Του Γιώργου Λεκάκη
Για αιώνες, ένα από τα πρώτα
πράγματα που έβλεπαν οι άνθρωποι μπαίνοντας στο Μιλάνο ήταν ένα ανάγλυφο μιας
γυναίκας, που έλεγαν πως «κλαδεύει τον Κήπο της, με μεγάλο ψαλίδι / κλαδευτήρι»… Βέβαια, κανέναν
κήπο δεν κλάδευε, και κανένα ψαλίδι δεν κρατούσε… Στην ουσία κρατούσε έναν
φαλλό, με τον οποίο χάιδευε το αιδοίον[1] της…
Αυτό το ανάγλυφο βρισκόταν
στην ανατολική πύλη της πόλεως, την Porta Tosa, που αργότερα μετονομάσθηκε σε
Porta Vittoria, γνωστή και ως «Πόρτα της Κυρίας που Ξυρίζεται».
Το σκανδαλιστικό ανάγλυφο… αφαιρέθηκε
από την αρχική του θέση από τον καρδινάλιο C. Borromeo το 1500… Γιατί, λέει «ήθελε
τα μάτια του να κοιτούν μόνον τα αστέρια του ουρανού»...
Υπάρχουν αρκετοί θρύλοι για
την προέλευση αυτής της ανάγλυφης πλάκας:
- Είναι γνωστό στην λαογραφία
πως η επίδειξη των γεννητικών οργάνων, γυμνών, αλλά ακόμη και κεκαλυμμένων, σημαίνει
προσβολή, αδιαφορία, ανυπακοή, απαξία, χλεύη, διάθεση για αστεϊσμό, κλπ. (από την εποχή της Βάυβως της Ελευσίνας). Επειδή, λοιπόν, ήταν στραμμένο προς
τα ανατολικά, σήμαινε μια κίνηση προσβολής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας[3], επειδή
αρνήθηκε να βοηθήσει το Μιλάνο, μετά την ισοπέδωση και λεηλασία της πόλεως από τον Φρ. Μπαρμπαρόσα[2],
το 1162.
Μετά γεννήθηκαν και
μεταγενέστερες ερμηνείες, όλες τους σχετικές με τον αυτοκράτορα της Αγίας
Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και εχθρό του Μιλάνου, Φρειδερίκο Μπαρμπαρόσα:
- Μια λέει ότι το ανάγλυφο
απεικονίζει απλώς την σύζυγο του Μπαρμπαρόσα, αυτοκράτειρα Βεατρίκη (τ. κόμισσα της Βουργουνδίας), σε μια
επαίσχυντη στάση… Στην μιλανέζικη λαογραφία, η αυτοκράτειρα Βεατρίκη, κατά την
διάρκεια της πολιορκίας της πόλης, το 1158, αιχμαλωτίστηκε από τους Μιλανέζους
και ταπεινώθηκε, διαπομπεύοντάς και μεταφέροντάς την στην πόλη, επάνω σε ένα
γαϊδουράκι. Όταν ο Μπαρμπαρόσα κατέλαβε την πόλη, εκδικήθηκε τους δικαστές και
διοικητές του Μιλάνου, αναγκάζοντάς τους να αφαιρέσουν τις ακαθαρσίες από τον
πρωκτό ενός γαϊδάρου, μόνο με τα δόντια τους!
- Ένας άλλος μύθος περιγράφει
το κατόρθωμα μιας νεαρής Μιλανέζας που, όταν ο Φρειδερίκος Α΄ Μπαρμπαρόσα
επιτέθηκε στην πόλη (1162 μ.Χ.), σκαρφάλωσε στο τείχος της πόλεως, σήκωσε την
φούστα της και απέκοψε το αιδοίον της, ενώ οι κατακτητές επλησίαζαν. Βλέποντας
αυτό, τα εχθρικά στρατεύματα σοκαρίστηκαν τόσο πολύ, που γύρισαν και ετράπησαν
σε φυγή. Αυτό έλεγαν ήταν το τρομερό ψυχολογικό όπλο του Μιλάνου.
Η πλάκα ευρίσκεται τώρα στο
Μουσείο Αρχαίας Τέχνης στο Castello Sforzesco, στο Μιλάνο.
ΠΗΓΗ: Ol. Markov, M. Klimenko, 29.9.2024. Γ. Λεκακης "Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 30.9.2024.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Το γυναικείο αιδοίον πολλάκις αναφέρεται και ως «κήπος».
[2] Πρόκειται για τον Γερμανό Δούκα της Σουηβίας (από
κληρονομιά, Φρειδερίκο Γ', 1147-1152) Frederick I Hohenstaufen (1122 –1190), γιο
του δούκα Φρειδερίκου Β' της δυναστείας των Χοχενστάουφεν και της Ιουδήθ, κόρης
του Βαυαρού Δούκα Ερρίκου Θ', ο οποίος έγινε αυτοκράτορας Ρωμαίων, βασιλιάς των
Ρωμαίων και βασιλιάς της Ιταλίας. Συμμετείχε στην Β΄ Σταυροφορία. Ανέβηκε στον ρωμαϊκό θρόνο στις 4.3.1152,
διαδεχόμενος τον θείο του Conrad III. Την άνοιξη του 1155 εστέφθη βασιλιάς της
Ιταλίας στην Παβία. Στις 18 Ιουνίου του ίδιου έτους ο πάπας Αδριανός Δ' τον
έστεψε Αυτοκράτορα στην Ρώμη, ο πρώτος με τον τίτλο «ιερός» (1157). Θεωρείται
ένας από τους μεγαλύτερους μεσαιωνικούς αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας.
Το
1162 – μαζί και με ουγγρικές δυνάμεις - πολιόρκησε και ισοπέδωσε την πόλη του
Μιλάνου, για να τρομοκρατήσει και να διατάξει τους ιταλικούς δήμους να αποδεχθούν
το Constitutio de Regalibus. Οι πολιορκημένοι αντιστάθηκαν με πείσμα για
περίπου έναν χρόνο: Στις 1.3.1162 οι πρόξενοι του Μιλάνου ζήτησαν επιείκεια
ενώπιον του Φ. Μπαρμπαρόσα. Στις 10.3.1162 το «αλαζονικό» Μιλάνο αναγκάστηκε να
παραδοθεί. Αμέσως μετά άρχισε η καταστροφή του. Οι Μιλανέζοι διασκορπίσθηκαν σε
τέσσερις διαφορετικές τοποθεσίες... Η πόλις Μιλάνο δεν υπήρχε για 5 χρόνια…
Στις 27.4.1167 στα ερείπια του Μιλάνου, ξεκίνησε η ανοικοδόμησή του… και των
αμυντικών τειχών του από φόβο πιθανής επίθεσης από την Παβία…
[3] Ο πάπας Αλέξανδρος, είχε την υποστήριξη του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνός και της Βενετίας. Κανένα έδαφος της ιταλικής χερσονήσου δεν επρόκειτο να παραχωρηθεί στον Μανουήλ Α' Κομνηνό. Ελήφθησαν μέτρα την εκδίωξής του από την χερσόνησο. Ο Φρειδερίκος είχε και το Βασίλειο της Σικελίας. Στις διαπραγματεύσεις με τον Κομνηνό δεν του αναγνώρισε δικαιώματα.
Ο Φρ. Μπαρμπαρόσα αφιερώθηκε και στην επίλυση του Ζητήματος της Ανκόνα, η οποία, εκτός από ελεύθερος δήμος, ήταν επίσης σύμμαχος και με την Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Ο Φρειδερίκος διέσχισε την Ουγγαρία, σταματώντας στην ουγγρική αυλή του βασιλιά Μπέλα Γ΄ στο Esztergom ή Στριγώνιο. Αφού διέσχισε τα Βαλκάνια, πλησιάζοντας τις κυριαρχίες του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ισαάκιου Β' Αγγέλου(*), έστειλε πρεσβευτές για να συμφωνήσουν για το πέρασμα μέσα από τα εδαφη του με προορισμό την Ανατολία. Αλλά ο Ισαάκιος, σύμμαχος των Λατίνων και σε συμφωνία με τον Σαλαντίν, φυλάκισε τους πρέσβεις. Τότε ο Φρειδερίκος έστειλε τον γιο του, Ερρίκο Στ', με τον στόλο που του παρείχαν οι ναυτικές δημοκρατίες και με την άδεια του πάπα, να επιτεθεί στην Κωνσταντινούπολη! Κατέλαβε την Φιλιππούπολη και στην συνέχεια την Θράκη , ξεκίνησε προς την Κωνσταντινούπολη. Ο Ισαάκιος συμβιβάστηκε. Τον Φεβρουάριο του 1190 υπεγράφη η Συνθήκη της Αδριανούπολης, η οποία επέτρεπε στα στρατεύματα του αυτοκράτορα Φρειδερίκου να περάσουν τον Ελλήσποντο τον Μάρτιο. Όπως και έγινε. Στην Μικρά Ασία, διασχίζοντας το σουλτανάτο του Εικονίου, όπου δέχθηκαν συνεχείς επιθέσεις από τους Σελτζούκους και οι γραμμές ανεφοδιασμού τους κόπηκαν, και ενώ λιμοκτονούσε, ο γερμανικός στρατός, επιτέθηκε στον σουλτάνο Qilij Arslan II, καταλαμβάνοντας προσωρινά την πρωτεύουσά του, το Εικόνιο. Έτσι τον ανάγκασε να τηρήσει τις δεσμεύσεις του: Να τους παραχωρήσει ελευθερία διέλευσης, να τους προμηθεύσει με τις απαραίτητες προμήθειες και στην συνέχεια, με την βοήθεια Αρμενίων οδηγών, να διασχίσουν Ταύρο. Αλλά στις όχθες του ποταμού Καλύκανδου (νυν Σάλεφ) στην Κιλικία, ο Φρειδερίκος πνίγηκε, ενώ διέσχιζε τον ποταμό (10.6.1190), προκαλώντας την διασπορά του αυτοκρατορικού γερμανικού στρατού,...
Έγιναν προσπάθειες να θαφτεί στην Ιερουσαλήμ. Να συντηρηθεί το πτώμα του με ξύδι. Όλα απέτυχαν. Τα λείψανά του θάφτηκαν στην εκκλησία του Αγίου Πέτρου στην Συριακή Αντιόχεια. Τα οστά του στον καθεδρικό ναό της Τύρου. Η καρδιά και τα εσωτερικά του όργανα στην Ταρσό...
Ο γιος του, Φίλιππος της Σουηβίας (1177 - 1208), Δούκας της Σουηβίας και της Αλσατίας (1196 - 1208) και βασιλιάς των Ρωμαίων και της Ιταλίας (1198 - 1208), νυμφεύτηκε την Ειρήνη Αγγελική(1181 - 1208), κόρη του βυζαντινού αυτοκράτορα Ισαάκιου Β' Άγγελου(*).
ΘΡΥΛΟΙ
Πολλοί θρύλοι γερμανικών πληθυσμών αναφέρονται σε αυτόν:
- Λένε πως δεν είχε πραγματικά πεθάνει, αλλά είχε κρυφτεί από τους εχθρούς του για να επιστρέψει πιο δυνατός από πριν...
- Είχε στην κατοχή του ένα θρυλικό δόρυ και γι' αυτό του ήταν αξεπέραστος. Αλλά εάν του το στερουσαν, θα έχανε κι αυτός την ζωή του λίγο αργότερα. Ο Φρειδερίκος πέθανε γιατί το δόρυ έπεσε από τα χέρια του, στο ποτάμι...
- Είναι ένας κοιμώμενος ήρωας, όπως βασιλιάς Αρθούρος και ο Μπραν ο Ευλογημένος. Κοιμάται μαζί με τους ιππότες του σε μια σπηλιά στα βουνά Kyffhäuser στην Θουριγγία. Όταν τα κοράκια σταματήσουν να πετούν γύρω από την κορυφή, θα ξυπνήσει και θα φέρει την Γερμανία στο παλαιό της μεγαλείο. Η κόκκινη γενειάδα του φυτρώνει μέσα από το τραπέζι στο οποίο κάθεται. Κοιμάται με τα μάτια μισόκλειστα. Πού και πού σηκώνει το χέρι του και στέλνει ένα παιδί έξω να δει εάν τα κοράκια έχουν σταματήσει να πετούν... Τα κόκκινα γένια του έχουν μεγαλώσει ήδη αμέτρητα και έχουν κάνει ήδη δύο στροφές γύρω από το τραπέζι... Όταν ολοκληρωθεί ο τρίτος γύρος, θα ξυπνήσει και θα δώσει μια εκπληκτική μάχη από την οποία θα προκύψει η Ημέρα της Κρίσεως!
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook