Του συγγραφέα Κωνσταντίνου Σπίνου, Kspin.gr@gmail.com
Η Αμφικτυονία[1],
που για πρώτη φορά δημιουργήθηκε στην αρχαία Ελλάδα, ήταν οργάνωση των πόλεων-κρατών
σε ενώσεις, με μέλη από πολλές πόλεις-κράτη, που σκοπό είχε την ειρηνική
επίλυση των μεταξύ των προβλημάτων, και την εύρρυθμη λειτουργία και την ασφάλεια
των μελών της από εξωτερικούς κινδύνους. Ως θεσμός λειτούργησε με κανόνες Δικαίου και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή των προγόνων
μας. Εκτός των πολιτικών και θρησκευτικών ζητημάτων στα συνέδρια εκδικάζονταν
και επιβάλλονταν πρόστιμα για υποθέσεις μεταξύ των μελών.
Η ίδρυση του θεσμού χάνεται στην αχλή του χρόνου. Ο Αμφικτύων γιος του Δευκαλίωνα και της Πύρρας και αδελφός του Έλληνα γενάρχη των Ελλήνων, δημιούργησε την πρώτη Αμφικτυονία [σ.σ.: στην αρχαια Θεσσαλία, από τον Παρνασσό έως τον μυχό του, στον Μαλιακό Κόλπο / Παρνάσσιος μυχὸς]. «Η θρυλική καταγωγή του θεσμού έχει οπωσδήποτε βαθύτερη σημασία διότι δι’ αυτού του τρόπου οι αρχαίοι Έλληνες θέλησαν προφανώς να συμβολίσουν την εθνική τους ένωση»..
Η πιο σημαντική
ήταν η Δελφική Αμφικτυονία, η οποία
ονομαζόταν «το κοινό των Ελλήνων
Συνέδριον» και αναπτύχθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. Τα πρώτα μέλη της ήταν
οι Θεσσαλοί, οι Βοιωτοί, οι Δωριείς (με κυρίαρχη την Σπάρτη), οι Ίωνες (με
κυρίαρχη την Αθήνα), οι Περραιβοί, οι Μάγνητες, οι Λοκροί, οι Οιταίοι, οι
Αχαιοί, οι Φωκαείς, οι Δόλοπες, και οι Μαλιείς, όμως με την πάροδο του χρόνου
έλαβε πανελλήνιο χαρακτήρα. Κάθε πόλη έστελνε δύο αντιπροσώπους εκ των οποίων ο
ένας ονομαζόταν Ιερομνήμων ο δε
έτερος Πυλαγόρας. Το συνέδριο
συνήρχετο δυο φορές το χρόνο την άνοιξη στους Δελφούς και το Φθινόπωρο στις Θερμοπύλες.
Η Αμφικτυονία
συνέτεινε στην δημιουργία φιλικών δεσμών και στην ανάπτυξη του εμπορίου. Με την
πάροδο του χρόνου οι σύνεδροι αμφικτύονες
απέκτησαν και δικαστική εξουσία και ακολουθώντας πιθανώς τους αρχαίους γραπτούς
νόμους, έλυναν τις διαφορές και ρύθμιζαν τις σχέσεις μεταξύ των πόλεων-κρατών
του τότε γνωστού κόσμου, που σημαίνει ότι οι Αμφικτυονίες της αρχαίας Ελλάδας θεσπίζοντας τους πρώτους Κανόνες
Διεθνούς Δικαίου. Στο
Λεξικόν ΣΟΥΔΑΣ αναφέρεται το εξής: «Αμφικτυόνες
– αιρετοί εκ πολλών πόλεων δικασταί». Οι δικαστικές αποφάσεις έβγαιναν μέσω
των νόμων που ήταν γραμμένοι, όπως γράφει ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς: «Αυτοί
ήταν κοινοί νόμοι για όλους και ονομάζονταν αμφικτυονικοί και εξ αιτίας αυτών
έμεναν φίλοι μεταξύ τους και διαφυλαξαν με έργα παρά με λόγια το ότι ήταν
συγγενικές φυλές».
Το συνέδριο της Αμφικτυονίας ήταν ένα υπερκοινοβούλιο (όπως ο ΟΗΕ και το Ευρωκοινοβούλιο) που έπαιρνε αποφάσεις για όλα τα θέματα που απασχολούσαν τα μέλη και είχε δικαίωμα να κηρύττει πόλεμο εναντίον ξένων κρατών, ακόμα και να τιμωρεί με πόλεμο τα μέλη της που δεν συμμορφώνονταν στις αποφάσεις του.
Σύμφωνα όμως με τους γραπτούς της νόμους της:
- απαγορευόταν η ολοκληρωτική καταστροφή κράτους μέλους της,
- να θίγονται τα υδραγωγεία, και
- να γίνεται προσπάθεια επιλύσεως των διαφορών των διαφόρων εμπολέμων με διαιτησία.
Ως
εκ τούτου θα μπορούσε να λεχθεί ότι τα μηνύματα του Αμφικτυονικού Συνεδρίου αποτελούν
αειφεγγή φάρο πνευματικού προσανατολισμού της ανθρωπότητας και ευελπιστούμε να
μας δείχνουν ανά πάσα στιγμή τον πλέον δόκιμο δρόμο πορείας της κοινωνίας μας.
Η ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΓΟΝΟΣ
ΤΩΝ
ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΔΙΕΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ
Είναι προφανές ότι η ίδρυση και η λειτουργία του Αμφικτυονικού Συνεδρίου αποτελεί την
πρώτη οργανωμένη και σοβαρή προσπάθεια ειρηνικής και αναίμακτης διευθέτησης των
διαφορών ανάμεσα σε πόλεις-κράτη και λαούς. Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα
της Αμφικτυονίας και των Δελφών
ήταν, όπως αναφέρει ο Ξενοφών στο
έργο του Ελληνικά, η Ολυμπιακή Εκεχειρία. Δηλαδή, η παύση των εχθροπραξιών κατά
την περίοδο που τελούνταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
Στα πρότυπα σκοπών και στόχων των Αμφικτυονιών
στηρίχθηκαν οι σημερινοί Διεθνείς Οργανισμοί και αναμφισβήτητα η Αμφικτυονία αποτελεί προπομπό (στην
ουσία ακριβή αντιγραφή).
1)
της Διεθνούς Συνεταιριστικής Συμμαχίας που
ιδρύθηκε το 1895,
2)
της Κοινωνίας των Εθνών που ιδρύθηκε το
1919,
3)
του Ο.Η.Ε που ιδρύθηκε το 1945,
4)
του ΝΑΤΟ που ιδρύθηκε το 1949 και
5) της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ιδρύθηκε το 1957. Υποτίθεται ότι οι Διεθνείς αυτοί Οργανισμοί δημιουργήθηκαν για να παίρνουν δίκαιες και δεσμευτικές αποφάσεις ισότιμα για όλα τα μέλη τους.
ΔΙΕΘΝΗΣ
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ (ICA)
Η Διεθνής
Συνεταιριστικής Συμμαχίας (International Co-operative Alliance – ICA) ιδρύθηκε στο
Λονδίνο το 1895, µε τη συμμετοχή εκπροσώπων των συνεταιριστικών κινημάτων της Αργεντινής, της Αυστραλίας, του Βελγίου,
της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Δανίας, του Ηνωμένου
Βασιλείου, των Ηνωμένων Πολιτειών,
της Ινδίας, της Ιταλίας, των Κάτω Χωρών,
της Ουγγαρίας, της Ρωσίας και της Σερβίας.
Η ICA
ασχολείται µε τα γενικότερα κοινωνικά θέματα, που συγκεντρώνουν διεθνές
ενδιαφέρον και απασχολούν τη διεθνή κοινότητα. Μεταξύ των θεμάτων αυτών
περιλαμβάνονται η προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, η
αντιμετώπιση των επικίνδυνων μεταδοτικών ασθενειών, όπως είναι το AIDS και η
ηπατίτιδα Β, η αναχαίτιση του φάσματος της πείνας που απειλεί ολόκληρους
πληθυσμούς, ιδιαίτερα σε πολλές χώρες του Τρίτου Κόσμου, η διεθνοποίηση της
οικονομίας και οι επιπτώσεις της στο χάσμα μεταξύ φτωχών και πλουσίων χωρών, η
συμβολή στην αντιμετώπιση των συνεπειών εκτάκτων καταστροφικών γεγονότων, όπως
ήταν οι σεισμοί που έπληξαν τη Νοτιοανατολική Ασία κλπ.
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ
ΕΘΝΩΝ
Η Κοινωνία των Εθνών (συντομογραφικά Κ.τ.Ε. και στα αγγλικά League of Nations) ήταν Διεθνής Οργανισμός - Σύνδεσμος που ιδρύθηκε το 1920, αμέσως μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο Παρίσι. Ιδρύθηκε ως αποτέλεσμα της Συνθήκης των Βερσαλλιών κατόπιν αμερικανικής πρωτοβουλίας και σημείωσε σταθμό στην εξέλιξη των διεθνών σχέσεων, καθώς υπήρξε η πρώτη προσπάθεια για συνεννόηση όλων των κρατών πάνω στα προβλήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα. Στο απόγειό της, μεταξύ 28 Σεπτεμβρίου 1934 και 23 Φεβρουαρίου 1935, είχε 58 χώρες-μέλη.
Οι στόχοι του Συνδέσμου περιλάμβαναν τον αφοπλισμό, την πρόληψη του πολέμου μέσω της συλλογικής ασφάλειας, τη διευθέτηση των διαφορών μεταξύ των χωρών μέσω των διαπραγματεύσεων και της διπλωματίας και την βελτίωση της ποιότητας ζωής παγκόσμια. Η φιλοσοφία του, της διπλωματίας, αποτέλεσε θεμελιώδη αλλαγή στη σκέψη σε σχέση με αυτή που επικρατούσε τα προηγούμενα εκατό χρόνια.
Μετά από μια σειρά από αξιοσημείωτες επιτυχίες αλλά και ορισμένες αποτυχίες στις αρχές της δεκαετίας του 1920, ο Σύνδεσμος τελικά αποδείχθηκε ανίκανος να εμποδίσει την επιθετικότητα των Δυνάμεων του Άξονα κατά τη δεκαετία του 1930. Ο Μπ. Μουσολίνι, ηγέτης της Ιταλίας, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «Ο Σύνδεσμος είναι πολύ καλός στο να επιβάλλεται όταν οι σπουργίτες φωνάζουν, αλλά εντελώς αδύνατος όταν κυνηγούν οι αετοί».
Η έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου απέδειξε ότι είχε αποτύχει στον πρωταρχικό σκοπό του, που ήταν η αποφυγή κάθε Παγκόσμιου Πολέμου στο μέλλον.
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ
ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ (Ο.Η.Ε)
Ο οργανισμός Ηνωμένων εθνών (ΟΗΕ) όταν από της ιδρύσεώς του 1945 διαδέχθηκε την Κοινωνία των Εθνών και υποτίθεται ότι έκτοτε προσπαθεί να αποτρέψει τους πολέμους, να διασφαλίσει την ισότητα, την αξιοπρέπεια, την δικαιοσύνη και την ελευθερία, δημιουργώντας συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής προόδου. Για όλους τους λαούς-μέλη του.
Ο Ο.Η.Ε, γνωστός στην καθομιλουμένη ως Ηνωμένα Έθνη, είναι διεθνής οργανισμός παγκόσμιας εμβέλειας μεταξύ των κρατών του κόσμου του οποίου ο σκοπός είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, η ανάπτυξη φιλικών σχέσεων μεταξύ των εθνών, η επίτευξη διεθνούς συνεργασίας για την επίλυση διεθνών προβλημάτων, και το κέντρο εναρμόνισης των ενεργειών των εθνών για την επίτευξη κοινών σκοπών. Είναι ο μεγαλύτερος διεθνής οργανισμός στον κόσμο. Η έδρα του ΟΗΕ βρίσκεται στην πόλη της Νέας Υόρκης και έχει άλλα κεντρικά γραφεία στην Γενεύη, στο Ναϊρόμπι, στη Βιέννη και στην Χάγη (έδρα του Διεθνούς Δικαστηρίου).
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΒΟΡΕΙΟΑΤΛΑΝΤΙΚΟΥ
ΣΥΜΦΩΝΟΥ (Ν.Α.Τ.Ο.)
Ο Οργανισμός
Βορειοατλαντικού Συμφώνου (αγγλικά: North Atlantic Treaty Organization,
NATO, γνωστός και ως Βορειοατλαντική Συμμαχία, είναι στρατιωτική αμυντική
συμμαχία 31 χωρών της Δύσης, που έχει σκοπό την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ
των χωρών-μελών σε διάφορους τομείς (στρατιωτικό, πολιτικό, οικονομικό,
κοινωνικό, μορφωτικό), την προώθηση των γεωπολιτικών συμφερόντων και την
αποτροπή της ένοπλης επίθεσης εναντίον κάποιας χώρας-μέλους από άλλες.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ
ΕΝΩΣΗ
Χιλιάδες χρόνια μετά, μια μορφή Αμφικτυονίας,
παίρνει σάρκα και οστά στην Ευρώπη. Έγινε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 13.9.2024.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Αποστολίδης Θ. Λ. «Αμφικτυονία των Στερεοελλαδιτών».
- Παπαρρηγόπουλος Κ. «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους»
- Ιστοσελίδα Υπουργείου Εξωτερικών
- Λεξικόν ΣΟΥΔΑΣ.
[1] Ἀμφικτυονία ἢ Ἀμφικτυονεία – Αμφικτιονία [< ἀμφί + κτίω, κτίζω = κατοικώ < μυκην. me-ta-ki-ti-ta > μετακτίται = μέτοικοι, οι μετοικήσαντες, μεταφερθέντες από αλλού»] > Ἀμφικτυονική ὁμοσπονδία, ἢ τὰ δικαιώματα αὐτῆς, ἐν γένει, ὁμοσπονδία, σύνδεσμος. Το δίκαιον της Αμφικτυονείας αναφέρεται σε επιγραφή του Άργους (IG4.589) (> Ἀμφικτύονες) – βλ. Δημ. 62.1, 153.14. Στράβ. 374. Συλλ. Ἐπιγρ. 1121. Πλούτ. Them.20. D.5.19, 11.4.Ἡρόδ. 8.104, Πινδ. ΙΙ.4.118,10,12, Ν. 6. 40.
Αμφικτύονες = οι πρόξενοι των Ισθμίων Αγώνων > ἀμφικτιόνων ταυροφόνῳ τριετηρίδι Πίνδ.N.6.39.
Ø League, λίγκα.
Η Αμφικτυονία ήταν αρχαία θρησκευτική και πολιτική ένωση ελληνικών φυλών-πόλεων.
Αμφικτυονία ίδρυσαν:
- οι Λοκροί - βλ. Klio 16.163.
- 6 δωρικές πόλεις της παράκτιας ΝΔ. Ανατολίας / Μικράς Ασίας.
- 12 ιωνικές πόλεις - η 12πολη Ιωνική Συμμαχία, που αναδύθηκε στον απόηχο ενός αμνημόνευτου Μαλιακού Πολέμου, στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ.
- οι πόλεις της Καλαβρίας. - Στρ. 8.6.14.
- Αλλά η αμφικτυονία, αποτελούμενη από πολιτείες, υπό την αιγίδα του ιερού του Απόλλωνα στην Δήλο Κυκλάδων καθιερώθηκε επισήμως τον 7ο αιώνα. Ο Ομηρικός Ύμνος στον Δήλιο Απόλλωνα απαριθμεί, εκείνες τις πόλεις και τα νησιά που «έτρεμαν» (ως γαίες) και αρνήθηκαν να προσφερθούν για μα γίνουν η γενέτειρα του θεού Απόλλωνος, όταν η έγκυος η Λητώ. Μια κοινή γιορτή / κοινό πανηγύρι εορταζόταν αυτή η γέννα κάθε Ιούνιο στην ιερά νήσο: Ήταν τα Δήλια. Η Δηλιακή αμφικτυονία αναδημιουργήθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. ως όργανο της αθηναϊκής ηγεμονίας.
Ο Όρκος της Αμφικτυονίας
Ο αμφικτυονικός όρκος δίνει μια ιδέα της σημασίας του θεσμού:
«Ορκιζόμαστε να μην καταστρέψουμε ποτέ τις πόλεις της
αμφικτυονίας, να μην καταστρέψουμε είτε στον πόλεμο, είτε στην ειρήνη τις πηγές
του νερού.
Εάν κάποια δύναμη τολμήσει να το κάνει, θα πολεμήσουμε εναντίον
της και θα καταστρέψουμε τις πόλεις της.
Εάν βέβηλοι συλλήσουν τα αφιερώματα του ναού του Απόλλωνος
ορκιζόμαστε να χρησιμοποιήσουμε τα πόδια, τα χέρια, την φωνή μας, όλες τις
δυνάμεις μας για να τους κτυπήσουμε κι αυτούς και τους συνεργάτες τους». –
ΠΗΓΗ: Εντ. Συρέ. Γ. Λεκακης ¨Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις». Γ. Λεκακης «Λεξικο
των παραδόσεων».
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook