«Τα Ελγίνεια της Ελληνικής Φύσης»: Βιοπειρατεία φυτών και φυτογενετικού υλικού στην Ελλάδα - του Χρ. Γ. Μαλτέζου

«Τα Ελγίνεια της Ελληνικής Φύσης»:
Βιοπειρατεία φυτών
και φυτογενετικού υλικού
στην Ελλάδα

Του Χρήστου Γ. Μαλτέζου, δρ. χημικού, συγγραφέως

Η Βιοπειρατεία αναδείχθηκε ως όρος, για να περιγράψει τους τρόπους που οι πολυεθνικές εταιρείες του αναπτυγμένου Βορρά εκμεταλλεύονται - τις περισσότερες φορές με μη νόμιμο τρόπο - τους γενετικούς πόρους και την παραδοσιακή γνώση του αναπτυσσόμενου Νότου.

 Στην εκμετάλλευση των γενετικών πόρων έχουν βασιστεί σε μεγάλο βαθμό «βαρειές» βιομηχανίες, όπως είναι οι φαρμακοβιομηχανίες αλλά και οι βιομηχανίες παραγωγής καλλυντικών. Η εκμετάλλευσή αυτή γίνεται με την απόκτηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας προϊόντων που χρησιμοποιούν δραστικές ουσίες από φυσικά εμφανιζόμενο βιοχημικό ή γενετικό υλικό. Τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας εμποδίζουν τυχόν αναπαραγωγή του παραγόμενου προϊόντος από άλλους, προστατεύοντας έτσι τα οικονομικά συμφέροντα των κατόχων τους. Καθώς τα κέρδη που αποκομίζουν οι φαρμακοβιομηχανίες είναι τεράστια, πολύ συχνά, παρακάμπτονται τα δικαιώματα των αυτόχθονων λαών και οι μακροχρόνιες παραδοσιακές πρακτικές τους στην χρήση βιολογικών πόρων της χώρας τους, προκαλώντας την εμφάνιση του φαινομένου της Βιοπειρατείας. Μπορεί και με το πρόσχημα της "ανοικτής" επιστημονικής έρευνας, μετά την καταγραφή ενδημικών ειδών να δίνονται δείγματα σε βιομηχανίες με το πρόσχημα της βιοανάπτυξης (bioprospecting).

Στην Ελλάδα, με μόλις το 3,1 % της συνολικής γεωγραφικής έκτασης της ευρωπαϊκής ηπείρου, συναντάμε το 40% των φυτικών ειδών της Ευρώπης[1].

 Η Βιοπειρατεία φυτογενετικών πόρων, από τη χώρα μας, ξεκινάει από την Γερμανική Κατοχή. Υπάρχουν αναφορές από έκθεση 20 σελίδων που κατατέθηκε στη Βουλή το 2019 από τον γεωπόνο, Ρ. Θανόπουλο, και απευθύνονταν σε πλήθος αποδεκτών[2].

Στην έκθεση αυτή αναφέρεται πως κατά την Γερμανική Κατοχή, σε τρεις διαφορετικές γερμανικές αποστολές, το διάστημα 1941 – 1942, εκλάπησαν 2.274 δείγματα φυτογενετικού υλικού δηλ. σπερμάτων (σπόρων) από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Σήμερα, μετά από απώλειες στο διάστημα δεκαετιών που μεσολάβησε, έχουν διασωθεί περίπου 1.578 δείγματα, τα οποία διατηρούνται ακόμη και πολλαπλασιάζονται σε Γερμανική Τράπεζα Γενετικού Υλικού[3]Δηλαδή, κάνουν χρήση προϊόντων κλοπής ακόμη και σήμερα οι Γερμανοί!

 Αυτό αποτελεί μια παράνομη πρακτική, διότι παραβιάζεται το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια[5] για τους γενετικούς πόρους, που έχει υπογραφεί από όλη την ευρωπαϊκή ένωση, όπως παραβιάζεται και η ευρωπαϊκή οδηγία και ευρωπαϊκός κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, 511/2014. Γι’ αυτό, έστω και εκ των υστέρων θα πρέπει να υπάρξει συζήτηση για κάποια αποζημίωση.

Συμπεράσματα

 Η Έκθεση του Ρ. Θανόπουλου καταλήγει σε 5 συμπεράσματα και κάνει 5 προτάσεις, ως εξής:

 «Η συλλογή φυτογενετικών πόρων κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής είναι μια ακόμα αυθαίρετη πράξη καταπάτησης της εθνικής κυριαρχίας της χώρας, αντικατοπτρίζει το όλο κλίμα της εποχής, απεικονίζει την κυριαρχία του κατακτητή σε όλους τους πόρους και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ως μια ουδέτερη επιστημονική έρευνα.

 »Το μεγαλύτερο μέρος των φυτογενετικών πόρων που συλλέχθηκαν αποτελούν συλλογικό δημιούργημα του έλληνα αγρότη σε κάθε περιοχή και ανήκουν σε αυτόν και τις διάδοχες γενιές.

 »Σε σύγκριση με τις εκτελέσεις, το λιμό, τις κλοπές και τις καταστροφές, που έγιναν στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής η συλλογή φυτογενετικών πόρων μπορεί να φαίνεται μια «αμελητέα» πράξη. Ωστόσο δεν παύει να αποτελεί μία ακόμα παράνομη ενέργεια που γίνεται σε μια κατακτημένη χώρα.

 »Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος αυτού του φυτογενετικού υλικού διασώζεται στη Γερμανία και οτι πλέον μόνο μικρό μέρος του μπορεί να καλλιεργείται ακόμα στις περιοχές από τις οποίες έγινε η συλλογή του με κανένα τρόπο δεν μπορεί να δικαιολογήσει την παράνομη αφαίρεση του.

 »Πρέπει να αναγνωριστεί η θαρραλέα στάση Γερμανών επιστημόνων την μεταπολεμική περίοδο να ερευνήσουν και να αναδείξουν το πως το ναζιστικό καθεστώς χειρίστηκε και αξιοποίησε γενικά την επιστήμη και την έρευνα για τους σκοπούς του και πως ειδικά αυτό υλοποιήθηκε στην Ελλάδα.

Προτάσεις

»Το φυτογενετικό υλικό που συλλέχτηκε κατά την διάρκεια της γερμανικής Κατοχής θα πρέπει να είναι διαθέσιμο ανά πάσα χρονική στιγμή στο παρόν και στο μέλλον στις τοπικές κοινωνίες, από τις οποίες προήλθε και αποτελεί δημιούργημα και κληρονομιά τους.

»Να δημιουργηθεί με γερμανική χρηματοδότηση Διεθνές Κέντρο Έρευνας στην Ελλάδα για τους Φυτογενετικούς Πόρους με βασικά αντικείμενα τον αναπολλαπλασιασμό, την διάθεση στις τοπικές κοινότητες, την μελέτη και ανάπτυξη του φυτογενετικού υλικού που συλλέχτηκε στην γερμανική Κατοχή και την μελέτη της σχετικής ιστορίας. Το κέντρο αυτό μπορεί να είναι ανεξάρτητο ή να ανήκει σε κάποιο φορέα και να έχει παραρτήματα στις βασικές περιοχές συλλογής (Βόρεια Ελλάδα, Πελοπόννησο και Κρήτη).

»Η γερμανική πλευρά πρέπει να χορηγήσει καταλόγους και πληροφορίες σχετικά με τη χρήση του ελληνικού φυτογενετικού πόρου, που αποσπάστηκε κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, είτε από γερμανικά ιδρύματα (ΑΕΙ, ερευνητικά ιδρύματα), είτε παραχωρήθηκε σε ξένα ιδρύματα και εταιρείες.

 »Η γερμανική πλευρά πρέπει να χορηγήσει αντίγραφα όλων των πρωτογενών στοιχείων συλλογής (ημερολόγια, χάρτες, δελτία συλλογής, φωτογραφικό υλικό κλπ.), καθώς και τις σχετικές δευτερογενείς επεξεργασίες.

»Η ελληνική πλευρά επιφυλάσσεται παντός νόμιμου δικαιώματος για να απαιτήσει οικονομικές αποζημιώσεις από οποιαδήποτε επικερδή χρήση των φυτογενετικών πόρων που αποσπάστηκαν κατά την διάρκεια της γερμανικής Κατοχής».

 Ακόμη και σήμερα η Βιοπειρατεία στην Ελλάδα, δυστυχώς αποτελεί μια πάρα πολύ μεγάλη πληγή. Έχουμε πάρα πολύ μεγάλες διαρροές γενικότερα. Είχε ξεκινήσει από μια ερώτηση του βουλευτή του κ. Θωμά Ψείρα το 2014. Έχουμε περιπτώσεις Γερμανικών φαρμακευτικών εταιριών που υφαρπάζουν γενετικό υλικό, εξορμούμενες από την Αλβανία (μπορεί να χρησιμοποιούν Αλβανούς ή άλλες ομάδες), και κλέβουν από το περίφημο τσάι του βουνού σιδερίτης, στη συνέχεια το μεταφέρουν στις εγκαταστάσεις τους στη Βουλγαρία και το καλλιεργούν εκεί για λογαριασμό γερμανικών φαρμακοβιομηχανιών. Αυτό πρόκυψε από μελέτη του ερευνητή βιολογίας Νικόλαου Κρίγκα ο οποίος είναι μέλος στο Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων που έχει τράπεζα γενετικού υλικού στην Ελλάδα με εξαιρετικούς επαγγελματίες και επιστήμονες.

 Η επιστημονική ομάδα των Ν. Κρίγκα, Β. Μεντέλη και Δ. Βώκου σε εργασία τους, η οποία δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2014 στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Economic Botany, αναφέρει ότι επειδή γνώριζαν το διεθνές ενδιαφέρον για την Ελληνική χλωρίδα, τον πλούτο και τη μοναδικότητα των Ελληνικών φυτών, επιχείρησαν για πρώτη φορά να διαπιστώσουν κατά πόσο διεξάγεται εμπόριο των ενδημικών φυτών της Ελλάδας μέσω φυτωρίων που διαθέτουν σύστημα ηλεκτρονικής πώλησης φυτών μέσω του διαδικτύου.

 Από την έρευνά τους, εντοπίστηκαν 588 περιπτώσεις εμπορίας φυτών από 73 φυτώρια στην Ευρώπη, τη Βόρειο Αμερική και την Αυστραλία, τα οποία ως αυτοφυή φυτά υπάρχουν αποκλειστικά και μόνο στην Ελλάδα (ενδημικά Ελλάδας).

 Τα εμπορευόμενα Ελληνικά ενδημικά αφορούν 145 taxa[4] (είδη και υποείδη) που αντιστοιχούν σε περίπου 10% της ενδημικής χλωρίδας της χώρας. Εμπορευόμενα από πολλά φυτώρια (περισσότερα από 10) εμφανίζονται 10% αυτών των taxa, ενώ 35% εμπορεύεται από μόνον ένα φυτώριο. Κυριαρχούν εκπρόσωποι των φυτών με εγνωσμένη καλλωπιστική αξία διεθνώς (Campanulaceae, Iridaceae, Liliaceae) και των αρωματικών – φαρμακευτικών φυτών (Lamiaceae).

Το ζωντανό φυτό είναι η πιο κοινή μορφή πώλησης, με μέση τιμή €6,38 ανά άτομο και ανώτερη €20,46 για το Ophrys kotschyi subsp. cretica. Για τις άλλες μορφές πώλησης, οι τιμές είναι €0,24-5,67 ανά βολβό, €0,03-0,93 ανά σπέρμα και €0,07-44,0 ανά γραμμάριο σπερμάτων. Στην τελευταία περίπτωση, η μέγιστη τιμή που καταγράφηκε αντιστοιχεί στο Draba cretica.

Από τα εμπορευόμενα taxa, 58 είναι προστατευόμενα σε εθνικό και 19 σε διεθνές επίπεδο, 33 χαρακτηρίζονται ως απειλούμενα (κινδυνεύοντα και τρωτά) και 37 ως σχεδόν απειλούμενα ή σπάνια. Από αυτά, 12 έχουν βρεθεί σε μια μόνο τοποθεσία και άλλα 18 σε δύο έως πέντε.

Είναι άγνωστο πόσο νόμιμο είναι αυτό το εμπόριο. Ωστόσο, κανένα φυτώριο από όσα εξετάστηκαν δεν φαίνεται να έχει άδεια από τις αρχές της χώρας για συλλογή και πώληση των ενδημικών φυτών της Ελλάδας.

Εξετάζοντας μια αγορά που δεν έχει επαρκώς μελετηθεί μέχρι τώρα, η έρευνά τους συμβάλλει στη διάνοιξη ενός νέου πεδίου στην προστασία της βιοποικιλότητας. Για την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου (ένα είδος Βιοπειρατείας), προτείνουν συστηματική παρακολούθηση των ιστοσελίδων μεγάλης επισκεψιμότητας και υποχρέωση των φυτωρίων να δηλώνουν ότι το προς πώληση φυτικό υλικό δεν προέρχεται από την φύση και ότι έχει νόμιμα αποκτηθεί.

Στην εν λόγω εργασία, οι ίδιοι επιστήμονες προτείνουν ότι οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα όχι μόνον για την προστασία της βιοποικιλότητας των χωρών τους. Εκτός αυτού θα πρέπει να προχωρήσουν στην άσκηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από την εθνική νομοθεσία και τις διεθνείς συμβάσεις σχετικά με την εκμετάλλευση των γενετικών πόρων και τον καταμερισμό των οφελών που απορρέουν από τη χρησιμοποίησή τους, ως επιτάσσει το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια[5].

Στο ημερολόγιο του Βαλκανικού Βοτανικού Κήπου Κρουσσίων[6] για το έτος 2014, ο καθηγητής Βιολογίας του ΑΠΘ, Ν. Κριγκάς και οι συνεργάτες του, περιέγραψαν ένα προστατευόμενο είδος για κάθε έναν από τους 12 μήνες με τις τιμές της ανεξέλεγκτης πώλησης του στο διαδίκτυο. Αυτό για την ευαισθητοποίηση του Κοινού στο επίκαιρο θέμα παγκοσμίου ενδιαφέροντος που είναι η Βιοπειρατεία, η πρόσβαση στους γενετικούς πόρους και ο καταμερισμός οφελών που προκύπτουν από τη χρησιμοποίησή τους. Ακολουθεί η περίπτωση των 12 σπάνιων ενδημικών φυτών:
 Campanula incurvaA. DC. (Campanulaceae): Σπάνιο, προστατευόμενο
από το Προεδρικό Διάταγμα 67/1981 σε εθνικό επίπεδο, πωλείται από 13
φυτώρια του εξωτερικού, πωλείται με τη μορφή σπερμάτων και ζωντανών φυτών σε τιμές €3,60-6,13/ζωντανό άτομο, €0,10/σπέρμα, €3,50/πακέτο σπερμάτων ή €16,50/γραμμάριο σπερμάτων.

- Tulipa cretica Boiss. & Heldr. (Liliaceae): Προστατευόμενο
από το Προεδρικό Διάταγμα 67/1981 σε εθνικό επίπεδο, πωλείται από 8 φυτώρια του εξωτερικού σε τιμές €3,60/ζωντανό φυτό ή €1,80-2,30/βολβό.
Ophrys kotchyi H. Fleischm. & Soó subsp. cretica (Soó) H. Sund
(
Orchidaceae): Προστατευόμενο από το Προεδρικό Διάταγμα
67/1981 σε εθνικό επίπεδο, από τη Σύμβαση της Βέρνης και τη
Σύμβαση
CITES διεθνώς, πωλείται από ένα φυτώριο του εξωτερικού
σε τιμή €20,46/βολβό.

         Fritillaria rhodocanakis Orph. ex Baker (Liliaceae): Τρωτό,
προστατευόμενο από το Προεδρικό Διάταγμα 67/1981 σε εθνικό
επίπεδο και από τη Σύμβαση της Βέρνης διεθνώς, πωλείται από
6 φυτώρια του εξωτερικού σε τιμές €3,02-4,80/ζωντανό άτομο.

        Campanula garganica Ten. subsp. cephallenica (Feer) Hayek (Campanulaceae): Τρωτό, πωλείται από 4 φυτώρια του εξωτερικού σε τιμή €3,60/ζωντανό άτομο.

        Origanum dictamnus L. (Lamiaceae): Τρωτό, προστατευόμενο από το

Προεδρικό Διάταγμα 67/1981 σε εθνικό επίπεδο, από τη Σύμβαση της
Βέρνης διεθνώς, είδος προτεραιότητας της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, πωλείται
από 24 φυτώρια του εξωτερικού σε τιμές 4,36-6,17/ζωντανό άτομο.
        
Petromarula pinnata (L.) A. DC. (Campanulaceae): Ενδημικό Κρήτης, πωλείται από 4 φυτώρια του εξωτερικού σε τιμές €6,90/ζωντανό άτομο ή €0,03-0,08/σπέρμα.

        Sideritis syriaca L. subsp. syriaca (Lamiaceae): Ενδημικό Κρήτης, πωλείται από ένα φυτώριο του εξωτερικού, σε τιμή €0,20/σπέρμα

        Draba cretica Boiss. & Heldr. (Brassicaceae): Ενδημικό
Κρήτης, πωλείται από 3 φυτώρια του εξωτερικού, σε τιμές€3,60/ζωντανό φυτό ή €44/γραμμάριο σπερμάτων.

        Lomelosia hymettia (Boiss. & Spruner) Greuter & Burdet (Dipsacaceae): Ενδημικό της Κεντρικής και Νότιας Ελλάδας και νησιών του Αιγαίου, πωλείται από ένα φυτώριο του εξωτερικού, σε τιμή €10,12/ζωντανό φυτό.
        
Allium callimischon Link subsp. callimischon (Amaryllidaceae): Ενδημικό του νοτιοδυτικού τμήματος της Ελλάδας, πωλείται από 2 φυτώρια του εξωτερικού, σε τιμή €3,60/ζωντανό φυτό.
        
Cerastium candidissimum Correns (Caryophyllaceae): Ενδημικό
Ελλάδας, πωλείται από 6 φυτώρια του εξωτερικού με τιμές €6,13/
ζωντανό φυτό, €0,05 - 0,15/σπέρμα ή €14/πακέτο σπερμάτων.


Αναφέρεται επίσης ότι σε Μουσεία Φυσικής Ιστορίας στην Σουηδία, το 1/3 των ειδών είναι Ελληνικής Προέλευσης! Συγκεκριμένα, ο κ. Κρίγκας έχει ονομάσει με γλαφυρό τρόπο αυτά: «Τα Ελγίνεια της Ελληνικής Φύσης».

 Κίνδυνο ολικής εξαφάνισης αντιμετωπίζουν περίπου 1 στα 10 σπάνια ή απειλούμενα ενδημικά φυτά της ελληνικής χλωρίδας, τα οποία φαίνεται να έχουν μπει για τα καλά στο… μάτι διεθνών κυκλωμάτων Βιοπειρατείας, που δρουν στο διαδίκτυο

Τέλος, μήπως πρέπει να αντικαταστήσουμε τις καμένες περιοχές από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού, με το να φυτέψουμε δέντρα, ξενικά είδη, τα οποία μπορεί να είναι γενετικά τροποποιημένα και να είναι πιο ανθεκτικά στις πυρκαγιές, είτε έχουν καλύτερη δυνατότητα απορρόφησης του διοξειδίου του άνθρακα, είτε τάχα επιτελούν κάποιες καλύτερες λειτουργίες, κ.ο.κ.; Ωστόσο τα μη ενδημικά και ξενικά είδη θα προκαλέσουν δεσμεύσεις κυριότητας και ειδικά σχετικά με το μνημόνιο και τις δανειακές συμβάσεις (βλέπε δεσμεύσεις και για μελλοντικά ή εν δυνάμει έσοδα). Τυχόν αντικατάσταση των ενδημικών ειδών με άλλα ξενικά είδη που δεν ανήκουν στη χλωρίδα της Ελλάδας, ανοίγει τον δρόμο για πιο εύκολη έξωθεν εκμετάλλευση και κατάσχεση του εθνικού μας πλούτου.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πολύτιμη φυσική κληρονομιά και σημαντική βιολογική ποικιλία. μεγάλη πυκνότητα ειδών και ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό χερσαίων, υγροβιότοπων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Αυτή είναι η δική μας κληρονομιά που πρέπει να την διαφυλάξουμε.

ΠΗΓΗ: Περιοδικό «Το Ένζυμο», τεύχος κ’, χειμώνας 2023 – 2024. Αναδημοσιεύεται με άδεια και προτροπή του συγγραφέα. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.11.2024.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Baig Rachel / Ηλ. Αντωνιάδης (Υπ. Σύνταξης: Δήμ. Κυρανούδη) «Αυξάνονται οι φωνές κατά της Βιοπειρατείας», Deutsche Welle, 15.4.2013.

Βλάσση Ελ. «Η Διακυβέρνηση των Γενετικών Πόρων και Βιοπειρατεία – Το Διεθνές Θεσμικό Πλαίσιο, το πρωτόκολλο της Ναγκόγια και η Σημασία της Υπόθεσης του Δένδρου “NEEM», Διπλωματική Εργασία για Μάστερ στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Επιχειρησιακό Δίκαιο, Σχολή Νομικής, Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου, Αύγουστος 2016.

Βώκου Δ. «Το πρωτόκολλο της Ναγκόγια», Οικοτριβές, 26.1.2014.

Θανόπουλος Ρ. «Έκθεση σχετικά με την συλλογή φυτογενετικών πόρων στην Ελλάδα στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής», Διεύθυνση Αξιοποίησης Αγροκτημάτων και Γεωργικών Εγκαταστάσεων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα 2019

Καρακατσάνης Γ., «Ο κρυφός πλούτος της Ελλάδας» ομιλία στην εκπομπή «Εμείς οι Έλληνες», του ραδιοσταθμούυ «Παραπολιτικά», 21.10.2021.

Krigas N., Menteli V., Vokou D., “The Electronic Trade in Greek Endemic Plants: Biodiversity, Commercial and Legal Aspects”, March 2014, Economic Botany, 68(1).

Λεκάκης Γ. βιβλία του για την Κατοχή.

Maier R. «Vom Kaiser-Wilhelm - Institut für Kulturpflanzen forschung im Vivarium (Βιέννηund am Tuttenhof bei Korneuburg (Niederösterreich - Κάτω Αυστρίαzum Leibniz - Institut für Pflanzengenetik und Kulturpflanzenforschung in Gatersleben (BRD)» Schriften Verein zur Verbreitung naturwissenschaftlicher Kenntnisse 142: 43–82, 2008.

Μαραγκού Π., Παραγκαμιάν Κ. «Βιολογικήποικιλότητα, Ελλάδα – μια πλούσια χώρα», WWF FACTSHEETΑύγ. 2012.

Ντάλης Βαγγ. «Η αναδάσωση κρύβει παγίδες», 29.8.2021.

Φωτεινακοπούλου Αν. «Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση και Βιοποικιλότητα: Διεθνές Ρυθμιστικό Πλαίσιο και Πολιτικές Προώθησης μιας Διεθνούς Στρατηγικής αντιμετώπισης των σύγχρονων προκλήσεων: Το Ζήτημα της Βιοπειρατείας», Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Ιούνιος 2017.

«Τι είναι η βιοπειρατεία και ποιοι επωφελούνται», 11.9.2016.

«Βιοπειρατεία: απειλή για την ανάπτυξη», Επικαιρότητα, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Κόσμος, 14.1.2013.

«Οργιάζει η Βιοπειρατεία με φυτά από την Δωδεκάνησο - ένα ευρώ στο διαδίκτυο ο σπόρος για ο κυκλάμινι της Ρόδου», εφημ. «Η ΡΟΔΙΑΚΗ», Επικαιρότητα, 20.1.2014, 10:31 

«Μοσχοπουλούν οι επιτήδειοι τους σπόρους της ελληνικής γης στο διαδίκτυο», «ΤΟ ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ», 20.1.2014. Και «Πληθαίνουν οι κλοπές βοτάνων στον Γράμμο», Δασαρχείο9.5.2018. Και «Διαδικτυακή εμπορία των ενδημικών φυτών της Ελλάδας», Δασαρχείο11.3.2020.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:


[1] Π. Μαραγκού, Κ. Παραγκαμιάν, WWF FACTSHEET, «Βιολογική ποικιλότητα, Ελλάδα – μια πλούσιαχώρα», Αύγουστος 2012.

[2] Πρόεδρο της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλο, Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων Ν. Βούτση, Κοιν. Ομάδες ΣΥ.ΡΙΖ.Α., Ν.Δ., ΚΙΝ.ΑΛ., Κ.Κ.Ε., Ένωση Κεντρώων, Πρόεδρο Ποταμιού Στ. Θεοδωράκη, Πρόεδρο ΑΝ.ΕΛ. Π. Καμμένο, τ. πρόεδρο της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής «Για την διεκδίκηση των Γερμανικών οφειλών» βουλευτή Τ. Μηταφίδη. Κοινοποίηση: Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα (Ε.Σ.Δ.Ο.Γ.Ε.), Γεωπονικό Πανεπιστήμο Αθηνών.

[3] Στο Ινστιτούτο Leibniz για Φυτική γενετική και έρευνα καλλιεργειών, στο Γκάτερσλέμπεν (Gatersleben), Γερμανίας.

[4] Το taxa είναι όρος στην Βιολογία που προέρχεται από την ελληνική λέξη «τάξις / ταξινόμηση» και περιλαμβάνει τους πληθυσμούς σε είδη και υποείδη των οργανισμών.

[5] To Πρωτόκολλο της Ναγκόγια προβλέπει ότι, για να χρησιμοποιήσει κάποιος το γενετικό υλικό που βρίσκεται στην επικράτεια της χώρας (ενδημικό φυτό), μπορεί να κάνει μια συνεργασία με άδεια από το κράτος είτε ως μίσθωση είτε ως έρευνα και ανάπτυξη. Το πρωτόκολλο της Ναγκόγια αλλά και το άρθρο 24 του συντάγματος της Ελλάδας αναγνωρίζει την Εθνική Κυριαρχία ειδικά πάνω στους φυτογενετικούς πόρους.

[6] Ανήκει στον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό (ΕΛ.Γ.Ο.) - «ΔΗΜΗΤΡΑ» και βρίσκεται στον νομό Κιλκίς.

Ελγινεια της Ελληνικης Φυσης Βιοπειρατεια φυτων φυτογενετικο υλικο Ελλαδα Μαλτεζος Ελληνικη Φυση Βιοπειρατια φυτα φυτο
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ