Του δρ. χημικού και συγγραφέα Χρήστου Γ. Μαλτέζου
μέλους της Εταιρείας Διερεύνησης Αρχαιοελληνικής
και βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ)
και ιδρυτή της ομάδας Ερευνητές Αρχαίας Ελληνικής Νανοτεχνολογίας
(ΕΑΕΝ)
Η Πυραμίδα του Ελληνικού στο Άργος είναι σε αρκετά καλή κατάσταση.
Τα στοιχεία για αυτό το πυραμοειδές κτίσμα προέρχονται σε εμάς από σχέδια και αναφορές περιηγητών, όπως τα σχόλια του περιηγητή Παυσανία ή από ξένους περιηγητές.
O Παυσανίας, γράφοντας για την Αργολίδα, αναφέρει ότι η Πυραμίδα ήταν κοινός ομαδικός τάφος, που μάλλον κτίστηκε από τον Προίτο και τον Ακρίσιο για τους νεκρούς στρατιώτες τους, οι οποίοι έπεσαν στην μάχη που έγινε και στην οποία οι στρατιώτες που συγκρούστηκαν, για πρώτη φορά χρησιμοποίησαν ασπίδες. Συγκεκριμένα, αναφέρει: Και πολυάνδρια (ομαδικοί τάφοι) υπάρχουν εδώ για Αργείους που νίκησαν σε μάχη τους Λακεδαιμονίους περί τας Υσιάς (Παυσανίας, Κορινθιακά 2, 24, 7).
Ένα από αυτά τα ταφικά μνημεία θεωρήθηκε η
επονομαζόμενη Πυραμίδα, που εντοπίστηκε κοντά στο χωριό Ελληνικό.
Ο L. Lord, διευθυντής της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών της Αθήνας, μετά από έκθεση ανασκαφών (1938) και έρευνα του ίδιου (1939), ανακάλυψε αρκετά κτίσματα στην Αργολίδα, κυρίως τετράγωνους αρχαϊκούς πύργους, αυτούς που κατά πάσαν πιθανότητα, ο Παυσανίας ταύτισε με τα πολυάνδρια (τους νεκρικούς θαλάμους). Ο L. Lord θεωρεί ότι οι πυραμίδες δεν ήταν τάφοι, επειδή οι πόρτες τους άνοιγαν από μέσα. Δεν ήταν επίσης φρυκτωρίες, γιατί θεωρεί ότι δεν είχαν ιδιαίτερη θέα. Πιστεύει ότι πρέπει να ήταν πολυάνδρια, τέτοια ώστε να μπορεί να ζήσει εκεί μια ολιγομελής φρουρά, που θα ήλεγχε με αυτόν τον τρόπο τον δρόμο προς την Τεγέα Αρκαδίας.
Εικόνα 2: Είσοδος της Πυραμίδος.
Ποιο σκοπό εξυπηρετούσαν τότε αυτές οι ιδιόμορφες πυραμοειδείς
κατασκευές;
Η
κατασκευή του κτίσματος, οι διαστάσεις και η κλίση του, καθώς και το γεγονός
ότι δεν βρέθηκαν κατάλοιπα τάφων, όπως οστά ή κτερίσματα, οδηγούν στο
συμπέρασμα ότι το οικοδομημα αυτό απετέλεσε μάλλον οχυρό ή παρατηρητήριο με
πιθανότερο να είναι αστρονομικό παρατηρητήριο το οποίο ως κόλουρη πυραμίδα θα
μπορούσε να έχει και χρήση λατρευτική, δηλ. ένα ασκεπές ιερό.
Συνοψίζοντας
από δημοσιευμένο άρθρο του καθηγητή αστροφυσικής, Στρ. Θεοδοσίου, οι πιθανές
χρήσεις της Πυραμίδας του Ελληνικού είναι οι εξής[1]:
1. Ταφικό μνημείο-πολυάνδριο (Παυσανίας, Leake, Ross, Vischer κ.ά.)
2. Έμβλημα τάφου, με την έννοια ότι κάτω από αυτή στον αντίστοιχο λόφο υπάρχει
τάφος ισχυρού ανδρός (Αρβανιτόπουλος).
3. Φυλάκιο-οχυρό (Lord, Wiegand, Fracchia, Σπαθάρη, Πιτερός, Πίκουλας).
4. Φρυκτωρία, δηλαδή εγκαταστάσεις μετάδοσης μηνυμάτων με φωτιά και καπνό
(Curtius).
5.
Αστρονομικό παρατηρητήριο με σαφή αστρονομικό προσανατολισμό, μετά από την μελέτη του προσανατολισμού της σε σχέση με τον ηλιακό κύκλο και τους
αντίστοιχους αστρικούς (Ομάδα Ακαδημίας Αθηνών).
6.
Ιερά (Κατσιαδράμης).
Εικόνα 4: Ο λίθος - δείκτης.
Ο
καθηγητής Στρ. Θεοδοσίου με τους συνεργάτες του πιθανολογούν, εκφράζοντας
μια εικασία, και συμφωνώντας με τον καθηγητή-ακαδημαϊκό καθηγητή Περικλή Θεοχάρη
και τους συνεργάτες του ότι η Πυραμίδα του Ελληνικού εκτός από ταφικό μνημείο ή
φυλάκιο ήταν και αστρονομικό παρατηρητήριο. Εξ άλλου, το ίδιο υποστηρίζεται από τους
ερευνητές και για τις Πυραμίδες της Αιγύπτου, οι οποίες - εκτός από τάφοι των φαραώ - σαφώς και εξυπηρετούσαν αστρονομικές εφαρμογές, αφού θεωρούνται τεράστια
μεσημβρινά παρατηρητήρια τα μεγαλύτερα που έχουν ποτέ κατασκευαστεί.
Ο γράφων συμφωνεί και επαυξάνει την εκδοχή της χρήσης της πυραμίδας Ελληνικού (Εικόνα 1) ως αστρονομικό παρατηρητήριο. Από φωτογραφίες του γράφοντος παρατηρούμε στην πρόσοψη δεξιά από τον διάδρομο εισόδου έναν λίθο σε σχήμα ισόπλευρου τριγώνου με την κορυφή προς τα κάτω (Εικόνα 2 κόκκινο σημάδι). Ίσως να συμπληρώνει το κενό της λιθοδομής, πιθανώτερο και λόγω άρτιου γεωμετρικού σχήματος να σηματοδοτεί την επικείμενη είσοδο στον παράπλευρο διάδρομο. Ως τόσο, προχωρώντας στο μέσον περίπου και δεξιά του διαδρόμου εισόδου του κτίσματος (Εικόνα 3, μπλε βέλος) παρατηρούμε έναν πρισματικό λίθο σχήματος ισοσκελούς τριγώνου με τις δύο ίσες πλευρές μεγαλύτερες από την βάση. Η δε κορυφή του δείχνει προς τα επάνω ως δείκτης (Εικόνα 4).
Εικόνα 5: εφαρμογή λίθου-δείκτη.
Αυτός ο λίθος-δείκτης
δεν φαίνεται να έχει ρόλο στην υπόλοιπη λιθοδομή του κτίσματος (στατική
υποστήριξη ή πλήρωση κενού) (Εικόνες 4, 5) και φωλιάζει ακριβώς στον σκαλισμένο
μητρικό λίθο δίχως κρυφό κενό (κρύπτη) (Εικόνες 5,6).
Εικόνα 6: εσοχή εφαρμογής λίθου-δείκτη.
Μήπως ο σκοπός αυτού του λίθου-δείκτη είναι να προτρέπει τον επισκέπτη να κοιτάξει προς τα επάνω, στον ουρανό;
Μήπως δείχνει τον Σείριο;
Άλλωστε, ο καθηγητής του
ΕΜΠ και ακαδημαϊκός Περ. Θεοχάρης γράφει ότι οι
πυραμίδες Αργολίδας πιθανώς κτίστηκαν με τον διάδρομο εισόδου στο αζιμούθιο του
Σειρίου[2].
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 26.8.2024.
[1] E. Theodosiou "Οι πυραμίδες της Ελλάδος - Άγνωστα μνημεία", Researchgate, Απρίλιος 2014.
[2]
Στρ. Θεοδοσίου, «Αστρομυθολογία»,
εκδ. Δίαυλος 2021, σελίδα 180.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook