Ο Μιλτιάδης, η μίλτος και η μιλτοπάρηος ναυς - της Β. Μπακάλη

Ο Μιλτιάδης, η μίλτος

και η μιλτοπάρηος ναυς…

Της Βίκυς Μπακάλη

Το όνομα Μιλτιάδης, συνδέεται με το αρχαίο ουσιαστικό «ἡ μίλτος» (γένους θηλυκού). Η μίλτος είναι το ορυκτό κιννάβαρις, το οποίο έχει κόκκινο χρώμα. Συνεπώς το όνομα Μιλτιάδης, σημαίνει εκείνον που έχει κοκκινωπό πρόσωπο.

Υπάρχει η ποιητική λέξη «μιλτοπάρηος» (μίλτος + παρειά), είναι ο ροδομάγουλος. Την λέξη χρησιμοποίησε ο Όμηρος για πλοία τών οποίων τα πλευρά και οι πλώρες ήταν βαμμένες κόκκινες! («τῷ δ' ἅμα νῆες ἕποντο δυώδεκα μιλτοπάρῃοι», Ομ. Ιλ. Β,637). [και μαζί μ᾿ αυτόν ακολουθούσαν δώδεκα καράβια με κοκκινοβαμμένα τα πλευρά τους.].

Υπάρχει επίσης το ρήμα μιλτόω = βάφω κάτι κόκκινο με μίλτο. Το «σχοινίον το μεμιλτωμένον», ήταν αλειμμένο με την κόκκινη βαφική ουσία «μίλτος». Με αυτό το σχοινί μάζευαν σωρηδόν τους περιπλανώμενους στην αρχαία Αγορά και τους οδηγούσαν στην Πνύκα, την Εκκλησία του Δήμου. Αυτό αναφέρεται από τον Αριστοφάνη στην κωμωδία του «Ἀχαρνῆς»[1].

Στην αρχαία Αθήνα, οι πολίτες που περιπλανιούνταν άσκοπα στην Αγορά και δεν παρευρίσκονταν στις συνελεύσεις τής Εκκλησίας του Δήμου στην Πνύκα, συχνά συγκεντρώνονταν με την χρήση ενός κόκκινου σχοινιού. Το σχοινί αυτό ήταν βαμμένο με την συγκεκριμένη κόκκινη μπογιά και χρησιμοποιείτο για να “μαρκάρει” τους πολίτες που δεν συμμετείχαν στις συνελεύσεις. Όσοι είχαν κόκκινα σημάδια στα ρούχα τους, αντιμετώπιζαν πρόστιμα ή άλλες κυρώσεις. Αυτή η πρακτική είχε ως στόχο να ενθαρρύνει την συμμετοχή των πολιτών στις δημοκρατικές διαδικασίες και να διασφαλίσει ότι οι αποφάσεις λαμβάνονταν με την συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσοτέρων πολιτών.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 28.9.2024.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

---

[1] Ο Αριστοφάνης μιλάει γι’ αυτό το σκοινί στο έργο του «Ἀχαρνῆς» στ. 21-22 («ἔρημος ἡ πνὺξ αὑτηί, οἱ δ᾿ ἐν ἀγορᾷ λαλοῦσι κἄνω καὶ κάτω τὸ σχοινίον φεύγουσι τὸ μεμιλτωμένον». [η Πνύκα είναι άδεια, φλυαρούν στην Αγορά πάνω-κάτω και ενώ έχουν περιζώσει με κόκκινο σκοινί οι αρχές τους δρόμους, στην σύναξη τον λαό για να μαντρώσουν, όλοι πασχίζουν να ξεφύγουν].

Ομοίως στις «Ἐκκλησιάζουσες» στ. 377-378 (ἡ μίλτος ὦ Ζεῦ φίλτατε γέλων παρέσχεν, ἣν προσέρραινον κύκλῳ). [Η κόκκινη βαφή, αγαπητέ μου Δία, προκάλεσε γέλια, καθώς την έριχναν γύρω-γύρω], (εννοεί το κόκκινο σχοινί που το τέντωναν γύρω-γύρω για να μαντρώσουν όσους αρνούνταν να πάνε στις συνελεύσεις του δήμου).

Μιλτιαδης, μιλτος μιλτοπαρηαι νηες Μπακαλη ονομα αρχαιο ουσιαστικο θηλυκο ορυκτο κινναβαρις, κοκκινο χρωμα κοκκινωπο προσωπο ποιητικη λεξη μιλτοπαρηος παρεια ροδομαγουλος ομηρος αρχαια πλοιο πλωρη βαφη κοκκινη ναυς δυωδεκα μιλτοπαρηοι ομηρος Ιλιας δωδεκα 12 καραβι κοκκινοβαμμενο πλευρο παρηος ρημα μιλτοω μιλτω βαφω σχοινιον μεμιλτωμενον, σχοινιο μεμιλτωμενο αλειμμενο βαφικη ουσια σχοινι περιπλανωμενος Αγορα Πνυκα, Εκκλησια του Δημου Αριστοφανης κωμωδια Αχαρνης Αθηνα, πολιτες πολιτης περιπλανηση ασκοπη συνελευση μπογια μαρκαρισμα κοκκινο σημαδι ρουχα προστιμο κυρωση πρακτικη ενθαρρυνση συμμετοχη δημοκρατια σκοινι ερημος πνυξ μιλτωμενο φλυαρια αρχες δρομος, συναξη λαος μαντρωμα εκκλησιαζουσες ω Ζευ ζευς διας δια φιλτατος γελων κυκλος αγαπητος γελια, αρνηση συνελευσεις δημος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ