Εξωγήινο αντικείμενο (μεγέθους πόλης) ήταν ο δολοφόνος των δεινοσαύρων – Έπεσε πριν 66.000.000 χρόνια στο Μεξικό! Ήταν η 5η μαζική εξαφάνιση ζωής στην Γη - του Γ. Λεκάκη

Εξωγήινο αντικείμενο

(μεγέθους πόλης)

ήταν ο δολοφόνος των δεινοσαύρων

Έπεσε πριν 66.000.000 χρόνια στο Μεξικό!

Ήταν η 5η μαζική εξαφάνιση ζωής στην Γη

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο αστεροειδής – και όχι κομήτης - που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους σχηματίσθηκε έξω ​​από την τροχιά του πλανήτη Δία.

Όταν το εξωγήινο αντικείμενο (μεγέθους πόλης) χτύπησε το σημερινό Chicxulub και άνοιξε τον ομώνυμο κρατήρα (διαμέτρου 150 και βάθους 30 χλμ.), στον 21^ο παράλληλο [21°24′0″N 89°31′0″W] στην χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού, πριν από 66.000.000 χρόνια[1], η τεράστια έκρηξη άφησε ένα στρώμα υλικού αστεροειδούς σε όλην την Γη.

Η πρόσκρουση έριξε τεράστιους όγκους θείου, σκόνης και αιθάλης στον αέρα, μπλοκάροντας εν μέρει τον Ήλιο και προκαλώντας πτώση της θερμοκρασίας. Ένα στρώμα ιριδίου[3], το οποίο είναι σπάνιο στην Γη, αλλά πιο συνηθισμένο στους αστεροειδείς, κατατέθηκε σε όλον τον πλανήτη, περίπου την εποχή που άρχισε η εξαφάνιση.

Η ΒΔ. Χερσόνησος Γιουκατάν, στο Μεξικό,

σε φωτογραφία που δημιουργήθηκε από τα δεδομένα της αποστολής

του Shuttle (SRTM).

Δείχνει μια λεπτή, αλλά αναμφισβήτητη ένδειξη

του κρατήρα πρόσκρουσης Chicxulub. 

Και πιο κάτω η πόλη Mérida,

38 χλμ. νότια της ακτής του Κόλπου του Μεξικού.

Οι ερευνητές εξέτασαν ένα στοιχείο που διατηρείται σε αυτό το στρώμα, το ρουθήνιο (είδος πλατίνας)[2], και διαπίστωσαν ότι ταίριαζε με την σύνθεση του τύπου του αστεροειδούς, που σχηματίστηκε στο εξωτερικό Ηλιακό Σύστημα, παρά με τον τύπο που παρήχθη στην εσωτερική περιοχή. Το ρουθήνιο είναι εξαιρετικά σπάνιο στα πετρώματα της Γης, επομένως δείγματά του από μια τοποθεσία πρόσκρουσης προσφέρουν «την καθαρή υπογραφή» του κρουστικού αντικειμένου. Υπάρχουν επτά σταθερά ισότοπα του ρουθηνίου και τα ουράνια σώματα έχουν χαρακτηριστικά μείγματά τους.

Η εξαφάνιση του Κρητιδικού / Παλαιογενούς (K/Pg) ήταν η 5^η από μια σειρά μαζικών εξαφανίσεων, που συνέβησαν τα τελευταία 540.000.000 χρόνια, περίοδο κατά την οποία τα ζώα εξαπλώθηκαν γύρω από την Γη. Το γεγονός εξαφάνισε περισσότερα από το 60% των ειδών, συμπεριλαμβανομένων όλων των δεινοσαύρων…

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι «κάτι ενδιαφέρον συνέβαινε στην ζώνη των αστεροειδών εκείνην την εποχή, όπως μια διάσπαση μεγάλου αστεροειδούς...

ΠΗΓΗ: M. Marshall «Dinosaur-killing Chicxulub asteroid formed in Solar System’s outer reaches - Rock samples hold clues to origin of impactor that sparked a mass extinction 66 million years ago», Nature, 15.8.2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 15.8.2024.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

        - Fischer-Gödde Μ. κ.ά. Science 385, 752–756 (2024).

        - Hildebrand A. R., κ.ά. Geology 19, 867-871 (1991).

        - Siraj Α. & Loeb Α. Sci. Rep. 11, 3803 (2021).

        - Nesvorný D., Icarus 368, 114621 (2021).

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Η θεωρία πρωτοδιατυπώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, από τον γεωλόγο W. Alvarez και τον πατέρα του, βραβευμένο με Νόμπελ επιστήμονα L. W. Alvarez. Κατά καιρούς έχει έντονα αμφισβητηθεί.

[2] Χημικό στοιχείο (Ru) με ατομικό αριθμό 44.

Ευρίσκεται στα μεταλλεύματα μαζί με τα άλλα μέταλλα της ομάδας της πλατίνας στα Ουράλια Όρη, στην Βόρεια και Νότια Αμερική, στο Sudbury του Οντάριο και σε κοιτάσματα πυροξενίτη στην Νότια Αφρική.

Επισήμως ανακαλύφθηκε από τον Ρώσο βαλτικής-γερμανικής καταγωγής επιστήμονα K. E. Claus, το 1844 στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Καζάν και το ονόμασε ρουθήνιο προς τιμήν της Ρωσίας, η οποία παλαιά ελέγετο Ρουθηνία, από την περιφέρεια Zakarpattia στην νυν δυτική Ουκρανία.

Φυσικά κράματα πλατίνας που περιέχουν και τα έξι μέταλλα της ομάδας πλατίνας χρησιμοποιήθηκαν από ιθαγενείς Αμερικανούς Ινδιάνους και ήταν γνωστά στους Ευρωπαίους χημικούς από τα μέσα του 16^ου αιώνα. Αλλα μόλις στα μέσα του 18^ου αιώνα η πλατίνα αναγνωρίσθηκε ως καθαρό στοιχείο. Ενώ όλα τα άλλα στοιχεία της ομάδας 8 έχουν δύο ηλεκτρόνια στο εξωτερικό περίβλημα, το ρουθήνιο στο εξωτερικό περίβλημα έχει μόνον ένα ηλεκτρόνιο. Αυτή η ανωμαλία παρατηρείται και στα γειτονικά μέταλλα νιόβιο (41), μολυβδαίνιο (42) και ρόδιο (45). Περίπου 30 τόνοι ρουθηνίου εξορύσσονται κάθε χρόνο. Τα παγκόσμια αποθέματα υπολογίζονται σε 5.000 τόνους. Χρησιμοποιείται σε ηλεκτρικές εφαρμογές, στην κατάλυση και στην ηλεκτροχημεία.

[3] Xημικό στοιχείο, ευγενές μέταλλο με ατομικό αριθμό 77. Επήρε το όνομά του από την θεά Ίριδα θεά του ουράνιου τόξου, των αρχαίων Ελλήνων, που θύμιζαν τα έντονα χρώματα των αλάτων του. Το ιρίδιο είναι συνυφασμένο με τον λευκόχρυσο και τα άλλα PGMs. Κράματα μετάλλων της ομάδας του λευκόχρυσου ήταν ήδη γνωστά από το 700 π.Χ. Ισπανοί κατακτητές της Νότιας Αμερικής, τον 17ο αιώνα τα έφεραν ως αδιαχώριστο μίγμα στην Ευρώπη, και τα ονόμασαν «πλατίνα» (= μικρό ασήμι). Επισήμως ανακαλύφθηκε το 1803 στο Λονδίνο, από τον Άγγλο χημικό Τένναντ στα αδιάλυτα κατάλοιπα της κατεργασίας του λευκόχρυσου. Τα μεγαλύτερα αποθέματά του ευρίσκονται στην Νότια Αφρική, στην Ρωσία, στον Καναδά, στις ΗΠΑ.

Χερσονησος Γιουκαταν, Μεξικο αποστολη ρανταρ Shuttle SRTM κρατηρας προσκρουσης Chicxulub, Τσιξουλουμπ πολη Merida, μεριντα μεριδα Κoλπος του Μεξικου iridium Xημικο στοιχειο, ευγενες μεταλλο ατομικος αριθμος 77 ονομα ετυμολογια θεα ιριδα ιρις ουρανιο τοξο αρχαιοι Ελληνες εντονα χρωματα αλατα ιριδιο λευκοχρυσος PGMs Κραμα μεταλλα 8ος αιωνας πΧ 700 Ισπανοι κατακτητες Νοτια Αμερικη 17ος μχ Ευρωπη, πλατινα μικρο ασημι ανακαλυψη 19ος 1803 Λονδινο, Αγγλος χημικος Τενναντ Τεναντ κατεργασια αποθεματα Νοτιος Αφρικη, Ρωσια, Καναδας, ΗΠΑ Εξωγηινο αντικειμενο δεινοσαυροι πριν 66.000.000 χρονια μαζικη εξαφανιση ζωης Γη αστεροειδης κομητης εξαφανιση δεινοσαυρος τροχια πλανητης Διας 21ος παραλληλος Yucatán Yucatan 65.000.000 τεραστια εκρηξη στρωμα υλικο αστεροειδης θειο σκονη αιθαλη ηλιος πτωση θερμοκρασιας ιριδιον σπανιο αστεροειδεις, ρουθηνιο ειδος εξωτερικο Ηλιακο Συστημα, ρουθενιο εξαιρετικα σπανια πετρωμα Γης, υπογραφη κρουστικο ισοτοπα ουρανια σωματα μειγμα Κρητιδικο / Παλαιογενες μαζικες εξαφανισεις 540.000.000 ζωα ειδη ζωνη των αστεροειδων εποχη διασπαση θεωρια 1970, γεωλογος αλβαρεζ Alvarez βραβειο Νομπελ μεταλλευμα μεταλλα ομαδα Ουραλια ορη, Βορεια Αμερικη, σουντμπουρι σαντμπουρι Sudbury Ονταριο κοιτασμα πυροξενιτης Αφρικη Ρωσος βαλτικη γερμανια κλαους Claus, 19ος 1844 Πανεπιστημιο του Καζαν Ρωσια Ρουθηνια / Ρουθενια Ruthenia, ζακαρπατια ζακαρπαττια ζακαρπαθια Zakarpattia δυτικη Ουκρανια φυσικο κραμα μεταλλο ιθαγενεις Αμερικανοι ινδιανοι Ευρωπαιος χημικοι 16ος 18ος καθαρο ηλεκτρονια ηλεκτρονιο ανωμαλια νιοβιο μολυβδαινιο ροδιο εξορυξη παγκοσμια αποθεματα ηλεκτρικες εφαρμογες, καταλυση ηλεκτροχημεια

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ