Βρέθηκε χρυσή αναθηματική πλάκα στην ακρόπολη της Αψάρου στην Μαύρη Θάλασσα, με επιγραφή στα ελληνικά υπέρ του Δία Μεσία / Δολιχηνού! - του Γ. Λεκάκη

Βρέθηκε αρχαία χρυσή

αναθηματική πλάκα

στην ακρόπολη της Αψάρου

στην Μαύρη Θάλασσα,

με επιγραφή στα ελληνικά

υπέρ του Δία Μεσία / Δολιχηνού!

Του Γιώργου Λεκάκη

Η Άψαρος[1] κείται στον 41^ο παράλληλο [41°34′23″N 41°34′25″E], στον ανατολικό μυχό του Πόντου, 15 χλμ. νότια του Βατούμ (τ. Adjara > Ατζαρία), στο στόμιο του ποταμού Άκαμψι (νυν Chorokhi). - ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκακης «Περίπλους του αρχαίου Πόντου»,  στην εφημερίδα «Ελληνική Γνώμη», σε 10 συνέχειες (Απρ. 2009 - Μάρτιο 2010) στην εφημ. "Ελληνική Γνώμη" του Ντύσσελντορφ της Γερμανίας.

Ο κ. R. Karasiewicz-Szczypiorski (από το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας) και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν μια χρυσή αναθηματική πλάκα στην ακρόπολη της αρχαίας ελληνικής πόλεως Αψάρου, η οποία στα ρωμαϊκά χρόνια ήταν ένα λιμάνι της Κολχίδος, στην ανατολική ακτή της Μαύρης Θάλασσας, στην χώρα που καταλαμβάνει νυν η Γεωργία.

Η λεπτή χρυσή πλάκα έχει σχήμα ποντιακής λύρας! Και είναι γραμμένη. Φέρει επιγραφή στα ελληνικά με μια αφιέρωση στον Δία Δολιχηνό, μια θεότητα - λένε - που ήταν ένας συνδυασμός του θεού Δία του ελληνικού πανθέου και μιας θεότητας της καταιγίδας και της γονιμότητας από τους Έλληνες της νοτιοανατολικής Μικράς Ασίας.

Δολιχός = μακρός[2] > Δολιχαίων = μακραίων, πολυχρόνιος, αθάνατος.[3] Άρα ο Δολιχηνός Ζευς ήταν ο προστάτης όσων ήταν μακριά από το σπίτι τους.

        > Ο Δολιχηνός / Δολεχηνός[4] / Δολιχηνάριος[5] ήταν επίθετο του Διός στην Θράκη[6] - [7], ιθαγενής θεός στην Συρία[6], Μέγιστος / Μεσίας Ζευς σε Τόμιδα[7] και Αυγούστα Τραϊάνα, στην Ιταλία[4], την Κιλικία[5]και την Ιστρία[5]. - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΔΟΛΙΧΗΝΟ ΔΙΟ, ΕΔΩ.

Η παρουσία της πλάκας υποδηλώνει ότι υπήρχε ένας τοπικός ναός αφιερωμένος στον Δία Δολιχηνό, ο οποίος είναι γνωστόν ότι λατρεύονταν από στρατιώτες σε πολλές φρουρές.

«Αυτό υποδεικνύεται από μια σειρά από άλλα μικρά ευρήματα, αλλά αυτό το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία», εξήγησε ο κ. Karasiewicz-Szczypiorski.

Η ομάδα θα συνεχίσει τις έρευνες για πιθανό ναό στην περιοχή του οχυρού. Ελπίζουμε ότι η περαιτέρω έρευνα όχι μόνο θα βρει τον ναό του Δία Δολιχηνού στην Άψαρο, αλλά θα επιβεβαιώσει επίσης ότι η επιρροή των Ελλήνων της Ανατολής εξαπλώθηκε δυτικά και βόρεια σε πολλές φρουρές, μεταξύ άλλων και μέσω στρατιωτών που στάθμευαν περιοδικώς στην Άψαρο…

Τον 14^ο αι. μ.Χ. η πόλις αναφέρεται ως Γώνιο > Γκόνιο[8], στην γωνιά δηλ. του Πόντου.

ΠΗΓΗ: «'Unique' Gold Artifact Discovered at Roman Fort Hints at Lost Temple», Newsweek, 30.12.2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 31.10.2024.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Παρόμοιο τοπωνύμιο απαντάται και στην Σογδιανή, «όπου υπάρχει οχύρωση της Αψάρας».

Η λέξις a-ps-va > Apsar συνδέεται με την «αυτοονομασία» των Αμπχαζών / της Αμπχαζίας, από την ρίζα «ps» / "pas" < πάσο, πέρας, πέρασμα.

[2] Βλ. Ομ. Ιλ. Δ.533. «ἐνεύχομαί σοι, Κλωθαίη, πανδώτειρα, δολιχή» / «Σε ικετεύω, Κλωθώ / κλώστρια, που τα δίνεις όλα μακρά», P,IV,2280.

[3] Βλ. Εμπεδ. 131. Fr. Pap.a(2).2), B 23.8.

[4] Βλ. SEG 29.967 (Ιταλία 3ος αι.)

[5] Βλ. ZPE 15.1974.50 (Κιλικία, imper.), IHistriae 283 (imper.).

[6] Βλ. IGBulg.5.5587 (3^ος αι.), Bull.Epigr.1967.643 (Palestine, imper.),

[7] Βλ. IGBulg.3.1527 (2ος / 3ος αι.), ITomis 158 (2ος/3ος μ.Χ.), SEG 32.1386 (Comagene 1ος αι.), ITomis l.c., SEG l.c., IGBulg.3.1590.2 (Αυγ. Τρ. 3ος αι.).

[8] για πρώτη φορά από τον Τραπεζούντιο Μ. Πανάρετο.

αρχαια χρυση αναθηματικη πλακα ακροπολη Αψαρος Μαυρη Θαλασσα, επιγραφη ελληνικα Διας Μεσιας / Δολιχηνος 41ος παραλληλος Ποντος Βατουμ Adjara > ατζαρα Ατζαρια, στομιο ποταμος ακαμψις Chorokhi τσοροκι χοροκι ακροπολις ελληνικη πολη Apsaros, αρχαιο λιμανι Κολχιδα, κολχις ανατολικη ακτη Γεωργια λεπτη γραμμενη επιγραφη αφιερωση Δια ζευς θεος θεοτητα ελληνικο πανθεο καταιγιδα γονιμοτητα αρχαιοι ελληνες νοτιοανατολικη Μικρα Ασια Δολιχος = μακρος Δολιχαιων = μακραιων, πολυχρονιος, αθανατος Δολεχηνος Δολιχηναριος επιθετο επιθετα Διος Θρακη ιθαγενης Συρια, Μεγιστος / Μεσσιας Messiah Ζευς Τομοι τομις Αυγουστα Τραιανα Ιταλια, Κιλικια Ιστρια ναος αφιερωμα λατρεια στρατιωτες φρουρα ευρημα οχυρο επιρροη Ανατολη ανατολια φρουρες, στρατιωτης σταθμος 14ος αιωνας μΧ πολις Γωνιο Γωνιον Γκονιο γωνια τοπωνυμιο Σογδιανη οχυρωση Αψαρα λεξις apsva > Apsar αυτοονομασια Αμπχαζοι Αμπχαζια πας pas πασο, περας, περασμα Ομηρος Ιλιας ενευχομαι Κλωθαιη, πανδωτειρα, δολιχη ικετευω, Κλωθω / κλωστρια Βουλγραια παλαιστινη Τραπεζουντιος Παναρετος Τραπεζουντα Τραπεζους ρωμαικα χρονια σχημα ποντιακης λυρας κεμεντζες ποντιακη λυρα κεμεντζε λυροσχημη λυροσχημο λυροσχημος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ