«Λατομείο πυριτόλιθου» 100.000 - 40.000 χρόνων βρέθηκε στην Αιτωλοακαρνανία και εργαλεία (ράσπες, αιχμές, χειροπελέκεις) - του Γ. Λεκάκη

«Λατομείο πυριτόλιθου»

100.000 - 40.000 χρόνων

βρέθηκε στην Αιτωλοακαρνανία

και εργαλεία

(ράσπες, αιχμές, χειροπελέκεις)

Του Γιώργου Λεκάκη

Τα Σαρδίνια είναι πεδινό χωριό της Αιτωλοακαρνανίας, στον 38^ο παράλληλο [38°53′18″N 21°12′7″E], ΝΑ. του Αμβρακικού κόλπου, 6 χλμ. από την Αμφιλοχία.

Επισήμως αναφέρονται το 1836, ως Σαρδίνινα Δήμου Αμβρακίας και από το 1940 ως (τα) Σαρδίνια.

Η περιοχή του χωριού κατοικείται από τα παλαιολιθικά χρόνια. Σε απόσταση μόλις 3 χλμ. πριν τις εκβολές του Στεργιανάδα στον Αμβρακικό, και 200 μ. από την αριστερή του όχθη, υπάρχει παλαιολιθική θέση στην πλαγιά ενός λόφου. Λόγω της ελαφράς κλίσης η βροχή παρασέρνει τα χαλαρά ιζήματα, με αποτέλεσμα να αποκαλύπτονται τα λίθινα αντικείμενα. Ως εκ τούτου όλα τα ευρήματα ήταν επιφανειακά και επομένως είναι αδύνατη η πραγματοποίηση στρωματογραφίας. Είναι γεματη με πυριτολιθικά αντικείμενα, λόγω της καλής ποιότητος πυριτόλιθου στον χώρο, επομένως αποτελεί ένα είδος λατομείου πυριτόλιθου. Λόγω της έλλειψης στρωματογραφίας ευρίσκονται αντικείμενα από ένα μεγάλο χρονικό εύρος (από την παλαιολιθική εποχή μέχρι το πρόσφατο παρελθόν) και λόγω της υπαίθριας θέσης του δεν εντοπίζονται οργανικά κατάλοιπα. Ευρέθη αφθονία σε πυρήνες και φολίδες, χωρίς δευτερογενή επεξεργασία. Υπήρξε διαχρονική επιλογή των παλαιολιθικών κυνηγών, οι οποίοι έκαναν εδώ την πρώτη επεξεργασία ή ακόμη και να έκαναν εδώ έναν προσωρινό καταυλισμό. Υπάρχουν πολλοί πυρήνες χαρακτηριστικοί της Μέσης Παλαιολιθικής εποχή (100.000 - 40.000 χρόνια πριν από σήμερα). Είναι κυρίως τύπου Λεβαλουά, με μια κύρια απολέπιση, είτε μονοπολικοί, είτε διπολικοί, καθώς και δισκοειδείς πυρήνες με κεντρομόλες απολεπίσεις και πυραμιδοειδείς της Μουστερίας περιόδου. Οι φολίδες προέρχονται επίσης από τις παραπάνω κατηγορίες.

Ευρέθησαν προϊόντα της Μέσης Παλαιολιθικής:

        • ράσπες (αρκετές) κατασκευασμένες λεπτές φολίδες, με λεβαλλουά-μουστέρια τεχνική, μικρές και καλής ποιότητας.

        • ράσπα τύπου Quina σε παχειά φολίδα. Ράσπες τέτοιου τύπου συναντώνται σπανιότατα στην Ελλάδα.

        • αιχμή καλής ποιότητας Μουστέριας περιόδου, από κόκκινο-καφέ πυριτόλιθο.

        • αιχμή διπλής όψεως, ωοειδής φυλλόσχημη. Το συγκεκριμενο εργαλείο είναι το μόνο το οποίο μπορεί να χρονολογηθεί με ακρίβεια, καθώς αυτός ο τύπος αναγνωριζεται προς το τέλος της Μέσης Παλιαολιθικής και την αρχή της Ανώτερης.

        • χειροπέλεκυς κακής ποιότητος.

Τέλος, σε μικρή απόσταση από το χωριό, υπάρχουν τα Παλαιά Σαρδίνια (Παλιοχώρι). Γνωστά για το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής (περίπου του 1700). Είναι σταυροειδές με οκτάπλευρο τρούλλο, σε κάθε πλευρά του οποίου ανοίγεται από ένα μονόλοβο τοξωτό παράθυρο. Φημισμένο για την αγιογραφία του αγίου Βαρβάρου, που φέρει ιδιόχειρες σημειώσεις αρματολών του Βάλτου, οι οποίες εξιστορούν τις εμπειρίες τους από την περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Σε άλλη τοιχογραφία εικονίζεται η κόλαση, ενώ στην Γη, ένας διπλός ταύρος με την αρπαγή της Ευρώπης (από την αρχαία κρητική ελληνική μυθολογία), εβραίοι, ένας μονόκερως, ένας όφις, μια αρκούδα, ένας πτερωτός δράκος, λεοντάρι (λέαινα), ελέφαντας, λύκος, ένας... γάιδαρος, κ.ά. (παρακάτω φωτογραφία)!

Στα δε κοντινά Καλύβια Αμφιλοχίας, οικισμός των Σαρδινίων, στα ΒΑ. του χωριού, υπάρχει ο ναός του Αγίου Αθανασίου, με αξιόλογο τέμπλο.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.5.2022.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

        - ΛΕΟΝΤΙΟΣ Σ. «ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΛΟΧΙΑΣ», επ. καθ. Α. ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΜΦΙΛΟΧΙΑ, 2021.

αρχαιο λατομειο πυριτολιθου 100.000 - 40.000 χρονια πριν Αιτωλοακαρνανια αρχαια εργαλεια ρασπα, αιχμη, χειροπελεκυς ακαρνανια Σαρδινια πεδινο χωριο Αιτωλοακαρνανιας, 38ος παραλληλος Αμβρακικος κολπος Αμφιλοχια 19ος αιωνας μχ 1836, Σαρδινινα Δημος Αμβρακιας 1940 κατοικηση παλαιολιθικα χρονια εκβολες ποταμος Στεργιαναδας οχθη, θεση λοφος λιθινα αντικειμενα ευρηματα επιφανειακα στρωματογραφια πυριτολιθικα αντικειμενο, καλη ποιοτητα πυριτολιθος παλαιολιθικη εποχη πυρηνας φολιδα παλαιολιθικος κυνηγος τροφοσυλλεκτης πρωτη επεξεργασια καταυλισμος πυρηνες Μεση τυπου Λεβαλουα απολεπιση, μονοπολικος, διπολικος δισκοειδης κεντρομολος πυραμιδοειδης Μουστερια περιοδος φολιδες ευρημα προιοντα ρασπες κατασκευη τεχνικη τυπος κουινα Quina παχεια σπανιοτατο σπανια στερεα Ελλαδα κοκκινος καφες καφεκοκκινος διπλης οψης, ωοειδης φυλλοσχημη εργαλειο Ανωτερη Παλαια Σαρδηνια εκκλησακι Αγιας Παρασκευης Αγιας Παρασκευη 18ος 1700 σταυροειδης ναος ιν οκταπλευρος τρουλλος, ιερος ναος 8πλευρος τρουλος, μονολοβο τοξωτο παραθυρο αγιογραφια αγιος Βαρβαρος ιδιοχειρη σημειωση αρματολοι Βαλτου, αρματολος Βαλτος Ελληνικη Επανασταση 1821 τοιχογραφια εικονα κολαση, Γη, διπλος ταυρος διας ζευς αρπαγη της Ευρωπης ταυροδιας Ευρωπη αρχαια κρητικη κρητη ελληνικη μυθολογια εβραιοι, μονοκερως, οφις, φιδι πτερωτος δρακος, λεονταρι λεαινα, ελεφαντας, ελεφας λυκος, γαιδαρος, Καλυβια Αμφιλοχιας, οικισμος Αγιου Αθανασιου, τεμπλο Αγιος Αθανασιος Παλιοχωρι αρκουδα στερεα ελλαδα

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ