Του Γιώργου Λεκάκη
Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν
ορυκτές χρωστικές ουσίες της γης εδώ και τουλάχιστον 500.000 χρόνια - εάν όχι ενωρίτερα…
Η ώχρα ως προϊόν εσήμαινε και
κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, τεχνολογική μάθηση, εποχικά ταξείδια, ανταλλαγή
υλικού πολιτισμού, συμβολική έκφραση, στρατηγικές προμήθειας, μεταφορά μεγάλων
αποστάσεων, δίκτυο ορυκτών πόρων, κ.ά.
Ένα ορυχείο ώχρας στο Σπήλαιο των Λιονταριών (παρακάτω φωτογραφία) στο Ngwenya στην Εσουατινή[1] της νότιας
Αφρικής χρονολογήθηκε ηλικίας 48.000 χρόνων με την μέθοδο της φωταύγειας.
Ο αρχαιολόγος G. Bader (του Πανεπιστημίου του Tübingen) είπε ότι σε αυτό το σπήλαιο είχε πραγματοποιηθεί τότε εντατική εξόρυξη. «Μπορούμε να δούμε εδώ μερικές από τις αρχαιότερες ενδείξεις ότι οι άνθρωποι αλλάζουν ενεργά την μορφή του περιβάλλοντός τους», εξήγησε.
Ο κ. Bader και οι συνεργάτες
του ανέλυσαν επίσης 173 δείγματα ώχρας από 15 τοποθεσίες, προκειμένου να
παρακολουθήσουν την χρήση και την μεταφορά του πολύχρωμου ορυκτού, από
κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες.
«Μας ενδιέφερε ολόκληρη η
αλυσίδα επεξεργασίας της ώχρας: Από την επιλογή του ορυκτού, από διάφορους
γεωλογικούς σχηματισμούς, την εξόρυξή του, την ανάμειξη άλλων ουσιών, όπως το
γάλα, το λίπος, το αίμα και οι φυτικές ρητίνες ως συνδετικοί παράγοντες, μέχρι
την μεταφορά του στους αρχαιολογικούς χώρους», πρόσθεσε.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι
οι παλαιολιθικοί άνθρωποι που ζούσαν στην νότια Αφρική παρήγαγαν ώχρα, για
τοπική χρήση, αλλά την μετέφεραν επίσης σε μεγάλες αποστάσεις μέσω ενός δικτύου,
που συνδέει διάφορα κοιτάσματα ορυκτών. Επί πλέον, η μελέτη υποδηλώνει ότι η
γνώση σχετικά με την εξαγωγή και την χρήση της ώχρας μεταδόθηκε από γενεά σε
γενεά και μέσω των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ των κοινοτήτων.
ΠΗΓΗ: Br. L. MacDonald "Ochre
communities of practice in Stone Age Eswatini", Nature Communications, vol.
15, αρ: 9201 (2024), 24.10.2024. Και Sci
News. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 25.10.2024.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Eswatini > Swatini, Swazi, Swaziland > Εσουατινή, Εσβατινή, εξελλ. Σουαζιλάνδη.
Στην έκτασή της έχουν
βρεθεί αντικείμενα, που δείχνουν ανθρώπινη δραστηριότητα από την Πρώιμη Παλαιολιθική
Εποχή, 200.000 χρόνια πριν από σήμερα. Προϊστορικές δε βραχογραφίες 27.000 χρόνων
έχουν βρεθούν σε όλην την χώρα.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook