Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Χρήστος Νταβέλης (το
πραγματικό όνομα του οποίου ήταν Χρήστος Νάτσιος, και έζησε το 1832(;) - 1856)
ήταν αρβανιτόβλαχος, περιβόητος Έλληνας ληστής – λήσταρχος! - της Αττικής και
της Βοιωτίας, όπου και εγεννήθη, στο Στείρι Βοιωτίας ή την Αράχωβα, ή τα Στύρα
Εύβοιας!
Αρχικώς ήταν βοσκός, σε
κοπάδια της Ιεράς Μονής Νταού Πεντέλης. Πωλούσε το γάλα τους στην Αθήνα και την
ΙΜ Πετράκη στο Κολωνάκι.
Από κάποια στιγμή κι έπειτα,
ο ηγούμενος – ή ένας καλόγερος - της μονής, του έδινε τα άπλυτά του να τα
πηγαίνει να τα πλύνει μια μοναχή. Και μέσα στα άπλυτα έβαζε και τα ερωτικά του γράμματα / ραβασάκια προς εκείνη!
Ο Νάτσιος – δεν είχε ακόμη
μετονομαστεί σε Νταβέλης – τα βρήκε, αναρωτήθηκε τι δουλειά έχουν αυτά ανάμεσα
στα άπλυτα εσώρουχα και από περιέργεια, αγράμματος καθώς ήταν, τα πήγε σε
κάποιον εγγράμματο να του τα διαβάσει να του πει τι λένε, μήπως μετέφερε εν
αγνοία του κάποιο κρυφό και επικίνδυνο μυστικό.
Ο αναγνώστης του είπε για το ερωτικό περιεχόμενο των γραμμάτων στα άπλυτα βρακιά του καλόγερου, και τα οποία - ήταν τόσο πικάντικα, που δεν κρατήθηκε - και τα έβγαλε στα… φόρα… Έτσι, από αυτό το ξεφτιλίκι του παπά, έγινε παροιμιώδης η φράση [ο Νταβέλης] «του έβγαλε τα άπλυτα στα φόρα»… Με τον καιρό, η λέξις «φόρος», ως αγορά αδρανοποιήθηκε και ο λαός μας την αντικατέστησε στην παραπάνω φράση ως «του έβγαλε τα άπλυτα στην φόρα»…
Είναι πολλές οι λαϊκές - παροιμιώδεις φράσεις που έχει στα χείλη του ο ελληνικός λαός, από τις "μέρες και τα έργα" των παπάδων του...
%20%CE%B1%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%82%20%CE%B1%CE%BD%CF%85%CF%80%CF%8C%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%82%20%CF%80%CE%B9%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%82%20%CF%84%CE%BF%CF%85%20%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%85%20%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%A0%CE%B9%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7%20%CE%A1%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CF%852.jpg)
Έτσι και η λέξις «άπλυτα»,
συνώνυμη του «βρώμικα» συνειρμικά ταυτίστηκε με τις βρώμικες πράξεις, ανόσιες,
ανίερες, άνομες…
Η ιστορία έχει και συνέχεια:
Ο Νάτσιος αποφάσισε να γνωρίσει ο ίδιος την ερωτιάρα μοναχή και από τότε έγινε…
τακτικός επισκέπτης της. Όταν το έμαθε ο ηγούμενος εξοργίστηκε και συκοφάντησε
τον Νάτσιο, αρχικώς για τάχα κλοπή ζώων της μονής. Λόγω της άδικης κατηγορίας ο
Νάτσιος τιμωρήθηκε με ραβδισμό στις πτέρνες («φάλαγγα» / bastinado)… Αλλά
κατόρθωσε και διέφυγε στα Στύρα, όπου αποφάσισε εκδίκηση κατά του συστήματος,
και εν συνεχεία άλλαξε το όνομά του, επειδή ήταν καταζητούμενος, και άρχισε τις
ληστείες… και πέρασε στην σφαίρα του λαϊκού θρύλου…
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Λεξικο των
παραδοσεων». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.6.2017.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης:
- Κάσσης Κυρ. Δ. «Το ελληνικό
λαϊκό μυθιστόρημα 1840 - 1949», Αθήνα, 1983.
- Κρέμος Γ. Π. «Η ληστεία εν τη
ελληνική ιστορία», στο Ημερολόγιον Σκόκου, τ. 11, 1896.
- Χανός Δημ. στο «Η λαϊκή λογοτεχνία, το λαϊκό μυθιστόρημα», Αθήνα, 1987.
- Χαρίδημος Χρ. (καραγκιοζοπαίκτης) «Ο Λήσταρχος Κακαράπης».
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook