρματος του κροκόδειλου. Συνέχισε να εξορύσσεται και να χρησιμοποιείται και στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία μέχρι τον 5ο αιώνα μ.Χ.

Αρχαιοι ελληνικοι κιονες, μαρμαρο Καρυστου, θαλασσα Απουλιας, κατοικηση αρχαια Κρητες αρχαιο ευρημα Ιθακη Κεφαλονια Ερμης ο Τρισμεγιστος θεα Θανα Λεκακης αρχαιο πλοιο, νησι Ευβοιας, ευβοια Αιγαιο Πελαγος, 2ος αιωνας μΧ στηλη λατομειο Καρυστος ρωμαικη κατοχη Ρωμαιοι κοιτασμα μαρμαρου ιστορικα αρχαιολογια 1960 ναυαγιο καταιγιδα κολωνα αμφορεας τουβλο αρχαιολογικος χωρος, Αραγωνικο Αραγωνεζοι Καστρο Ταραντος Ταραντα Ταρας Ταραντας Απουλια λατρεια Θενατας Διας, ζευς επινειον επινειο Κνωσος Αμνισος Ηρακλειου Κρητης ηρακλειο Θανα πολη Αρκαδια Λημνος Θανος Μελιανα Πρεβεζα Ηπειρος υποκοριστικο Αθανασια ιερον ιερο Θενατα Διος επιγραφη ελληνιστικη ργενει τω Κοιχιος Τηνι Ζηνι Θεναται Amnisos Ελευθερνα καταστροφη τοιχος κτηριο νεοανακτορικη περιοδος κρηπιδωμα λαξευμενος πωρολιθος λειτουργια αγνωστη αποθηκη, μινωικο λιμενικη Αρχη γεωμετρικη βαθρο σκαλοπατι κυκλικος βωμος περιβολος Σπανακης Πολεις και χωρια Κρητικα Χρονικα Υπουργειο Πολιτισμου κολελι Colelli αγαλματιδιο 1934 χρηματικο ποσον αποζημιωση ανακαλυψη αρχαιολογικο ευρημα διαλεκτος πορτο κεσαρεο Porto Cesareo ελληνικη σαλεντο Salento, παραλλαγη γκρικο grico λετσε Lecce λαος Μεσσαπεις μεσσαπιοι ελληνες, 1971, σπανιο ειδος ιριδας, ιρις Iris revoluta Μεγαλοπρεπης πυργος παρατηρητηριο, 16ος αιωνας μχ1569 Ισπανοι επιθεση Σαρακηνοι πειρατες τουρισμος marmor carystium τσιπολινο τσιπολλινο cipollino κρεμμυδοπετρα εξορυξη νοτιοδυτικη ακτη Στυρα Ελλαδα λατομεια ορυχεια εξαγωγη Ρωμη 1ος πΧ Πλινιος ο Πρεσβυτερος σπιτι μαμουρα μαμουρρα Mamurra, μηχανικος Ιουλιος Καισαρας Γαλλικοι Πολεμοι επιταξη αυτοκρατορικη ιδιοκτησια κιονας, λειος, προναος ναος Αντωνινος Φαυστινα Φορουμ γλυπτικη κροκοδειλος κανωπος κανοπος Canopus βιλα βιλλα Αδριανου αδριανος τιβολι Tivoli, χρωμα δερμα Βυζαντινη Αυτοκρατορια βυζαντιο 5ος τορε τορρ τσιανκα Torre Chianca Θαλασσια Προστατευομενη Περιοχη μονολιθος ελληνικη θαλασσα βυθισμενος βυθισμενοι προιστορια Λιμανι του Φουρνου > Scalo di Furnu / Furno Εποχη του Χαλκου ναυτικοι ελληνικης καταγωγης 18ος - 17ος κειμηλια, μυκηναικη κεραμικη Ιθακη Κεφαλλονια αναθημα ιερος θεα Θανα Φουρνος ανακαλυψη τυχαια 1963 1969 πρωτοιστορικο χωριο καλυβα τειχος ψαραδες ευπρεπιο Euprerio 1932 Σεζαρεο, νησος Μαλβα αιγυπτιακο αγαλμα τρισμεγιστος Ερμης Θωθ / Θουτ / Thout, σκαφος θρυλος, Ρουθ, σαμανα μουσικος Αφρικη, παλαιολιθικη 10.000 χρονια πριν αγαλμα Εθνικο Μουσειο της Magna Graecia μεγαλη ελλαδα κατω ιταλια σασινε Sasinae, εμποριο αγροτικα προιοντα Καισαρα σαλεντιανη κισαρια Cisaria Cesarea Romana ρομανα ιταλικη επαρχια Λυκει 40ος παραλληλος ιονιο Ιωνιο Πελαγος βια ταριανα σαλαντινα via Trajana Salentina, Σικελια ακρωτηριο νησιδα υφαλος Isola dei Conigli Κουνελονησι, Isola della Malva, τεστα Testa, μογιουσο Mojuso, Lo Scoglio σκολιο σαμανοι σαμανισμος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ