Του Γιώργου Λεκάκη
Η λεπτομύτα ανακηρύχθηκε
ΕΞΑΦΑΝΙΣΜΕΝΗ!
Το μεταναστευτικό παρυδάτιο
πουλί, που κάποτε αναπαραγόταν στην δυτική Σιβηρία και διαχείμαζε στους
ελληνικούς υγρότοπους και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΙΑ!
ΠΗΓΗ: ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ / BirdLife Greece, 19.11.2024.(**)
Η λεπτομύτα ήταν το
σπανιότερο πουλί σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Φώλιαζε στην ΝΔ.
Σιβηρία, σε τυρφώνες δυτικά του ποταμού Ob.
Η φωνή-κάλεσμά της ήταν ένα «κο-ι»
/ «κουρ-λιι» / «κου-λιι» / «κου-ιι» (σαν της τουρλίδας), αλλά πιο γλυκό. Υψηλότονο,
και με πιο γρήγορη επανάληψη, σαν μια εύθυμη τρίλια.
Μετά την αναπαραγωγή της, αναχωρούσε
για μια αποδημία 5.000 – 6.500 χλμ., μέσω της ΝΑ. Ρωσίας και ΝΑ. Ευρώπης, για να
ξεχειμωνιάσει στην Β. – ΒΔ. Αφρική (κυρίως στην Merja Zerga του Μαρόκο) και κατά
μήκος του Περσικού Κόλπου.
Στην Ελλάδα ήταν κοινή τον
19ο αιώνα. Και τακτική μέχρι την δεκαετία του 1980. Η τελευταία επιβεβαιωμένη
παρατήρησή της στην Ελλάδα έγινε το 1999. Επισκεπτόταν Δέλτα Έβρου, Αξιού, Καλαμά, Πόρτο Λάγος,
Αμβρακικό…
Τελευταία επιβεβαιωμένη
παρατήρηση το 2001 στην Ουγγαρία. Αλλά γενικώς, δεν έχουν υπάρξει
αδιαμφισβήτητες θεάσεις της από το 1995…
Αν και έχουν προταθεί αρκετές
απειλές για το είδος, αυτές που οδήγησαν οριστικώς το είδος στην εξαφάνιση δεν
θα γίνουν ποτέ γνωστές. Αλλά και άλλα είδη Numenius αναγνωρίζονται ως
απειλούμενα παγκοσμίως…
Τον Νοέμβριο του 2024, οι
ερευνητές εδημοσίευσαν ένα άρθρο(*) με μια ανάλυση της κατάστασης του είδους,
βάσει των μοντέλων της IUCN, στο οποίο έκαναν την συνολική εκτίμηση ότι κατά
96% πιθανόν να έχει εξαφανισθεί![2]
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.11.2024.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Buchanan Gr. M., κ.ά. «Global extinction of Slender-billed Curlew (Numenius tenuirostris)», doi : 10.1111/ibi.13368, Ibis, 17.11. 2024.(*)
- BirdLife International «Numenius tenuirostris», IUCN Red List of
Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of
Nature, 2012.
- Svensson L. «Τα Πουλιά της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ευρώπης»,
εκδ. Bonnier Fakta. σελ.
170, 2015.
[1] Το γένος περιλαμβάνει 17 είδη, από τα οποία τα τρία
απαντώνται και στον ελλαδικό χώρο.
[2] Σύμφωνα με την IUCN, ένα είδος κρίνεται ότι έχει
εξαφανιστεί εάν έχει περισσότερες από 90% πιθανότητες να υπολογίζεται ως
εξαφανισμένο…
(**) Νέα έκθεση αποκαλύπτει ραγδαία πτώση των πληθυσμών δεκάδων ειδών παγκοσμίως
Σε υψηλότερη κατηγορία κινδύνου κατατάσσει 16 είδη μεταναστευτικών παρυδάτιων πουλιών η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης IUCN, στην πρόσφατη αναθεώρηση του Κόκκινου Καταλόγου της. Μάλιστα, η κατάσταση για ορισμένα είδη κρίνεται εξαιρετικά ανησυχητική, καθώς οι μειώσεις που καταγράφονται ξεπερνούν το 1/3 του πληθυσμού τους.
Στα παρυδάτια πουλιά που
πλέον βρίσκονται σε κίνδυνο περιλαμβάνονται και είδη που απαντούν ή διέρχονται
από τη χώρα μας, όπως το Αργυροπούλι, η Λασποσκαλίδρα, η Δρεπανοσκαλίδρα και ο
Χαλικοκυλιστής. Πρόκειται για είδη που - όπως και εκατομμύρια άλλα
μεταναστευτικά πουλιά - ακολουθούν συγκεκριμένες διαδρομές, γνωστές ως
μεταναστευτικοί διάδρομοι (flyways) ενώ κάθε χρόνο διασχίζουν πλήθος χωρών,
κάνοντας συχνά στάσεις για ξεκούραση και ανεφοδιασμό. Το γεγονός αυτό τα
καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα σε απειλές όπως η υποβάθμιση και η απώλεια των
βιοτόπων που έχουν ανάγκη για την επιβίωσή τους αλλά και η κλιματική αλλαγή.
Η επιστήμη έχει επανειλημμένα
επιβεβαιώσει πόσο σοβαρές είναι οι επιπτώσεις της απώλειας ειδών της άγριας
ζωής, κάτι που ισχύει ιδιαίτερα για τα πουλιά, η κατάσταση διατήρησης των
οποίων μαρτυρά πολλά για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ίδια η φύση. Την
ώρα που το 60% όλων των ειδών πουλιών σημειώνει μείωση και ένα στα οκτώ είδη
παγκοσμίως κινδυνεύει με εξαφάνιση, η σημαντική πτώση που καταγράφεται στους
πληθυσμούς των μεταναστευτικών πουλιών στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα: τα
οικοσυστήματά μας βρίσκονται σε κρίση.
«Η ανησυχητική μείωση του
αριθμού των μεταναστευτικών πουλιών που εδώ και χιλιετίες ενώνουν ανθρώπους,
χώρες και ηπείρους, δείχνει ξεκάθαρα πόσο αποτυχημένες είναι οι στρατηγικές που
συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε. Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο οφείλουν να
στηρίξουν έμπρακτα τις δεσμεύσεις που έκαναν δύο χρόνια πριν, λαμβάνοντας
επί πλέον μέτρα για την προστασία και την αποκατάσταση ακόμα περισσότερων
οικοσυστημάτων (χερσαίων, θαλάσσιων, γλυκού νερού) και προχωρώντας σε ριζικές
αλλαγές στα συστήματα που μας παρέχουν τροφή, ενέργεια και άλλα αγαθά», δήλωσε
ο M. Harper, Διευθύνοντας Σύμβουλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας
Περιβαλλοντικών Οργανώσεων για την προστασία των πουλιών BirdLife
International.
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι
το γεγονός ότι, έως πρόσφατα, τα παρυδάτια μεταναστευτικά πουλιά δεν
εμφανίζονταν συχνά σε κατηγορίες υψηλού κινδύνου, όπως συμβαίνει με τους γύπες
ή τα θαλασσοπούλια. Η εικόνα τους να αναζητούν τροφή δίπλα στο κύμα ή σε λασποτόπια
παραμένει κοινή σε πάρα πολλά μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της
Ελλάδας. Ωστόσο, ο ρυθμός της μείωσης στους πληθυσμούς τους φαίνεται να έχει
επιταχυνθεί τα τελευταία χρόνια, καθιστώντας επιτακτική τη διερεύνηση των
αιτιών που την προκαλούν σε συνδυασμό με την έγκαιρη λήψη στοχευμένων μέτρων
για την προστασία τους.
«Η υποβάθμιση, ο
κατακερματισμός και η απώλεια των βιοτόπων που είναι απαραίτητοι για την
επιβίωση των μεταναστευτικών πουλιών, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για
εκατομμύρια ανθρώπους που επίσης βασίζονται σε αυτούς τους βιότοπους. Αν
καθυστερήσουμε κι άλλο την λήψη μέτρων για την προστασία και την αποκατάστασή
τους, σπρώχνουμε στο χείλος της εξαφάνισης δεκάδες αν όχι εκατοντάδες είδη
άγριας ζωής, κάτι που θέτει σε κίνδυνο και τη δική μας επιβίωση», τόνισε η
Κ. Ντεμίρη, Διευθύντρια της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας, εθνικού
εταίρου της BirdLife International.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook